28 Οκτωβρίου 1940: Το ηρωικό «ΟΧΙ» της Ελλάδας στην Ιταλία

Ενημερώθηκε στις 28 Οκτ 2020 - 00:38 Σαν σήμερα την 28η Οκτωβρίου 1940: Την ημέρα αυτή η Ελλάδα γράφει ιστορία για το ηρωικό «ΟΧΙ» που είπε στην φασιστική Ιταλία του Μουσολίνι. Φράση η οποία ειπώθηκε δια στόματος του τότε πρωθυπουργού Ιωάννη Μεταξά θα καθιερωθεί έκτοτε ως Εθνική επέτειος ή «Επέτειος του ΟΧΙ». Ο εορτασμός της Ελληνικής Επανάστασης του 1840 γίνεται στην Ελλάδα,...

Συντάκτης: Κώστας Παπαδόπουλος Χρόνος ανάγνωσης: 3 λεπτά

Σαν σήμερα την 28η Οκτωβρίου 1940: Την ημέρα αυτή η Ελλάδα γράφει ιστορία για το ηρωικό «ΟΧΙ» που είπε στην φασιστική Ιταλία του Μουσολίνι. Φράση η οποία ειπώθηκε δια στόματος του τότε πρωθυπουργού Ιωάννη Μεταξά θα καθιερωθεί έκτοτε ως Εθνική επέτειος ή «Επέτειος του ΟΧΙ».

Ο εορτασμός της Ελληνικής Επανάστασης του 1840 γίνεται στην Ελλάδα, την Κύπρο και σε κέντρα των Ελλήνων της διασποράς κάθε χρόνο. Η ημέρα αυτή είναι επίσημη αργία στην στις δύο χώρες. Συνήθως οι εκδηλώσεις εορτασμού περιλαμβάνουν παρελάσεις και άλλες εορταστικές εκδηλώσεις την ίδια ημέρα ή την προηγούμενη.

Εορτάζεται στην Ελλάδα και την Κύπρο κάθε χρόνο ως επίσημη εορτή και αργία. Επίσης, σε πολλές χώρες του κόσμου, ελληνικές κοινότητες γιορτάζουν την Επέτειο του «ΌΧΙ». Η επέτειος του «ΟΧΙ» γιορτάστηκε για πρώτη φορά στα χρόνια της Κατοχής. Στο κεντρικό κτίριο και στον προαύλιο χώρο του Πανεπιστημίου Αθηνών πραγματοποιήθηκε ο πρώτος εορτασμός στις 28 Οκτωβρίου 1941.

Το ΟΧΙ του Μεταξά

Ουσιαστικά μνημονεύει την άρνηση της Ελλάδας στις ιταλικές αξιώσεις που περιείχε το τελεσίγραφο που επιδόθηκε στις 28 Οκτωβρίου του 1940 στον Έλληνα Δικτάτορα που έφερε τίτλο του Πρωθυπουργού Ιωάννη Μεταξά. Συνέπεια της άρνησης αυτής ήταν η είσοδος της Χώρας στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και η έναρξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940.

Συγκεκριμένα λίγο μετά τις 3 τα ξημερώματα της 28 Οκτωβρίου του 1940 η τότε Ιταλική Κυβέρνηση απέστειλε στην Ελλάδα τελεσίγραφο, μέσω του Ιταλού Πρέσβη στην Αθήνα Εμανουέλε Γκράτσι, ο οποίος και το επέδωσε ιδιόχειρα στον Μεταξά.

Με αυτό ο Μουσολίνι απαιτούσε την ελεύθερη διέλευση του Ιταλικού στρατού από την Ελληνοαλβανική μεθόριο προκειμένου στη συνέχεια να καταλάβει κάποια στρατηγικά σημεία του Βασιλείου της Ελλάδος, (λιμένες, αεροδρόμια κλπ.), για ανάγκες ανεφοδιασμού και άλλων διευκολύνσεών του, στη μετέπειτα προώθησή του στην Αφρική.

Όπως έχει καταγραφεί επισήμως, μετά την ανάγνωση του κειμένου ο Μεταξάς θα στρέψει το βλέμμα του στον Ιταλό Πρέσβη και θα του απάντησε στα γαλλικά (επίσημη διπλωματική γλώσσα τότε) την ιστορική φράση: «Alors, c’est la guerre», δηλαδή «Λοιπόν, αυτό σημαίνει πόλεμο), βάζοντας φρένο στις «ορέξεις» των Ιταλών.

Μάλιστα ο ίδιος ο Γκράτσι στα απομνημονεύματά του, που εξέδωσε το 1945, δίνει χαρακτηριστική περιγραφή: «Έχω εντολή κ. πρωθυπουργέ να σας κάνω μία ανακοίνωση και του έδωσα το έγγραφο. Παρακολούθησα την συγκίνηση εις τα χέρια και εις τα μάτια του. Με σταθερή φωνή και βλέποντάς με κατάματα ο Μεταξάς μου είπε: “Αυτό σημαίνει πόλεμο”. Του απήντησα ότι αυτό θα μπορούσε να αποφευχθεί. Μου απήντησε ΟΧΙ. Του πρόσθεσα ότι αν ο στρατηγός Παπάγος…, ο Μεταξάς με διέκοψε και μου είπε: ΟΧΙ! Έφυγα υποκλινόμενος με τον βαθύτερο σεβασμό, προ του γέροντος αυτού, που προτίμησε την θυσία αντί της υποδουλώσεως».