Γιώργος Καλαφάτης: Η μέρα που ο Παναθηναϊκός «έχασε» τον ιδρυτή του

Γιώργος Καλαφάτης: Ο Παναθηναϊκός οφείλει τα πάντα σε αυτήν την εξέχουσα προσωπικότητα που έκλεισε για πάντα τα μάτια της σαν σήμερα (19 Φεβρουαρίου) το 1964.

Καλαφάτης και Παναθηναϊκός αποτελούν δύο λέξεις ταυτόσημες, αφού στις 3 Φεβρουαρίου 1908 ο πρώτος ίδρυσε τον δεύτερο.

Γεννήθηκε στις 17 Μαρτίου 1890 στη Νεάπολη ─στα σημερινά Εξάρχεια της Αθήνας. Η καταγωγή του ήταν από τα Διλινάτα της Κεφαλλονιάς.

Από μικρό παιδί, ο Καλαφάτης έδειξε την έφεσή του στον κλασικό αθλητισμό. Εγγράφηκε στον Εθνικό Αθηνών.

Εκεί διδάχθηκε τα μυστικά της ποδοσφαιρίσεως, όπου γρήγορα ξεχώρισε και αναδείχθηκε σε κορυφαίο ποδοσφαιριστή της εποχής του.

Ήταν μόλις 14 ετών όταν έλαβε μέρος σε ποδοσφαιρικούς αγώνες για πρώτη φορά και 16 ετών όταν αναδείχθηκε πανελληνιονίκης (Πρωτάθλημα Ελλάδας Σ.Ε.Α.Γ.Σ. 1906).

Συμπαίκτης του στον Εθνικό ήταν ο ─κατά δύο χρόνια μεγαλύτερος─ αδελφός του Αλέξανδρος Καλαφάτης.

Παράλληλα συνέχιζε να λάμπει στα αγωνίσματα στίβου. Διακρινόταν κυρίως στα σπριντ και στα άλματα.

 

Το «σχολικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρισης 1906»

Το 1906, η Ολυμπιακή Επιτροπή διοργάνωσε πρωτάθλημα ποδοσφαίρου μεταξύ σχολών των Αθηνών. Ο Καλαφάτης, ο οποίος φοιτούσε τότε στη Βιομηχανική και Εμπορική Ακαδημία2 έλαβε μέρος στο πρωτάθλημα, χωρίς ωστόσο να είναι γνωστά σήμερα τα αποτελέσματα.

Από τα έγγραφα της εποχής λαμβάνουμε πολλές πληροφορίες για το ποδόσφαιρο της εποχής και παρατηρούμε πως σχεδόν όλα τα ─μετέπειτα─ ιδρυτικά στελέχη του Παναθηναϊκού ήταν συμμαθητές ή αντίπαλοι του Καλαφάτη σε εκείνο το σχολικό πρωτάθλημα.

 

Συμμετείχε στη Μεσολυμπιάδα

Ο Καλαφάτης δίνει το «παρών» στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1906.

Στη διοργάνωση εκείνη πιθανότατα να γνωρίστηκε με τον Μαρίνο Μαρινάκη (μετέπειτα πρώτο πρόεδρο του Παναθηναϊκού), ο οποίος ήταν ο «σύνδεσμος» μεταξύ της Ε.Ο.Α. και της βρετανικής ολυμπιακής ομοσπονδίας.

Η ομάδα του Εθνικού, η οποία παρουσιάζεται ως «Εθνική Ελλάδας» , νικά την ομάδα της Θεσσαλονίκης (Όμιλο Φιλομούσων) με 5-0 και προκρίνεται στον τελικό. Εκεί γνωρίζει συντριπτική ήττα (9-0) από τη Δανία σε ένα επεισοδιακό ματς, με διαμαρτυρίες και έκτροπα.

Τα επεισόδια στον τελικό δημιουργούν τριβές στις τάξεις του ποδοσφαιρικού τμήματος του Εθνικού και οδηγούν στη διάλυσή του.

Ορισμένα στελέχη του Εθνικού, όπως οι Παναγής και Γρηγόρης Βρυώνης, δημιουργούν τους Old Boys, οι οποίοι είναι η ομάδα του Γουδή.

Οι αδελφοί Καλαφάτη δεν τους ακολουθούν. Μετεγγράφονται στον Πανελλήνιο Γ.Σ. Ο Γιώργος Καλαφάτης αναλαμβάνει τη συγκρότηση της ποδοσφαιρικής ομάδας του Π.Γ.Σ.

Με ενθουσιασμό και περίσσιο θράσος, ρίχνεται στη δουλειά και επιβάλει τις ιδέες του. Πολλοί τον κατηγορούν για σκληρότητα, ενώ οι «κεφαλές» του Συλλόγου υποστηρίζουν πως ο Καλαφάτης ηγείτο εν αγνοία του αρχηγού Αθανάσιου Λευκαδίτη, ο οποίος απουσίαζε στο εξωτερικό.

 

Η ίδρυση του Παναθηναϊκού

Με αφορμή μία πολύ βαριά ήττα του Π.Γ.Σ. από την ομάδα του Γουδή (21-0), οι ευθύνες πέφτουν στον «επαναστάτη Καλαφάτη», παρότι ο ίδιος δεν αγωνίστηκε. Οι συνθήκες αυτές ─σε συνδυασμό με την περιρρέουσα, αρνητική για το ποδόσφαιρο, ατμόσφαιρα στον Πανελλήνιο─ οδήγησαν τον Γιώργο Καλαφάτη σε μία ιστορική απόφαση: στην ίδρυση ενός νέου, αμιγώς ποδοσφαιρικού, σωματείου.

Το όραμα του 18άχρονου Καλαφάτη έγινε πραγματικότητα στις 3 Φεβρουαρίου 1908. Κόντρα στο ρεύμα της εποχής και ενάντια στα αυστηρά όρια που έθετε ο κλασικός αθλητισμός και οι μεγάλοι διδάσκαλοι του Π.Γ.Σ., ο Γιώργος Καλαφάτης έκανε το μεγάλο βήμα.

Συγκέντρωσε στην περιοχή Πολύγωνο, στο βόρειο τμήμα του Πεδίου του Άρεως, τους καλύτερους ποδοσφαιριστές του Πανελληνίου, καθώς και φίλους του από τα χρόνια που βρισκόταν στον Εθνικό, και τους ανακοίνωσε την ίδρυση του Ποδοσφαιρικού Ομίλου Αθηνών (ο οποίος είναι ο σημερινός Παναθηναϊκός).

Πρώτος πρόεδρος του Ομίλου ορίζεται ο Αλέξανδρος Καλαφάτης, ενώ πολύ γρήγορα τη θέση καταλαμβάνει ο Μαρίνος Μαρινάκης, μία πολύ ισχυρή προσωπικότητα της εποχής, με διασυνδέσεις στην υψηλή κοινωνία, στον πολιτικό και επιχειρηματικό κόσμο των Αθηνών. Ως προπονητής επιλέχθηκε ο Άγγλος Τζον Σίριλ Κάμπελ, γαμπρός του Μαρινάκη.

Το συγκρότημα που σχηματίστηκε ήταν πραγματικά αχτύπητο. Η ελίτ του ελληνικού ποδοσφαίρου βρισκόταν στο πλάι του Καλαφάτη.

Παίκτες όπως ο τερματοφύλακας Κωστής Τσικλητήρας (ο πασίγνωστος ολυμπιονίκης σε αγωνίσματα στίβου), ο Γιάννης Σταυρόπουλος, ο Δημήτρης Δουκάκης και φυσικά οι αδελφοί Καλαφάτη, ήταν σχεδόν αδύνατο να νικηθούν.

Γρήγορα επέβαλαν την πρωτοκαθεδρία τους. Οι (συντριπτικές στην πλειονότητα) νίκες τους επί των πειραϊκών και αθηναϊκών ομάδων, κατέστησαν τον Π.Ο.Α. την καλύτερη ομάδα της Ελλάδας.

Κάτι που απέδειξαν και έμπρακτα μέσα στο 1908, όταν κατέκτησαν πρώτα το πρωτάθλημα των Πανθεσσαλικών Αγώνων και στη συνέχεια, το Πρωτάθλημα Ελλάδας 1908-09.

Η αρχή είχε γίνει και όλοι γνωρίζουν τη συνέχεια!

Μεταπολεμικά, ο Γ. Καλαφάτης θα τιμηθεί πολλές φορές για την προσφορά του στον Παναθηναϊκό και γενικότερα στον ελληνικό αθλητισμό.

Ο Καλαφάτης έφυγε από τη ζωή στις 19 Φεβρουαρίου 1964. Δεν πρόλαβε για λίγους μήνες να δει το «δημιούργημά του» να κατακτά αήττητο το πρωτάθλημα της Α΄ Εθνικής Κατηγορίας. Στη μνήμη του διοργανώθηκαν αγώνες ποδοσφαίρου, στίβου και σκακιού.

Τον Ιούλιο του 1978, στη σημαντικότερη και πιο λαμπρή δεξίωση στην ιστορία του Ομίλου, που διοργανώθηκε στην αίθουσα της Αρχαιολογικής Εταιρείας για την επέτειο της 70αετηρίδας του Συλλόγου, ο Απόστολος Νικολαΐδης χαρακτήρισε τον Γιώργο Καλαφάτη «Μεγάλο ευεργέτη» του Συλλόγου και παρέδωσε στη σύζυγό του, τη Βασιλική, το Χρυσό Τριφύλλι.

Ο οικογενειακός τάφος του Γεώργιου Καλαφάτη στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών ήταν για δεκαετίες μνημείο μεγάλης ιστορικής σημασίας.

Εκεί είχε ταφεί ο άνθρωπος που βοήθησε όσο ελάχιστοι στην πρόοδο του ελληνικού αθλητισμού και ειδικά στην ανάπτυξη του ποδοσφαίρου.

Εκεί είχε ταφεί ένας λαμπρός επιστήμονας που βρέθηκε με αυτοθυσία σε πολεμικά μέτωπα και αναδείχθηκε σε ανώτατο αξιωματικό του Ναυτικού.

Και φυσικά, εκεί είχε ταφεί ο ιδρυτής του δημοφιλέστερου αθλητικού σωματείου της πόλης.

Ακολουθώντας το γράμμα του νόμου, ο δήμος Αθηναίων θεώρησε πως ο ιδρυτής του Παναθηναϊκού δεν αξίζει «τιμής ένεκεν» ─όπως τόσοι και τόσοι επιφανείς άνδρες─ την παραχώρηση του τάφου του και προέβη σε μία πράξη που προκάλεσε σωρεία αρνητικών σχολίων: την καταστροφή της μαρμάρινης πλάκας του τάφου, όταν ήταν αδύνατο να αποπληρωθεί το ενοίκιο στο Α΄ Νεκροταφείο.

Ιθύνοντες του Δήμου Αθηναίων δεσμεύθηκαν δημοσίως πως θα επανορθώσουν για την απρέπεια στη μνήμη του Καλαφάτη. Ωστόσο, παρέμειναν στις δεσμεύεις…

ΟΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ / ΑΞΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΛΑΦΑΤΗ
Στον Παναθηναϊκό
Μεγάλος Ευεργέτης
1908 Ιδρυτής – Αρχηγός26
1910-11 Γενικός Αρχηγός
1920-21 Γενικός Αρχηγός
1921-22 Β΄ Αντιπρόεδρος
1922-23 Αρχηγός Ποδοσφαίρου
1924-25 Γενικός Αρχηγός
1927-28 Γενικός Αρχηγός
1928-29 Μέλος Δ.Σ.
1929-30 Β΄ Αντιπρόεδρος
1932-33 Α΄ Αντιπρόεδρος

Στην Ε.Π.Ο.
Επίτιμος Πρόεδρος
1929-30 Πρόεδρος

Στην Ε.Π.Σ.Α.
1923-24 Πρόεδρος

ΟΙ ΕΠΙΣΗΜΟΙ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΙ ΟΜΑΔΙΚΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΤΟΥ Γ. ΚΑΛΑΦΑΤΗ
Ποδόσφαιρο
Πρωταθλήματα Ελλάδας
1906 (με τον Εθνικό Γ.Σ.)
1909, 1912, 1921, 1922 (με τον Παναθηναϊκό

Πανθεσσαλικοί Αγώνες 1908
Κύπελλον Γαλλικής Στρατιωτικής Αποστολής 1918

Μπάσκετ
Πρωτάθλημα Ελλάδας 1921

Βόλλεϋ
Πρωτάθλημα Ελλάδας 1921

Στίβος
Πρωταθλήματα Ελλάδας
1907-1909, 1911, 1912, 1914, 1917, 1919 (με τον Π.Γ.Σ.)
1921 (με τον Παναθηναϊκό)

Πληροφορίες από την ιστοσελίδα paopedia.gr