Το ελληνικό νησί που παλιά δεν ήταν νησί και έστελνε μάρμαρα σε Αμφίπολη, Ρώμη και Κωνσταντινούπολη

Αν ταξίδευες 20.000 χρόνια πίσω, θα μπορούσες να περπατήσεις από την Καβάλα ως τη Θάσο χωρίς να βραχείς. Τότε, το νησί δεν ήταν νησί. Ήταν χερσόνησος, κομμάτι της Θρακικής ενδοχώρας. Η στάθμη της θάλασσας ήταν πολύ πιο χαμηλή και η Θάσος ενωνόταν με τη στεριά με δύο λωρίδες ξηράς. Εκεί ζούσαν άγρια βουβάλια και αντιλόπες σάιγκα, που σήμερα δεν υπάρχουν πια στην Ευρώπη.

Στη νοτιοανατολική Θάσο, στη Μαυρόλακκα, έχουν βρεθεί ίσως τα αρχαιότερα υπόγεια ορυχεία ώχρας στην Ευρώπη. Εργαλεία από κέρατο και πυρόλιθο μαρτυρούν την ύπαρξη οργανωμένης εξορυκτικής δραστηριότητας ήδη από το 10.000 π.Χ. Ήταν η πρώτη «βιομηχανία» του νησιού. Και πιθανότατα, ολόκληρης της Ευρώπης.

Στους αιώνες που ακολούθησαν, η Θάσος έγινε σταυροδρόμι μετάλλων. Από τη μία, εξόρυξη χρυσού. Από την άλλη, σίδηρος, μόλυβδος, ψευδάργυρος. Και στην καρδιά της, το πιο διάσημο προϊόν της: το λευκό μάρμαρο. Κρύσταλλο καθαρότητας. Ολόλευκο σαν πάγος.

Από τον 6ο αιώνα π.Χ. ως και τον 6ο αιώνα μ.Χ., το λατομείο της Αλυκής δεν σταμάτησε να στέλνει μάρμαρα σε πόλεις και ναούς. Αμφίπολη, Φίλιπποι, Ρώμη, Κωνσταντινούπολη. Σήμερα το σημείο αυτό είναι μισοβυθισμένο στη θάλασσα, σαν τα κατάλευκα μυστικά του να θέλησαν να επιστρέψουν στη γη που τα γέννησε.

Οι αρχαίοι Θάσιοι τύπωναν νομίσματα με μορφές Διονύσων, Σειληνών και Μαινάδων. Δεν το έκαναν για λόγους αισθητικής. Ήταν η εικόνα της ευημερίας τους. Κάθε χρόνο εξήγαγαν 7,2 τόνους ασημιού από τα μεταλλεία του νησιού. Ήταν μια από τις πρώτες νομισματικές δυνάμεις του ελλαδικού χώρου.

Το εμπόριο του μαρμάρου έφτασε στα ύψη την εποχή των Ρωμαίων. Οι Αυτοκράτορες ήθελαν λευκότητα, διαύγεια, φως. Και η Θάσος τούς το έδινε. Ένα νησί που κάποτε δεν ήταν καν νησί, έδινε τα πιο ζηλευτά μάρμαρα σε βασιλείς, ναούς και αυτοκρατορίες.

Κάτω από την επιφάνεια του σημερινού τουριστικού παραδείσου, κρύβεται μια πανάρχαια φλέβα γεωλογικής και ανθρώπινης ιστορίας. Όπου άλλοι ζούσαν με ψάθες, η Θάσος εξόρυσσε μέταλλα, τύπωνε χρήμα και ντυνόταν στα λευκά.