«Ζαβαρακατρανέμια»: Τι σημαίνει ο τίτλος του τραγουδιού

Ο Γιάννης Μαρκόπουλος γεννήθηκε στις 18 Μαρτίου 1939 και έφυγε στις  10 Ιουνίου 2023.

Είναι ένας από τους σπουδαιότερους συνθέτες όλων των εποχών σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ο ίδιος ο Γιάννης Μαρκόπουλος το 2007 σε συνέντευξή του στην εκπομπή του Λευτέρη Παπαδόπουλου «Συναντήσεις» στην ΕΡΤ είχε αποκαλύψει το νόημα των στίχων του περίφημου «Ζαβαρακατρανέμια»:

«Όταν έγραψα το Ζαβαρακατρανέμια μέσα στη δεκαετία του ’60, γύρω στο ’66, είναι ένα από τα μέρη μίας μουσικής τελετής που λέγεται “Ιδού ο Νυμφίος έρχεται”, το οποίο διατηρώ ακόμη ανέκδοτο. Κι έμεινε αυτό το τραγούδι όπου περιέχει πάρα πολλές σημαντικές λέξεις που είναι καθαρά ελληνικές. Ας το εξηγήσω, για πρώτη φορά, γίνεται σε αυτήν την εκπομπή, δεν το χω ξαναπεί. Το αλληλούια δεν είναι εβραϊκή λέξη, είναι η αλληλουχία κι έφυγε το Χ. Αλληλουχία, τόσο απλό. Το Ίλεως είναι από το ίλεως, Ζάβαρα είναι -όπως καμιά φορά λέμε στην Κρήτη ‘’Μα το Ζα’’, το Δία. Είναι μία εικόνα, όχι ακριβώς για το Δία, αλλά μία εικόνα μέσα από τη ζωή του. Το Ζήτα παίζει τεράστιο ρόλο και είναι και μία λέξη πάρα πολύ βαθιά και αρχαία που έχουν χρησιμοποιήσει πάρα πολλές φορές σε θέματα εμπόλεμης κατάστασης. Λάμα είναι η κόψη του μαχαιριού, το νάμα είναι βάπτισμα, νέμια η ησυχία, αλλά όλες αυτές οι λέξεις μαζί ήταν μία έντονη διαμαρτυρία. Και αυτό το θέμα είναι πάλι ποίηση, αλλά έχει μία έντονη διαμαρτυρία».

Δείτε το χαρακτηριστικό απόσπασμα της εκπομπής από το Αρχείο της ΕΡΤ (στο 45ο λεπτό)