Υπάρχει χώρα που το Πάσχα οι γυναίκες μαστιγώνονται και ραντίζονται με νερό

Κάθε χρόνο, τη Δευτέρα του Πάσχα, σε χωριά και πόλεις της Σλοβακίας και της Τσεχίας, οι άντρες παίρνουν πλεγμένες βέργες από ιτιά και επισκέπτονται γυναίκες της οικογένειας και της γειτονιάς. Τις μαστιγώνουν απαλά και τις ραντίζουν με νερό. Δεν είναι αστείο ούτε τιμωρία. Είναι έθιμο — και μάλιστα από τα πιο παράξενα και παλιά της Ευρώπης.

Το «šibačka» και το «oblievačka», όπως ονομάζονται οι δύο αυτές πράξεις, γίνονται για να διατηρήσει η γυναίκα τη φρεσκάδα, την υγεία και την ομορφιά της για τον επόμενο χρόνο. Η ιτιά θεωρείται δέντρο που φέρνει ζωή και ενέργεια, ενώ το νερό είναι σύμβολο καθαρμού και ανανέωσης. Το Πάσχα, λένε, δεν είναι μόνο ανάσταση του Χριστού αλλά και της φύσης.

Οι γυναίκες όχι μόνο δεν διαμαρτύρονται, αλλά συχνά γελούν, τραγουδούν και ετοιμάζουν από πριν λιχουδιές και ποτά για να κεράσουν τους επισκέπτες. Είναι παράδοση. Το έθιμο, αν και αλλόκοτο για κάποιον ξένο, βιώνεται εκεί σαν μια γιορτινή και καθόλου προσβλητική στιγμή ανάμεσα στα φύλα.

Παλιά, το ξύλο και το νερό έπεφταν γενναία. Σήμερα, οι περισσότεροι κρατούν το έθιμο συμβολικά. Ένα μικρό ράντισμα, ένα χτύπημα-χαδάκι, μια φιλική επίσκεψη με χρώμα παράδοσης. Στα σχολεία, στα χωριά, ακόμα και σε πόλεις όπως η Μπρατισλάβα και η Πράγα, το σκηνικό επαναλαμβάνεται κάθε Πάσχα σαν να μην πέρασε μια μέρα.

Το φαινόμενο έχει προκαλέσει αντιδράσεις από ορισμένα φεμινιστικά κινήματα, ειδικά από γυναίκες που ζουν στο εξωτερικό και βλέπουν πια το έθιμο με άλλο μάτι. Όμως στην καρδιά της Κεντρικής Ευρώπης, για πολλούς είναι ακόμη κομμάτι της πολιτιστικής τους ταυτότητας — όπως τα κόκκινα αυγά ή το ψήσιμο του αρνιού για τους Έλληνες.

Όσο κι αν φαίνεται απίστευτο, είναι μια ακόμη υπενθύμιση πως το Πάσχα δεν γιορτάζεται με τον ίδιο τρόπο παντού. Και πως η παράδοση, όσο παράξενη κι αν μοιάζει, ανήκει πάντα σ’ εκείνους που τη ζουν.