Ήξερε πως δεν θα ζήσει για πάντα. Και άφησε στον γιο του ένα μόνο πράγμα. Την Ηθική.

Ο Αριστοτέλης έγραψε πάνω από 150 έργα. Ελάχιστα διασώθηκαν. Από όλα όμως, ένα είχε ξεχωριστή θέση στην καρδιά του. Δεν ήταν ούτε η Ρητορική του, ούτε τα Πολιτικά του, ούτε η Ποιητική. Ήταν η Ηθική. Και την απηύθυνε στον γιο του. Τον Νικόμαχο. Το βιβλίο που έμεινε στην Ιστορία με το όνομα Ηθικά Νικομάχεια, δεν είναι απλώς φιλοσοφία. Είναι μια πνευματική διαθήκη από πατέρα σε γιο.

Ο Νικόμαχος δεν έζησε πολύ. Πέθανε νέος, ίσως σε μάχη, ίσως σε ατύχημα. Οι λεπτομέρειες χάθηκαν, όπως και τόσα γύρω από τον Αριστοτέλη. Αυτό που έμεινε, είναι η αγωνία ενός πατέρα να αφήσει κάτι που να μην φθείρεται. Όχι πλούτη. Όχι αξιώματα. Αλλά αρχές. Αντικριστές στο χρόνο. Σαν πυξίδα.

Το κείμενο ξεκινά με μία ερώτηση σχεδόν παιδική: «τι είναι ευτυχία;» Και απαντά με μια ωριμότητα που αντέχει αιώνες. Ο άνθρωπος δεν ήρθε στον κόσμο για να κυνηγάει την ηδονή, ούτε για να βγάζει χρήματα. Ήρθε για να πραγματώνει την ψυχή του μέσω της αρετής. Να ζει με μέτρο. Με λογική. Με θάρρος, χωρίς θράσος. Με γενναιοδωρία, χωρίς σπατάλη. Με σιωπή, χωρίς απάθεια.

Ο Αριστοτέλης δεν πίστευε στην τελειότητα. Πίστευε στη συνέπεια του καλού. Πίστευε πως κάθε πράξη είναι μια απόφαση — κι αυτή η απόφαση χτίζει χαρακτήρα. Ο ενάρετος δεν είναι τέλειος. Είναι εκπαιδευμένος. Μέσα από συνήθεια. Από έλεγχο. Από συνειδητότητα.

Και γι’ αυτό ακριβώς έγραψε στον Νικόμαχο. Όχι για να τον πείσει. Αλλά για να του δείξει πως η ηθική δεν είναι ιδέα. Είναι τέχνη ζωής. Είναι το μόνο πράγμα που μπορεί να μείνει, όταν όλα τα άλλα έχουν φύγει.

Ίσως ο Νικόμαχος να μην πρόλαβε να το διαβάσει. Αλλά το διαβάσαμε εμείς. Και μέσα από εμάς, συνεχίζει να απαντάει στον πατέρα του.