Πόσοι άνθρωποι έχουν καταψυχθεί μέχρι σήμερα για να τους ξυπνήσουν στο μέλλον και ποιος ήταν ο πρώτος που το τόλμησε

Ήταν 12 Ιανουαρίου του 1967 όταν ο δρ. Τζέιμς Μπέντφορντ, καθηγητής ψυχολογίας από την Καλιφόρνια, πέθανε από καρκίνο και—κατά τη θέλησή του—καταψύχθηκε. Ήταν ο πρώτος άνθρωπος στην ιστορία που πέρασε οικειοθελώς από τη ζωή στη θερμοκρασία του υγρού αζώτου. Το σώμα του φυλάσσεται ακόμα, δεκαετίες αργότερα, σε ειδική κάψουλα από την Alcor Life Extension Foundation. Από εκεί και πέρα, άνοιξε ο δρόμος για ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα και επιστημονικά τολμηρά εγχειρήματα του 20ού και 21ου αιώνα.

Σήμερα, πάνω από 500 άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν ήδη καταψυχθεί. Ο αριθμός αυτός αυξάνεται κάθε χρόνο. Οι περισσότεροι βρίσκονται αποθηκευμένοι στις εγκαταστάσεις δύο αμερικανικών οργανισμών: του Cryonics Institute και της Alcor, ενώ μικρότερα κέντρα λειτουργούν στη Ρωσία, την Αυστραλία και τη Γερμανία. Επιπλέον, περίπου 5.500 άτομα έχουν ήδη πληρώσει και υπογράψει για να υποβληθούν σε κρυοσυντήρηση όταν πεθάνουν.

Η διαδικασία είναι εξαιρετικά σύνθετη. Μόλις διαπιστωθεί ο ιατρικός θάνατος, το σώμα ψύχεται άμεσα για να αποφευχθεί η αποσύνθεση. Το αίμα αντικαθίσταται με ειδικά κρυοπροστατευτικά υγρά για να μη σχηματιστούν παγοκρύσταλλοι που θα κατέστρεφαν τους ιστούς. Μετά, τοποθετείται σε κάψουλες με υγρό άζωτο στους -196°C. Εκεί παραμένει για χρόνια, ίσως και αιώνες, μέχρι να φτάσει η επιστήμη στο σημείο που θα επιτρέπει την «ανάσταση».

Το κόστος διαφέρει. Η πλήρης κατάψυξη σώματος κοστίζει περίπου $200.000, ενώ μόνο του εγκεφάλου (σε διαδικασία γνωστή ως neuropreservation) περίπου $80.000. Πολλοί ασφαλίζουν τη διαδικασία μέσω ασφαλιστηρίων ζωής. Το βλέπουν ως επένδυση σε ένα μέλλον όπου ο θάνατος δεν θα είναι αναγκαστικό τέλος αλλά προσωρινή παύση.

Η ιδέα της κρυοσυντήρησης αντιμετωπίζεται άλλοτε με επιστημονική περιέργεια κι άλλοτε με ειρωνεία. Δεν υπάρχει ακόμη καμία τεκμηριωμένη περίπτωση επιτυχούς επαναφοράς ανθρώπου. Οι αισιόδοξοι όμως ελπίζουν ότι η ιατρική, η νανοτεχνολογία και η τεχνητή νοημοσύνη θα δώσουν τη λύση. Όπως λένε, «δεν πρόκειται για ελπίδα αθανασίας—αλλά για ελπίδα δεύτερης ευκαιρίας».

Πέρα από την επιστήμη, το ερώτημα είναι βαθιά φιλοσοφικό. Ποιο είναι το νόημα της ύπαρξης όταν ελπίζεις να ξυπνήσεις σε έναν κόσμο που δεν γνωρίζεις; Όταν δεν θα υπάρχει κανείς που σε θυμάται; Και ποιος θα έχει το δικαίωμα να σε επαναφέρει; Για τους ανθρώπους που επέλεξαν την κρυοσυντήρηση, αυτά τα ερωτήματα δεν ήταν εμπόδιο. Ήταν το κίνητρο.