Μπορεί να αλλάζει σχήμα, να σκοτώνει καρχαρίες και να μιμείται φίδια. Κι όμως, το χταπόδι τρώει τον εαυτό του όταν στρεσάρεται

Το χταπόδι είναι ένα πλάσμα που δεν μοιάζει με κανένα άλλο. Χωρίς κόκαλα, με τρία καρδιές και μπλε αίμα, μπορεί να αλλάζει σχήμα, να περνάει μέσα από ρωγμές λίγων εκατοστών, να παίρνει τα χρώματα και την υφή του περιβάλλοντος του. Κι αν όλα αυτά ακούγονται αρκετά εξωγήινα, δεν είναι τίποτα μπροστά σε όσα κάνουν ορισμένα είδη όταν στρεσάρονται: τρώνε τα ίδια τους τα πλοκάμια.

Η συμπεριφορά αυτή δεν είναι αποτέλεσμα πείνας, όπως ίσως θα υπέθετε κανείς. Είναι ένδειξη σοβαρής διαταραχής. Τα χταπόδια είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στο στρες, ιδίως όταν βρίσκονται σε περιορισμένους χώρους ή όταν προσβάλλονται από νευρολογικές λοιμώξεις. Όταν ο εγκέφαλος τους αρχίσει να δυσλειτουργεί, δεν αναγνωρίζουν τα ίδια τους τα άκρα ως δικά τους. Και τότε αρχίζει ο κανιβαλισμός του εαυτού.

Όσο παράξενο κι αν ακούγεται, τα χταπόδια έχουν επίγνωση του πόνου. Γι’ αυτό και σε αρκετές χώρες απαγορεύεται να γίνονται χειρουργικές επεμβάσεις πάνω τους χωρίς αναισθησία. Θεωρούνται συναισθανόμενα πλάσματα, ικανά να βιώσουν φόβο, ενόχληση και άγχος.

Το ίδιο πλάσμα όμως που υποφέρει από ψυχικό στρες, έχει αποδείξει και τρομακτική ικανότητα ως κυνηγός. Το Giant Pacific Octopus έχει καταγραφεί να σκοτώνει μικρούς καρχαρίες, τυλίγοντας τους και πνίγοντάς τους αργά. Και δεν είναι το μόνο. Πολλά είδη επιτίθενται σε μεγαλύτερους οργανισμούς με συνδυασμό στρατηγικής, μυών και δηλητηρίου.

Όλα τα χταπόδια έχουν τοξίνες στο σάλιο τους, μερικές για να ακινητοποιούν τα θηράματα τους. Το πιο επικίνδυνο από όλα είναι το μικρό μπλε-δακτυλιωτό χταπόδι, που κουβαλάει νευροτοξίνη ικανή να σκοτώσει άνθρωπο μέσα σε λίγα λεπτά – και δεν υπάρχει αντίδοτο.

Αν προσθέσει κανείς το Mimic Octopus, που έχει καταγραφεί να μιμείται πάνω από 15 διαφορετικά είδη – από θαλάσσια φίδια μέχρι μέδουσες – γίνεται ξεκάθαρο ότι μιλάμε για ένα ζώο με ευφυΐα ανώτερη των περισσοτέρων θαλάσσιων ειδών.

Και παρότι έχει οκτώ πλοκάμια, λειτουργικά χρησιμοποιεί έξι σαν χέρια και δύο σαν πόδια, όταν περπατάει στον βυθό. Μπορεί να θυμίζει εξωγήινο, αλλά είναι το αποτέλεσμα 500 εκατομμυρίων ετών εξέλιξης. Δεν έχει φωνή, αλλά έχει μυαλό. Δεν έχει κόκαλα, αλλά είναι πανούργο. Και στην απομόνωση, μπορεί να γίνει ο εχθρός του εαυτού του.