Ο πλούσιος νονός της Μπουμπουλίνας που σχεδίασε την Επανάσταση στον πύργο του
Τον πολιόρκησαν με 12 φρεγάτες, έχτισε ξανά τον πύργο του, τάιζε καθημερινά 100 πεινασμένους, βάφτισε τη Μπουμπουλίνα και έκρυψε τον Κολοκοτρώνη λίγο πριν ξεσπάσει η Επανάσταση.
Όταν ο Παναγιώτης Τρουπάκης-Μούρτζινος επέστρεψε από την Κωνσταντινούπολη ζωντανός, όλοι τον θεωρούσαν ήδη νεκρό. Είχε φυλακιστεί από τους Οθωμανούς μαζί με τα αδέλφια και τον πατέρα του. Οι άλλοι δεν γύρισαν ποτέ. Εκείνος όχι μόνο επέστρεψε αλλά έγινε ο απόλυτος αρχηγός της πιο ισχυρής οικογένειας της Μάνης.
Ο πατέρας του, ο Μιχάλμπεης, ήταν ήδη μορφή-σύμβολο στην περιοχή, και είχε αναγνωριστεί ως επίσημος μπέης της Μάνης. Αλλά ο Παναγιώτης θα πήγαινε πιο μακριά. Θα μεταμόρφωνε τον πύργο της οικογένειας στην Καρδαμύλη σε ένα οχυρό εξουσίας, φιλοξενίας, συνωμοσίας και επανάστασης.
Ο ίδιος ήταν νονός της Μπουμπουλίνας. Όχι ως φιλοφρόνηση. Κυριολεκτικά. Η μητέρα της Λασκαρίνας ήταν έγκυος όταν ο πατέρας της φυλακίστηκε στην Πόλη, και γεννήθηκε μέσα στη φυλακή. Ο Παναγιώτης, κρατούμενος και ο ίδιος, ήταν ο μόνος που μπορούσε να τη βαφτίσει. Κι έτσι το έκανε. Σε μια φυλακή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας γεννήθηκε η συμμαχία ανάμεσα σε δύο από τις σημαντικότερες μορφές της Επανάστασης.
Όταν αφέθηκε ελεύθερος, γύρισε στη Μάνη και πήρε στα χέρια του μια δύναμη σχεδόν ηγεμονική. Οχυρώθηκε στον πύργο του, διοικούσε ένοπλο σώμα 1.000 ανδρών και συγκρούστηκε ανοιχτά με τους Τούρκους, που του εξαπέλυσαν δύο τεράστιες εκστρατείες. Στην πρώτη, το 1802, τον πολιόρκησαν με 12 φρεγάτες και 3.000 άντρες. Ο Μούρτζινος άντεξε στον πύργο του για μέρες, έσπασε τον κλοιό, και σώθηκε κρυμμένος από φίλους του… Τούρκους. Έφυγε για τη Ζάκυνθο και γύρισε τέσσερα χρόνια μετά, για να ξαναχτίσει ό,τι κάηκε.
Πλούσιος, ανεξάρτητος και με συνείδηση ελευθερίας, μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία το 1818 και πρόσφερε αμέσως 500 γρόσια. Ήξερε πως τα χρήματα δεν έχουν αξία μπροστά στην ώρα της φωτιάς. Στο πλάι του μυήθηκε και ο γιος του, και ο γραμματέας του. Ο ίδιος μύησε με τη σειρά του μητροπολίτες, καπεταναίους και πολιτικούς. Η Μάνη βράζει, αλλά ο πόλεμος δεν ξεκινά ακόμα.
Τον Ιανουάριο του 1821, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης έφυγε από τη Ζάκυνθο και κατευθύνθηκε στην Καρδαμύλη. Εκεί, στον πύργο του Μούρτζινου, βρήκε καταφύγιο και απόλυτη εμπιστοσύνη. Οι Τούρκοι τον ήθελαν νεκρό. Ο Μούρτζινος τον έκρυψε, τον κάλυψε και τον άφησε να σχεδιάσει εκεί την πρώτη σπίθα της Επανάστασης. Ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης θα γράψει αργότερα: «Ο Μαυρομιχάλης είχε το όνομα μπέης, αλλ’ ο Μούρτζινος είχε τη δύναμη στη Μάνη».
Όταν οι Έλληνες μπήκαν στην Καλαμάτα στις 23 Μαρτίου 1821, ο Μούρτζινος ήταν εκεί. Συμμετείχε στη δημιουργία της Μεσσηνιακής Γερουσίας. Και όταν ο Κολοκοτρώνης του ζήτησε βοήθεια για την Τρίπολη, του έδωσε 250 από τους καλύτερους άνδρες του, με δικά του έξοδα.
Αλλά εκείνος δεν έφτασε ποτέ στην Τρίπολη. Αρρώστησε και έμεινε στην Καλαμάτα. Πέθανε τον Ιανουάριο του 1822, χωρίς να προλάβει να δει τη μεγάλη νίκη. Όμως είχε ήδη προσφέρει όσα λίγοι. Την περιουσία του, τη στέγη του, τη φωνή του, την ισχύ του, και το ίδιο του το όνομα – σε εκείνη που θα γινόταν η Μπουμπουλίνα.
Γρηγόρης Κεντητός
Γράφω για πράγματα που με συναρπάζουν, αλλά φροντίζω πάντα να τα ερευνώ σαν να τα μελετούσα για πρώτη φορά. Αναζητώ τη σύνδεση ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, το ανθρώπινο μέσα στο ακαδημαϊκό, και τη γνώση που μπορεί να μεταφερθεί με τρόπο απλό, ακριβή και ζωντανό. Είτε πρόκειται για έναν αρχαίο πόλεμο είτε για ένα φαινόμενο της εποχής μας, στηρίζομαι πάντα σε πρωτογενές υλικό, πραγματικές πηγές και σοβαρή τεκμηρίωση. Θέλω κάθε κείμενο να αξίζει τον χρόνο του αναγνώστη — και τον δικό μου.
για άμεση κι έγκυρη ενημέρωση.
