Διακαινήσιμος εβδομάδα: «Ο Χριστός τα κάνει όλα νέα» – Επτά μέρες Αναστάσιμης γιορτής που λογαριάζονται σαν μία

Από τη Κυριακή του Πάσχα έως την Κυριακή του Θωμά, η λεγόμενη εβδομάδα της Διακαινησίμου θεωρείται από την Εκκλησία ως μια ολόχαρη, γιορτινή, αναστάσιμη ημέρα που ο άνθρωπος καθημερινά αγάλλεται για το μεγαλείο της δόξας του Χριστού.

Είναι σαν ένα ευφρόσυνο συμπόσιο πίστεως, σαν ένα πνευματικό πανηγύρι τόσο μεγάλο που οι επτά μέρες είναι σαν μία, σαν ένα αδιάκοπο γλέντι μιας ουράνιας και νηφάλιας μέθης. Είναι το σκίρτημα της ψυχής από τη μυσταγωγική κατάνυξη του μηνύματος της Ανάστασης.

Ως «Διακαινήσιμος» αποκαλείται αυτή η εβδομάδα, γιατί ο χριστιανός ανακαινίζεται – ψυχή τε και σώματι – με τα Πασχάλια αγγέλματα της αιωνιότητας. Η Ανάσταση του Χριστού ανακαινίζει τον άνθρωπο στα πρότυπα της Σωτηρίας, ανακαινίζει κι ολόκληρη την ιστορία σε ένα ορόσημο όπου ξεκινά η μετά Χριστού εποχή, εκεί όπου τα πάντα πλέον μετριούνται κάτω από το φως της Ανάστασης, η ίδια η ανθρωπότητα αποκτά αναστάσιμο νόημα ύπαρξης, ο Νικητής Χριστός είναι το Άλφα και το Ωμέγα όλων των γεγονότων ως τη Δευτέρα Παρουσία.

Ο μακαριστός Επίσκοπος Φλωρίνης, Αυγουστίνος Καντιώτης, έγραφε:

«H λέξις ‘’Διακαινήσιμος’’ σημαίνει· ό,τι είναι υλικώς και ηθικώς φθαρτόν, αυτό το πράγμα το φθαρτόν το παίρνει ο Xριστός και το κάνει καινούργιο…][…Σημαίνει ακόμα η λέξις ‘’Διακαινήσιμος”, ότι ο Xριστός όλα τα έκανε νέα. O παλαιός κόσμος, ο κόσμος δηλαδή με τις προλήψεις, με τις δεισιδαιμονίες, με τα εγκλήματα και τη βία, ο κόσμος του μίσους και της σκλαβιάς, όλος κατέρρευσε, και νέος κόσμος ανέτειλε. Όπως ακριβώς όταν βγαίνει ο ήλιος το πρωί σκορπά χαρά και αγαλλίασι και ολόκληρος η φύσις σκιρτά και κάνει τα λουλούδια να ευωδιάζουν και τ’ αηδόνια να κελαϊδούν και τα νερά να τρέχουν και να δίνουν ζωή στην πλάσι, έτσι ακριβώς και ο Xριστός, που αναστήθηκε εκ του τάφου, εσκόρπισε χαρά και αγαλλίασι εις όλο τον κόσμο».

Η ιστορική ονομασία της «Διακαινησίμου» αποδίδεται πιθανότατα στο παλαιό τυπικό να βαπτίζονται ομαδικά οι κατηχούμενοι τη νύχτα του Μεγάλου Σαββάτου προς Κυριακή του Πάσχα. Έτσι οι νέοι Χριστιανοί ξεκινούσαν με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος την πνευματική τους ανακαίνιση και όλη την ακόλουθη εβδομάδα φορούσαν κάτασπρα ενδύματα. Οι νεοφώτιστοι έχοντας λάβει τις δωρεές του αγίου Βαπτίσματος, αποχωρίζονταν τον παλαιό σκοτεινό κόσμο της αμαρτίας και λευκοφορεμένοι όπως ήταν, περνούσαν στην πνευματική κατάσταση της καθαρότητας, της αγνότητας, της αγαλλίασης, του αναστάσιμου εξαγιασμού και της νίκης κατά του θανάτου.

Μάλιστα στις ένδοξες μέρες του Βυζαντίου, η «Διακαινήσιμος» εβδομάδα εορταζόταν με μεγάλη λαμπρότητα και κάθε επισημότητα. Ο Αυτοκράτορας διοργάνωνε ένα πλουσιοπάροχο γεύμα για τους νεοφώτιστους Χριστιανούς, δειπνούσε με τον Πατριάρχη και τον κλήρο, ελευθέρωνε κάποιους φυλακισμένους και παρείχε γενναίες δωρεές σε επίσημες εμφανίσεις.

Το πανευφρόσυνο πνεύμα της «Διακαινησίμου», προβλέπει καθημερινή κατάλυση «εἰς πάντα» και – κανονικώς –  συνιστά και καθημερινό εκκλησιασμό με καθημερινή Θεία Κοινωνία, χωρίς προϋπόθεση νηστείας (αλλά εννοείται βέβαια ότι ο Χριστιανός πρέπει να είναι εξομολογημένος). Οι επτά μέρες είναι σαν μία και μοναδική γιορτινή μέρα θείας λατρείας, που ο Κύριος καλεί τους Χριστιανούς στο αναστάσιμο συμπόσιο της πίστεως.

Δυστυχώς είναι πολλοί οι Χριστιανοί στις μέρες μας που δεν γνωρίζουν το χαρμόσυνο νόημα και τις πνευματικές ρίζες της «Διακαινησίμου». Την αντιμετωπίζουν σαν μια συνηθισμένη εβδομάδα που διαδέχεται τα γλεντοκόπια του Πάσχα, ξεκομμένη από το αδιάλειπτο σκίρτημα της Ανάστασης. Είναι και οι αδίστακτοι ρυθμοί της σύγχρονης ζωής που δεν βοηθούν να αντιλαμβάνεται ο κόσμος τη γιορτινή προέκταση της πασχαλινής χαράς.

Και αν δεν βιώνουμε τη «Διακαινήσιμο» από την πνευματική σκοπιά που της αρμόζει, τουλάχιστον είναι σημαντικό να μαθαίνουμε τη σημασία της, όπως πηγάζει από την υπερθαύμαστη σοφία της Εκκλησίας μας. Έτσι δυναμώνουμε ξανά τους δεσμούς μας με την «Άμπελο» της Εκκλησίας, χωρίς να κλαδεύουμε αλόγιστα τα νοήματα του Χριστού με την άγνοια, την αμάθεια ή την αδιαφορία μας.

Οι υλόφρονες άνθρωποι σήμερα ψάχνουν απεγνωσμένα τρόπους για να «ανανεωθούν», να αποβάλλουν τη σκουριά του χρόνου από πάνω τους. Και δεν μπορούν να διανοηθούν ότι το μεγαλύτερο γιατρικό αθανασίας έχει δοθεί δωρεάν για όλους, όχι για να ζήσει ο άνθρωπος 90 και 100 χρόνια, αλλά για να ζει και να ευφραίνεται αιωνίως, χωρίς να τον σκιάζει ο θάνατος ούτε σε αυτή τη ζωή ούτε στην άλλη. Η Ανάσταση είναι εκείνη που μας ανακαινίζει, μας παστρεύει τον λογισμό, μας κάνει να λαμποκοπούμε από χαρά και ελπίδα, μας νοηματοδοτεί την ύπαρξη, μας δίνει δύναμη να παλεύουμε όλα τα θεριά του πρόσκαιρου βίου μας.

Κάθε «Διακαινήσιμος» είναι μια αρχή πνευματικής ευλογίας, μια ανανέωση στο απόθεμα της πίστης μας, ένας πανηγυρικός λόγος να γιορτάζουμε, και ταυτόχρονα μια βασιλική γιορτή του Θεού-Λόγου. Όπου ανακαίνιση, εκεί και αρχή. Όπου αρχή, εκεί και ο Άρχων Ειρήνης και Άναρχος Θεός. Δεν θα μπορούσε να παιανίσει η Εκκλησία μας καλύτερα αυτή τη χαρμόσυνη αρχή, από το – εκπληκτικής ομορφιάς- ευαγγελικό ανάγνωσμα της Αναστάσιμης Θείας Λειτουργίας, του Αγίου Αποστόλου και Ευαγγελιστή Ιωάννη:

«Εν αρχή ην ο Λόγος, και ο Λόγος ην προς τον Θεόν, και Θεός ην ο Λόγος. Ούτος ην εν αρχή προς τον Θεόν. πάντα δι΄ αυτού εγένετο, και χωρίς αυτού εγένετο ουδέ εν ο γέγονεν. εν αυτώ ζωή ην, και η ζωή ην το φως των ανθρώπων. και το φως εν τη σκοτία φαίνει, και η σκοτία αυτό ου κατέλαβεν».