Μεγάλη Δευτέρα: «Η ξηρανθείσα συκή» – Ο Χριστός ψάχνει για καρπούς στο «δέντρο» της ζωής μας. Έχουμε;

Τη Μεγάλη Δευτέρα η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του «Παγκάλου» Ιωσήφ, γιου του Ιακώβ, ενώ η μέρα είναι αφιερωμένη και στην ιστορία της άκαρπης συκιάς που την καταράστηκε ο Χριστός και ξεράθηκε.

Ο Χριστός περπατώντας στους δρόμους της Ιερουσαλήμ, την επομένη ημέρα της εισόδου του, πείνασε και είδε μια μεγάλη συκιά με καταπράσινο φύλλωμα. Την πλησίασε με σκοπό να κόψει ένα σύκο για να φάει. Διαπίστωσε όμως ότι η συκιά δεν είχε κανέναν καρπό στα κλαδιά της. Τότε ο Ιησούς απευθυνόμενος στο δέντρο είπε : «Μηκέτι εκ σου καρπός γένηται εις τον αιώνα». Και τότε «εξηράνθη παραχρήμα η συκή» όπως αναφέρει το ευαγγέλιο του Ματθαίου. Δηλαδή αυτοστιγμεί η συκιά ξεράθηκε και γι’ αυτό αποκαλείται καταραμένη ή ξηρανθείσα συκιά.

Η ιστορία της άκαρπης συκιάς σε πρώτο επίπεδο συμβολίζει την Ιουδαϊκή Συναγωγή και ιδιαιτέρως τους υποκριτικούς ηγέτες της, τους Φαρισαίους, που φαινομενικά ήταν ενάρετοι, αλλά στην πράξη άκαρποι από θεάρεστα έργα. Όμως σε μια πιο διευρυμένη προσέγγιση στη – βαθιά συμβολική – πράξη του Χριστού, η ιστορία της άκαρπης συκιάς μας αφορά όλους ανεξαιρέτως.

Πέρα από τον παραλληλισμό με τα άνομα έργα των Ιουδαίων που στηλίτευε ο Χριστός, η άκαρπη συκιά συμβολίζει την ακαρπία κάθε χριστιανού. Είναι το έλλειμμα της πνευματικής ζωής, της αρετής, της πράξης, του αγώνα, του θυσιαστικού πνεύματος. Αυτοί είναι καρποί σωτηρίας που δεν μπορούν να λείπουν από κανέναν χριστιανό, και ο Χριστός έδειξε πόσο «πεινά» για να τους συναντά στο φύλλωμα της ψυχής μας.

Κάθε χριστιανός κατ’ όνομα, που δειλιάζει να ομολογήσει την πίστη του, που δεν υπερασπίζεται την πλήρη αλήθεια του Χριστού που βρίσκεται μόνο στην Ορθοδοξία, που δεν εκκλησιάζεται, που δεν προσεύχεται, που δεν νηστεύει, που δεν μετέχει στα Μυστήρια της Εκκλησίας, που δεν μεριμνά καθόλου για τον πλησίον, είναι ένα ξερό και άκαρπο δέντρο που ταιριάζει να κοπεί και να ριφθεί στη φωτιά.

Και όμως η μακροθυμία του Χριστού καρτερεί πότε θα ξαναβλαστήσουν και αυτές οι ψυχές, πότε θα ποτιστούν από το γάργαρο νερό της πίστης εωσότου αποδώσουν γλυκείς καρπούς.

Πίστη και έργα, δεν διαχωρίζονται στην Ορθοδοξία

Για τον Χριστό, δεν έχει σημασία τι «σκιά» ρίχνει το κοσμικό μπόι σου στον δρόμο της ζωής ή πόσο επιβλητικός είναι ο «κορμός» σου στο εκτόπισμα που έχεις στην κοινωνία, ή αν έχεις ακόμα και γερές «ρίζες» μιας καλής και ηθικής ανατροφής. Ο καρπός είναι που Τον ενδιαφέρει. Ο έρωτας προς τον Θεό, μόνο με πλούσια πνευματική καρποφορία μπορεί να ευοδωθεί. Όσο πιο λίγοι οι καρποί στα κλαδιά μας, τόσο πιο πολλά τα θρεπτικά στοιχεία που λείπουν από τις ρίζες της ψυχής μας, δηλαδή λείπουν οι αρετές που τρέφουν το «δέντρο» του ανθρώπου.

Μπορείς να είσαι το πιο όμορφο και λυγερόκορμο δέντρο στην όψη, κι όμως η ασπλαχνία σου να είναι τέτοια που να μη δύνασαι να χορτάσεις ούτε έναν άνθρωπο, με έναν καλό σου λόγο ή μια φιλάνθρωπη πράξη. Να μην σου βγαίνει να πεις ούτε ένα «δόξα σοι ο Θεός», για τις ευεργεσίες της ζωής σου. Να μην σε αφήνει ο εωσφορικός εγωισμός να καταθέσεις τις αμαρτίες σου στο πετραχήλι ενός ιερέα. Να νομίζεις πως όλα σου τα χρέη απέναντι στον Θεό, εξοφλούνται με ένα κεράκι που θα ανάψεις αραιά και που ή με ένα «Χριστός Ανέστη» που θα πεις στεκούμενος για δέκα λεπτά στο προαύλιο της Εκκλησίας, για να φύγεις κατόπιν σαν ζεματισμένος μην σου κρυώσει το ψητό στο σπίτι.

Πολλές φορές συμβαίνει και το άλλο τραγικό. Να είμαστε άψογοι στη θεωρία, να κατέχουμε καλά όλες τις αλήθειες της πίστεως μας, να ακούμε με τις ώρες πνευματικές ομιλίες, να διαβάζουμε σωρούς από πνευματικά βιβλία και άρθρα, άλλα στην πράξη να είμαστε «ασβεστωμένοι τάφοι», τόσο άπραγοι όσο και ένας νεκρός. Άκαρπο δέντρο και αυτό, που το αποδοκιμάζει ο Χριστός.

Στο θέλημα του Θεού, είναι αχώριστη η ορθοδοξία από την ορθοπραξία. Η πράξη επικυρώνει τη θεωρία και η θεωρία στεφανώνει την πράξη. Η πίστη χωρίς έργα, είναι κενή, υποκριτική και γεμάτη δειλία. Τα καλά έργα χωρίς ορθή πίστη, είναι μωρία και ασέβεια προς τον Θεό, αφού δεν μπορεί να νοηθεί κανένα καλό χωρίς τιμή στην ίδια την πηγή του καλού, που είναι ο Θεός. Γνωρίζουμε πως και άπιστοι κάνουν καλά έργα πολλές φορές, ωστόσο αυτό δεν είναι αρκετό χωρίς την κατάθεση της πίστης.

Κάθε τέτοια μέρα σαν τη Μεγάλη Δευτέρα, είναι ευκαιρία να κάνουμε μια εσωτερική ενατένιση και να αναρωτηθούμε τι είδους «δέντρα» είμαστε κι εμείς. Αν έχουμε καρπούς ή αν είμαστε δέντρα χωρίς παραγωγή που τους αξίζει να ξεραθούν γιατί ο Θεός δεν βρήκε τίποτα καλό σε εμάς για να «κόψει» και να ευφρανθεί στη μακραίωνη πορεία του προς τη σωτηρία της ανθρωπότητας.

Ας αναλογιστούμε αν ζούμε τη ζωή μας με έμπρακτη πίστη, με καθημερινό σταυρό και τήρηση των εντολών του Θεού ή αν στεκόμαστε παθητικοί σε μια άνυδρη έρημο απιστίας και απραγίας.