Θεσμικό και Εθνικό Πλαίσιο του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού
Η επίσημη εφαρμογή του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού από την Ελλάδα τον Απρίλιο του 2025 αποτελεί κομβική εξέλιξη για τα εθνικά συμφέροντα. Τι προβλέπει, ποιες περιοχές καλύπτει και πώς θωρακίζει την ελληνική θαλάσσια επικράτεια.
Στις 16 Απριλίου 2025, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοίνωσε επίσημα την έναρξη του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού (ΘΧΣ) για όλες τις θαλάσσιες περιοχές της ελληνικής επικράτειας. Η κίνηση αυτή δεν είναι μια απλή διοικητική πρωτοβουλία.
Πρόκειται για στρατηγική επιλογή με βαθύ εθνικό και γεωπολιτικό αποτύπωμα, καθώς μεταφέρει το βάρος της ελληνικής πολιτικής από την άμυνα στην ενεργητική χάραξη κυριαρχικών πολιτικών στη θάλασσα.
Σύμφωνα με το θεσμικό του πλαίσιο, ο ΘΧΣ αποσκοπεί στην οργάνωση όλων των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων στις θαλάσσιες ζώνες της χώρας, ώστε να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα, η ασφάλεια, η περιβαλλοντική ισορροπία και – το κυριότερο – η προστασία των εθνικών συμφερόντων.
Ο σχεδιασμός βασίστηκε στην Ευρωπαϊκή Οδηγία 2014/89 και σε αντίστοιχες πρακτικές που ισχύουν σε χώρες όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Σουηδία. Στην ελληνική περίπτωση, ωστόσο, ο ΘΧΣ αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα λόγω της διαφιλονικούμενης γεωγραφίας του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου, όπου η Τουρκία αμφισβητεί ξεκάθαρα τη νομιμότητα των ελληνικών δικαιωμάτων.
Το ελληνικό σχέδιο χωρίζεται σε τέσσερις γεωγραφικές περιοχές:
-
ΧΕ.1: Βόρειο και Κεντρικό Αιγαίο
-
ΧΕ.2: Νοτιοανατολική Μεσόγειος και Ρόδος – Καστελλόριζο
-
ΧΕ.3: Κρήτη και Νότια Πελοπόννησος
-
ΧΕ.4: Ιόνιο και Δυτική Ελλάδα
Με την ενεργοποίηση του ΘΧΣ, η Ελλάδα θωρακίζει τη θαλάσσια επικράτειά της σε κάθε επίπεδο: νομικό, διοικητικό, ενεργειακό, αλιευτικό και περιβαλλοντικό. Δημιουργείται έτσι μια κανονιστική “ομπρέλα” που καλύπτει κάθε μελλοντική ενέργεια, όπως η ανακήρυξη ΑΟΖ, η εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, η ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων και η θαλάσσια ενέργεια.
Επιπλέον, ο σχεδιασμός έχει ευρωπαϊκή βαρύτητα: κάθε έγγραφο, χάρτης και όριο που προκύπτει από τον ΘΧΣ έχει πλέον επίσημο νομικό χαρακτήρα εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με άλλα λόγια, οι συντεταγμένες του ελληνικού σχεδίου μετατρέπονται σε ευρωπαϊκή νομολογία, ενισχύοντας την ελληνική θέση απέναντι σε οποιαδήποτε αμφισβήτηση από την Τουρκία.
ΑΚΟΜΑ ΔΕΝ ΠΗΡΕΣ ΑΥΤΟ ΤΟ ΜΠΟΝΟΥΣ;
Πηγή : Geostratigika