Ένα ξένο άστρο μπήκε στο ηλιακό μας σύστημα. Οι Νεάντερταλ το είδαν. Εμείς το ανακαλύψαμε 70.000 χρόνια μετά

Το ηλιακό μας σύστημα δεν ήταν ποτέ τόσο μοναχικό όσο φανταζόμαστε. Πριν από 70.000 χρόνια, την εποχή που οι Νεάντερταλ περιπλανιόνταν στη Γη και τα πρώτα σύγχρονα ανθρώπινα μάτια κοίταζαν τον ουρανό, ένα ξένο άστρο πέρασε δίπλα μας. Ήταν ο κόκκινος νάνος που σήμερα ξέρουμε ως Scholz’s Star, και πλησίασε τόσο κοντά, ώστε διέσχισε το σκοτεινό σύνορο του ηλιακού μας συστήματος, το μυστηριώδες Νέφος του Όορτ.

Η απόσταση που μας χώριζε τότε ήταν μικρότερη από 1 έτος φωτός, μια αναπνοή σε αστρονομική κλίμακα. Για πρώτη φορά, οι υπολογισμοί απέδειξαν πως ένα άστρο εισέβαλε πραγματικά στην αυλή του Ήλιου, φέρνοντας μαζί του μια βροχή από βραχώδεις κομήτες και παγωμένα σώματα, που αιώνες αργότερα ίσως έφτασαν ως εμάς σαν διαστημικοί επισκέπτες.

Το Scholz’s Star, που συνοδευόταν από έναν υποφωτισμένο καφέ νάνο, δεν έκανε αισθητή την παρουσία του με λαμπρότητα. Ήταν αχνό, σχεδόν αόρατο στον νυχτερινό ουρανό. Κι όμως, οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι για ένα σύντομο διάστημα ίσως ήταν ορατό με γυμνό μάτι από τα απέραντα πεδία της Ευρασίας, εκεί όπου κυνηγοί και τροφοσυλλέκτες ανάβανε φωτιές κάτω από άστρα που σήμερα δεν υπάρχουν πια.

Η ιδέα πως ένα ξένο άστρο «χτύπησε την πόρτα» του δικού μας ήλιου, διαταράσσοντας τις ευαίσθητες ισορροπίες της κοσμικής μας γειτονιάς, θυμίζει ταινία επιστημονικής φαντασίας. Μόνο που αυτή η ιστορία αποκαλύφθηκε μόλις το 2015, όταν ερευνητές ανέλυσαν τα ίχνη του Scholz’s Star και κατέγραψαν το αδιανόητο: για λίγο, το ηλιακό μας σύστημα είχε δύο ήλιους.

Οι επιστήμονες πιστεύουν πως το πέρασμα αυτό μπορεί να άλλαξε για πάντα τις τροχιές εκατομμυρίων κομητών. Κάποιοι από αυτούς ίσως ξεκίνησαν τότε το μακρύ τους ταξίδι προς τον Ήλιο, διασχίζοντας το αχανές σκοτάδι για δεκάδες χιλιάδες χρόνια. Η «παρέμβαση» του Scholz’s Star έγινε αθόρυβα, αλλά οι συνέπειές της μπορεί να φτάνουν μέχρι σήμερα, ίσως και σε κάθε θεαματική κομητική βροχή που παρακολουθούμε.

Το εντυπωσιακό είναι πως αυτή η «αστρική εισβολή» πέρασε εντελώς απαρατήρητη από την ανθρωπότητα. Οι Νεάντερταλ ίσως είδαν ένα νέο, αχνό αστέρι στον ουρανό. Εμείς όμως έπρεπε να περιμένουμε 70.000 χρόνια για να το ανακαλύψουμε – και να συνειδητοποιήσουμε πως το ηλιακό μας σύστημα είναι ανοιχτό σε κοσμικές επισκέψεις που αλλάζουν τα πάντα, χωρίς να το καταλαβαίνουμε.