Γιατί κλαίνε τα μωρά τους πρώτους μήνες; Δεν κλαίνε για να σε τρελάνουν. Κλαίνε γιατί είναι ο μόνος τρόπος να σου μιλήσουν.
Δεν έχουν λέξεις, δεν έχουν λογική, έχουν μόνο μια φωνή: το κλάμα. Ο πρώτος τρόπος επικοινωνίας των μωρών είναι πιο βαθύς απ’ όσο νομίζεις.
Το πρώτο πράγμα που κάνει ένα μωρό όταν γεννιέται είναι να κλάψει. Δεν είναι τυχαίο. Το κλάμα δεν είναι μόνο ένδειξη ότι αναπνέει — είναι και η πρώτη του κραυγή προς τον κόσμο. Από εκεί και πέρα, για εβδομάδες, για μήνες, το κλάμα γίνεται η μόνη του γλώσσα.
Ένα νεογέννητο δεν έχει λέξεις, δεν έχει συνείδηση του χρόνου, ούτε της λογικής αλληλουχίας. Ζει το τώρα. Κι όταν αυτό το «τώρα» είναι πείνα, δυσφορία ή μοναξιά, το φωνάζει. Δεν με λέξεις. Με λυγμούς. Είναι ο τρόπος του να πει «νιώθω κάτι και δεν μπορώ να το αντέξω μόνο μου».
Οι επιστήμονες λένε πως το κλάμα ενός βρέφους είναι ένας σύνθετος μηχανισμός. Το μωρό μαθαίνει σιγά σιγά ότι κάποιος έρχεται όταν φωνάζει. Η φροντίδα γίνεται ασφάλεια. Η ασφάλεια γίνεται εμπιστοσύνη. Μέσα από το κλάμα, ξεκινά η σχέση με τον άλλο άνθρωπο. Όχι ως εξάρτηση. Ως αρχή της επικοινωνίας.
Κανένα μωρό δεν κλαίει για να εκδικηθεί. Δεν έχει τέτοιο μηχανισμό. Δεν παίζει θέατρο. Κάθε φορά που κλαίει, κάτι συμβαίνει: πονάει η κοιλιά του, πεινάει, νυστάζει, νιώθει μόνο. Ακόμα και όταν δεν υπάρχει σωματική αιτία, υπάρχει συναισθηματική ανάγκη. Θέλει να νιώσει ότι κάποιος το βλέπει, το ακούει, το αγγίζει.
Με τον καιρό, οι γονείς αποκτούν αυτό που οι ειδικοί λένε «το αυτί του κλάματος». Ξέρουν πότε είναι αληθινή αγωνία, πότε είναι μια ήπια διαμαρτυρία, πότε είναι η απλή ανάγκη για επαφή. Και το μωρό μαθαίνει, μέσα από τη συνέπεια, πως ο κόσμος ανταποκρίνεται. Και έτσι χτίζεται ο χαρακτήρας του.
Το κλάμα τους πρώτους μήνες δεν είναι πρόβλημα προς επίλυση. Είναι μήνυμα προς αποκωδικοποίηση. Δεν είναι ενοχλητικός θόρυβος. Είναι ο πρώτος διάλογος ανάμεσα στο παιδί και τον κόσμο του. Όσο πιο προσεκτικά τον ακούσεις, τόσο πιο γρήγορα θα γεννηθεί η αληθινή επικοινωνία.