Η πόλη που παλιά λεγόταν Σάλωνα και είναι γεμάτη ελιές
Η Άμφισσα, γνωστή και ως Σάλωνα, είναι μια πόλη όπου η ιστορία, η παράδοση και η φύση συνυπάρχουν.
Στην καρδιά της Στερεάς Ελλάδας, μια πόλη με βαθιά ιστορία και αστείρευτη φυσική ομορφιά στέκει ανάμεσα σε δύο βουνά: τον Παρνασσό και τη Γκιώνα. Η Άμφισσα, γνωστή στο παρελθόν ως Σάλωνα, είναι ένας τόπος όπου το παρελθόν και το παρόν συναντιούνται κάτω από την αιωνόβια σκιά της ελιάς.
Η πόλη βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του Κρισαίου Πεδίου, μιας εύφορης πεδιάδας που εκτείνεται ως τους Δελφούς. Αν και σήμερα είναι μια σύγχρονη ελληνική πόλη, η Άμφισσα κουβαλά την κληρονομιά αιώνων. Στα αρχαία χρόνια, αποτελούσε σημαντικό κέντρο της Φωκίδας, ενώ κατά τον Μεσαίωνα έφερε το όνομα Σάλωνα, μια ονομασία που διατηρήθηκε έως και το τέλος της Τουρκοκρατίας.
Ο μύθος λέει πως η πόλη πήρε το όνομά της από την Άμφισσα, εγγονή του Αιόλου, που αγαπήθηκε από τον θεό Απόλλωνα. Οι βουνόπλαγες που αγκαλιάζουν την Άμφισσα ταιριάζουν στην ποιητική περιγραφή του Αριστοτέλη, που ανέφερε πως “Άμφισσα ονομάσθη δια το όρεσιν περιέχεσθαι”, δηλαδή επειδή περιβάλλεται από βουνά.
Οι κάτοικοι της πόλης ασχολούνται εδώ και αιώνες με την καλλιέργεια της ελιάς. Το Κρισαίο Πεδίο, η ατελείωτη έκταση με ελαιόδεντρα που αγκαλιάζει την περιοχή, είναι ένα από τα παλαιότερα και σημαντικότερα κέντρα ελαιοκαλλιέργειας στην Ελλάδα. Οι περίφημες “ελιές Αμφίσσης” παράγονται εδώ και αποτελούν σημαντικό μέρος της τοπικής οικονομίας και γαστρονομίας. Το τοπίο αυτό, γνωστό ως Δελφικό Τοπίο, προστατεύεται σήμερα για τη φυσική και πολιτιστική του σημασία.
Παλιότερα, η Άμφισσα ήταν γνωστή για επαγγέλματα που σήμερα έχουν σχεδόν χαθεί. Η βυρσοδεψία, η κωδωνοποιία και η σχοινοποιία ήταν παραδοσιακές τέχνες που έδιναν ζωή στην πόλη. Τα παλιά βυρσοδεψεία, που λειτουργούσαν μέχρι και τον 20ό αιώνα, στέκουν ακόμα σαν σιωπηλοί μάρτυρες μιας άλλης εποχής, θυμίζοντας την έντονη βιοτεχνική δραστηριότητα της περιοχής.
Η ιστορία της Άμφισσας δεν είναι μόνο γεμάτη ελιές αλλά και αγώνες. Κατά την Επανάσταση του 1821, τα Σάλωνα αποτέλεσαν ένα από τα πρώτα μέρη όπου ξέσπασε η επανάσταση στη Ρούμελη, με τη μάχη της Άμφισσας να καταγράφεται στις πιο σημαντικές στιγμές του Αγώνα. Σήμερα, η πόλη τιμά την κληρονομιά της μέσα από εκδηλώσεις και αναπαραστάσεις που αναδεικνύουν το αγωνιστικό της πνεύμα.
Η Άμφισσα, είτε τη γνωρίζει κανείς ως αρχαία πόλη, είτε ως τα ιστορικά Σάλωνα, είτε ως σύγχρονο κέντρο παραγωγής εξαιρετικών ελιών, είναι ένας τόπος που συνδυάζει ιστορία, παράδοση και φύση. Οι δρόμοι της αντηχούν από αφηγήσεις και τα ελαιόδεντρα της στέκουν αιώνιοι θεατές της ελληνικής ιστορίας.
Γρηγόρης Κεντητός
Γράφω για πράγματα που με συναρπάζουν, αλλά φροντίζω πάντα να τα ερευνώ σαν να τα μελετούσα για πρώτη φορά. Αναζητώ τη σύνδεση ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, το ανθρώπινο μέσα στο ακαδημαϊκό, και τη γνώση που μπορεί να μεταφερθεί με τρόπο απλό, ακριβή και ζωντανό. Είτε πρόκειται για έναν αρχαίο πόλεμο είτε για ένα φαινόμενο της εποχής μας, στηρίζομαι πάντα σε πρωτογενές υλικό, πραγματικές πηγές και σοβαρή τεκμηρίωση. Θέλω κάθε κείμενο να αξίζει τον χρόνο του αναγνώστη — και τον δικό μου.
για άμεση κι έγκυρη ενημέρωση.
