Μήπως η NASA διάλεξε τον λάθος πρώτο άνθρωπο για το φεγγάρι;
Ο Άρμστρονγκ δεν ήθελε να γίνει σύμβολο. Ήθελε να προσγειώσει το σκάφος, να κάνει το καθήκον του και να φύγει. Ήταν αυτό που χρειαζόταν η NASA ή όχι;
Δεν είχε το χαμόγελο του Μπαζ Όλντριν, ούτε τη φωνή ενός ανθρώπου που διψούσε να γίνει παγκόσμια περσόνα. Ο Νιλ Άρμστρονγκ ήταν πιλότος δοκιμών. Ήταν μηχανικός. Ήταν στρατιώτης. Δεν ήταν σταρ. Και ίσως ακριβώς γι’ αυτό τον επέλεξαν.
Όταν το Apollo 11 ξεκινούσε για τον πιο φιλόδοξο περίπατο της ανθρώπινης ιστορίας, η NASA δεν έψαχνε για εκπρόσωπο τύπου. Έψαχνε για κάποιον που μπορούσε να προσγειώσει ένα σκάφος στο τίποτα. Ο Άρμστρονγκ δεν μιλούσε πολύ, αλλά έκανε τα πάντα σωστά. Ο ίδιος, δεκαετίες μετά, παραδεχόταν πως η φήμη τον καταδίωκε χωρίς να τη θέλει. Όταν του ζητούσαν να μιλήσει για εκείνη τη μέρα, έλεγε ελάχιστα. Όταν πέθανε, δεν είχε Instagram. Ούτε βιβλίο με τις αναμνήσεις του. Δεν του άρεσαν αυτά.
Η NASA, βέβαια, ήθελε και το άλλο. Ήθελε έναν πρέσβη. Κάποιον να γυρνάει τον πλανήτη και να λέει «το κάναμε για όλους». Ο Άρμστρονγκ δεν το έκανε. Αποσύρθηκε. Έγινε καθηγητής. Εξαφανίστηκε. Όχι από μυστήριο. Από χαρακτήρα.
Ο Μπαζ Όλντριν ήταν πιο έτοιμος για το κοινό. Ήθελε να μιλάει, να εξηγεί, να γράφει, να εμφανίζεται. Δεν ήταν όμως εκείνος που ήθελε η NASA να κρατήσει τα χειριστήρια όταν το σκάφος του Apollo 11 χανόταν για λίγα δευτερόλεπτα από τον αυτόματο πιλότο και πήγε να πέσει σε έναν βράχο. Ο Άρμστρονγκ ήταν ο άνθρωπος που πήρε τον έλεγχο και το προσγείωσε με λιγότερα από 20 δευτερόλεπτα καυσίμων. Εκείνος ήξερε πότε πρέπει να μιλάς και πότε πρέπει απλώς να προσγειώνεις.
Αν το φεγγάρι χρειαζόταν έναν άνθρωπο-σήμα κατατεθέν, ίσως υπήρχαν άλλοι. Αν όμως χρειαζόταν τον πιο ικανό να το προσεγγίσει χωρίς να το κάνει θέαμα, τότε ο Νιλ Άρμστρονγκ ήταν η μόνη επιλογή. Ούτε λάθος, ούτε σωστός. Απλώς, ο άνθρωπος που έκανε τη δουλειά και μετά αποσύρθηκε. Όπως όλοι οι ήρωες που δεν το κάνουν για τη δόξα.