Τι είχε προβλέψει για την τεχνητή νοημοσύνη πριν από 70 χρόνια ο πατέρας των υπολογιστών;

Το 1950, η έννοια της «τεχνητής νοημοσύνης» δεν υπήρχε καν με αυτό το όνομα. Υπήρχε όμως ένας άνθρωπος που την είχε ήδη προβλέψει. Τον έλεγαν Άλαν Τούρινγκ. Ήταν μαθηματικός, κρυπτογράφος, οραματιστής. Και πάνω απ’ όλα, άνθρωπος που πίστευε ότι η σκέψη δεν είναι αποκλειστικότητα του ανθρώπου.

Ο Τούρινγκ θεωρείται ο πατέρας των υπολογιστών, όχι επειδή έφτιαξε το πρώτο μηχάνημα, αλλά επειδή κατάλαβε τι θα μπορούσε να κάνει ένας υπολογιστής όταν δεν περιοριζόταν σε αριθμούς. Έβλεπε μια μηχανή που δεν εκτελεί απλώς εντολές — αλλά μαθαίνει. Μια μηχανή που σκέφτεται.

Το 1950, έγραψε ένα άρθρο με τίτλο “Computing Machinery and Intelligence”. Ξεκινούσε με μια απλή ερώτηση: «Μπορούν οι μηχανές να σκέφτονται;» Και χωρίς να περιμένει, έδινε την απάντηση: «Ναι. Ίσως όχι όπως εμείς. Αλλά ναι.»

Ο Τούρινγκ πρότεινε ένα πείραμα που αργότερα ονομάστηκε «Turing Test»: Αν ένας άνθρωπος συνομιλεί με μια μηχανή και δεν μπορεί να καταλάβει αν μιλά με άνθρωπο ή όχι, τότε η μηχανή έχει σκεφτεί επιτυχώς. Ή τουλάχιστον, το έχει καταφέρει λειτουργικά.

Αλλά δεν σταμάτησε εκεί. Σε μια συνέντευξή του το 1951, είπε κάτι που μοιάζει σχεδόν προφητικό:

“Once the machine thinking method had started, it would not take long to outstrip our feeble powers… They would be able to converse with each other to sharpen their wits.”
Οι μηχανές, έλεγε, θα ξεπεράσουν τη δική μας σκέψη. Και θα μιλούν μεταξύ τους. Θα ακονίζουν η μία την άλλη.

Δεν το έλεγε με τρόμο. Το έλεγε με δέος. Ήξερε ότι το ανθρώπινο μυαλό είναι ισχυρό — αλλά πεπερασμένο. Ήξερε ότι οι μηχανές, αν ξεκινήσουν να σκέφτονται, δεν θα σταματήσουν. Και δεν ήταν σίγουρος ποιος θα κρατάει το τιμόνι στο τέλος.

Εβδομήντα χρόνια μετά, η τεχνητή νοημοσύνη γράφει, συνθέτει, προβλέπει, σχεδιάζει. Συζητά, μαθαίνει, εξελίσσεται. Και οι άνθρωποι αναρωτιούνται αν είναι ασφαλές. Ο Τούρινγκ είχε ήδη απαντήσει: “Δεν έχει σημασία αν είναι ασφαλές. Το θέμα είναι αν είναι δυνατό. Και είναι.”