Το χτένισμα του τρόμου που φορούσαν μόνο οι ευγενείς και οι πολεμιστές
Το χτένισμα του τρόμου. Το κρανίο που βρέθηκε στον βάλτο του Osterby έχει ακόμα τα μαλλιά του δεμένα στο χτένισμα των εκλεκτών της εποχής — και προκαλεί ρίγος.
Το 1948, σε έναν σιωπηλό βάλτο της βόρειας Γερμανίας, ήρθε στο φως ένα εύρημα που δεν έμοιαζε με κανένα άλλο. Δεν ήταν πλήρης σκελετός, αλλά ένα κρανίο. Και επάνω του, ατόφιο και άφθαρτο, υπήρχε ακόμα το χτένισμα. Όχι απλώς μαλλιά – αλλά ένα πλεγμένο σύμβολο εξουσίας, ένα δέσιμο που φώναζε «είμαι πολεμιστής, μην με πλησιάζεις». Το κεφάλι αυτό ανήκε στον Άνθρωπο του Osterby.
Ήταν άνδρας περίπου 50 με 60 ετών. Είχε χτυπηθεί με δύναμη στο κεφάλι από κοφτερό αντικείμενο. Δεν γνωρίζουμε αν ήταν ακόμη ζωντανός όταν τον αποκεφάλισαν. Αυτό που ξέρουμε είναι πως κάποιος, μεθοδικά, τον πέταξε μέσα σε έναν βάλτο — και ο βάλτος έκανε αυτό που ξέρει να κάνει εδώ και χιλιάδες χρόνια: τον κράτησε άθικτο. Χωρίς αέρα, χωρίς φως, χωρίς βακτήρια. Η σάρκα χάθηκε. Τα μαλλιά έμειναν.
Και αυτά τα μαλλιά ήταν δεμένα με έναν κότσο που τρόμαζε: το λεγόμενο “Suevian knot”, όπως τον είχε περιγράψει ο Ρωμαίος συγγραφέας Τάκιτος. Ένα περίτεχνο πιάσιμο στο πλάι του κεφαλιού, με δύο λοφία να ενώνονται σαν σχοινί και να στερεώνονται με αυστηρότητα. Δεν το φορούσαν όλοι. Μόνο όσοι είχαν λόγο να ξεχωρίζουν: ευγενείς, αρχηγοί, πολεμιστές. Ήταν ένα είδος στολής, αλλά για το κεφάλι. Ένα αρχαίο σήμα κατατεθέν.
Το μαλλί του Osterby Man διατηρεί μέχρι σήμερα ένα ανοιχτόξανθο-κόκκινο χρώμα, πιθανότατα ενισχυμένο από τη χημική δράση του βάλτου. Κρατήθηκε με τρόπο που κάνει τους επιστήμονες να απορούν. Και κάνει τους επισκέπτες του μουσείου Gottorf να παγώνουν όταν βλέπουν την πλεξούδα μπροστά τους, ζωντανή σαν να είχε δεθεί χτες.
Ο άνδρας αυτός δεν είχε τάφο. Δεν είχε σώμα. Δεν είχε μνήμη. Μόνο το κεφάλι του σώθηκε — και μέσα από αυτό, η τάξη του, η εποχή του, ο πόλεμός του. Ένας δεμένος κότσος και ένα βλέμμα που δεν βλέπουμε πια, αλλά υποψιαζόμαστε. Αυτό ήταν το χτένισμα του τρόμου, το «σήμα των εκλεκτών» σε μια εποχή χωρίς έλεος. Και ο Osterby Man ήταν ένας από αυτούς.
Γρηγόρης Κεντητός
Γράφω για πράγματα που με συναρπάζουν, αλλά φροντίζω πάντα να τα ερευνώ σαν να τα μελετούσα για πρώτη φορά. Αναζητώ τη σύνδεση ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, το ανθρώπινο μέσα στο ακαδημαϊκό, και τη γνώση που μπορεί να μεταφερθεί με τρόπο απλό, ακριβή και ζωντανό. Είτε πρόκειται για έναν αρχαίο πόλεμο είτε για ένα φαινόμενο της εποχής μας, στηρίζομαι πάντα σε πρωτογενές υλικό, πραγματικές πηγές και σοβαρή τεκμηρίωση. Θέλω κάθε κείμενο να αξίζει τον χρόνο του αναγνώστη — και τον δικό μου.
για άμεση κι έγκυρη ενημέρωση.
