Το Ιράν σήμερα: Πόσο κοντά είναι στην απόκτηση πυρηνικών όπλων;
Πίσω από τις φυγόκεντρες μηχανές και τα υπόγεια εργαστήρια, το Ιράν επενδύει σε ένα γεωπολιτικό εργαλείο με παγκόσμιες προεκτάσεις. Το πυρηνικό του πρόγραμμα δεν είναι μόνο θέμα ενέργειας – είναι στρατηγική επιλογή επιβίωσης και επιρροής.
Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν δεν είναι απλώς μια τεχνολογική ή ενεργειακή επιλογή, αλλά ένα κεντρικό εργαλείο γεωστρατηγικής ισχύος. Η Τεχεράνη επιχειρεί να καταστεί περιφερειακή υπερδύναμη, αξιοποιώντας την πίεση της Δύσης και την απειλή της Τουρκίας προς όφελός της.
Η απόσυρση της Τουρκίας από το αντιαεροπορικό πρόγραμμα της Δύσης και η επέκτασή της προς τη Συρία και τον Καύκασο εντείνουν τη γεωστρατηγική ανασφάλεια του Ιράν. Το αποτέλεσμα είναι η προσέγγιση της Τεχεράνης με ισχυρούς περιφερειακούς πόλους όπως η Μόσχα, αλλά και η επιδίωξη να διαμορφώσει νέα ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή.
Η Τεχεράνη διακηρύσσει ότι το πυρηνικό της πρόγραμμα είναι καθαρά ειρηνικό, με στόχο την παραγωγή ενέργειας. Ωστόσο, η πολιτισμική, ιστορική και γεωγραφική της θέση, στο σταυροδρόμι Ανατολής και Δύσης, ενισχύει τον ρόλο του Ιράν ως κρίσιμου παίκτη στην περιφερειακή ασφάλεια.
Η χώρα επιδιώκει να αναδείξει την πολιτισμική της αυτονομία και στρατηγική ανεξαρτησία, σε αντίθεση με τα αραβικά κράτη της περιοχής που θεωρεί «υποταγμένα» στη Δύση.
Η στάση της Δύσης και ο κίνδυνος σύγκρουσης
Η Δύση και κυρίως οι ΗΠΑ αντιλαμβάνονται το Ιράν ως απειλή για την ασφάλεια της Μέσης Ανατολής. Η προοπτική πυρηνικής οπλοποίησης οδηγεί σε έντονες πιέσεις και περιοδικές κυρώσεις. Παράλληλα, το Ισραήλ προχωρά σε προληπτικά πλήγματα για να αποτρέψει οποιαδήποτε πρόοδο του Ιράν προς πυρηνικό εξοπλισμό.
Στη Δύση έχει παγιωθεί η πεποίθηση ότι ο μόνος τρόπος για να αποφευχθεί μια ευρύτερη σύρραξη είναι η πλήρης καταστροφή των υποδομών εμπλουτισμού – μια στάση που εντείνει το αδιέξοδο.
Γεωστρατηγικές συμμαχίες και το διεθνές παιχνίδι
Το Ιράν ενισχύει τους δεσμούς του με Ρωσία και Κίνα, θέτοντας σοβαρά ερωτήματα για το μέλλον της διεθνούς ισορροπίας. Εάν επιτύχει πυρηνική ισχύ, ενδέχεται να αναδυθεί ως ανεξάρτητος πόλος ισχύος, εκτός του δυτικού συστήματος, κάτι που ανησυχεί έντονα τις ΗΠΑ.
Παράλληλα, το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν ενισχύει τον διπλωματικό και διαπραγματευτικό του ρόλο, επιτρέποντάς του να επιβιώνει πολιτικά και οικονομικά, ακόμη και σε καθεστώς σκληρών κυρώσεων.
Το Ιράν χρησιμοποιεί το πυρηνικό του πρόγραμμα ως στρατηγικό εργαλείο εθνικής ανεξαρτησίας και διεθνούς διαπραγμάτευσης. Η Δύση καλείται να διαχειριστεί έναν αντίπαλο που δεν επιδιώκει την άμεση σύγκρουση, αλλά την επιβολή μέσα από σταθερή γεωπολιτική παρουσία και τεχνολογική υπεροχή.
Αντί για πόλεμο, ίσως η απάντηση να είναι η σιωπηλή αναγνώριση μιας νέας ισορροπίας στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή.