Έζησε την απόλυτη φτώχεια στα 12 του. Μετά την έκανε λογοτεχνία και συγκλόνισε τον κόσμο
Ο πατέρας του φυλακίστηκε για χρέη, κι εκείνος βρέθηκε παιδί να κολλάει ετικέτες σε εργοστάσιο βερνικιών.
Στα 12 του χρόνια, ο μικρός Τσαρλς δεν κρατούσε πια μολύβια και τετράδια, αλλά ετικέτες για βερνίκια παπουτσιών. Η οικογένειά του είχε καταρρεύσει οικονομικά. Ο πατέρας του, Τζον Ντίκενς, είχε φυλακιστεί για χρέη στο Marshalsea, τη διαβόητη φυλακή οφειλετών του Λονδίνου. Κανείς δεν μπορούσε να τον βοηθήσει, ούτε και τον γιο του που έμεινε να παλεύει μόνος.
Το σχολείο τελείωσε απότομα. Ο Τσαρλς βρέθηκε σ’ ένα εργοστάσιο δίπλα στον Τάμεση, σε έναν υγρό και βρώμικο χώρο που έφτιαχναν μαύρο βερνίκι. Η δουλειά του ήταν να κολλάει ετικέτες σε γυάλινα βαζάκια, δώδεκα ώρες τη μέρα. Ήταν ένα παιδί με τεράστια φαντασία, φυλακισμένο μέσα σε μια ρουτίνα εξαθλίωσης. Δεν το ξεπέρασε ποτέ.
Αυτή η εμπειρία, όμως, αντί να τον συντρίψει, του φύτεψε τον σπόρο για όλα τα αριστουργήματα που έγραψε. Ο Όλιβερ Τουίστ, ο Ντέιβιντ Κόπερφιλντ, η Μικρή Ντόριτ, όλοι κουβαλούν το βλέμμα ενός παιδιού που έμαθε νωρίς τι θα πει ταπείνωση, φόβος και εγκατάλειψη.
Όταν αργότερα έγινε διάσημος, ο Ντίκενς δεν μιλούσε γι’ αυτή την εποχή. Την έκρυβε από τους φίλους και τους θαυμαστές του. Όχι γιατί ντρεπόταν για τη φτώχεια — αλλά γιατί ο πόνος ήταν ακόμη νωπός. Την αποκάλυψε μόνο στα τελευταία του χρόνια, με δάκρυα στα μάτια, λέγοντας πως ποτέ δεν ξεπέρασε το αίσθημα της απόρριψης.
Το εργοστάσιο του βερνικιού ήταν η δική του “προσωπική κόλαση”. Εκεί έμαθε πώς είναι να μεγαλώνεις χωρίς ελπίδα, να δουλεύεις για ένα κομμάτι ψωμί και να βλέπεις τον κόσμο σαν μια μηχανή που αλέθει τους αδύναμους. Κι ακριβώς αυτό περιέγραψε με ανατριχιαστική λεπτομέρεια στα βιβλία του.
Αν δεν είχε περάσει από εκείνο το υπόγειο με τα βαζάκια, ίσως ο κόσμος να μην είχε ποτέ ακούσει για τον Όλιβερ που ζητούσε λίγο ακόμα φαγητό. Ίσως να μην είχε νιώσει την κραυγή των παιδιών των δρόμων, των εργατών, των άπορων οικογενειών που έψαχναν φως μέσα στη λάσπη.
Η ζωή του Ντίκενς δείχνει πως η αδικία δεν γεννά πάντα μίσος. Μερικές φορές γεννά την πιο σπαρακτική λογοτεχνία. Και το πιο δυνατό ταλέντο έρχεται καμιά φορά από ένα υπόγειο που μυρίζει βερνίκι.
Γρηγόρης Κεντητός
Γράφω για πράγματα που με συναρπάζουν, αλλά φροντίζω πάντα να τα ερευνώ σαν να τα μελετούσα για πρώτη φορά. Αναζητώ τη σύνδεση ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, το ανθρώπινο μέσα στο ακαδημαϊκό, και τη γνώση που μπορεί να μεταφερθεί με τρόπο απλό, ακριβή και ζωντανό. Είτε πρόκειται για έναν αρχαίο πόλεμο είτε για ένα φαινόμενο της εποχής μας, στηρίζομαι πάντα σε πρωτογενές υλικό, πραγματικές πηγές και σοβαρή τεκμηρίωση. Θέλω κάθε κείμενο να αξίζει τον χρόνο του αναγνώστη — και τον δικό μου.
για άμεση κι έγκυρη ενημέρωση.
