Γιατί η ΕΜΥ υπάγεται στην Πολεμική Αεροπορία; Η στρατηγική σημασία της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας που λίγοι γνωρίζουν
Δεν είναι απλώς μια κρατική υπηρεσία. Η ΕΜΥ είναι στρατιωτική, υπάγεται στην Πολεμική Αεροπορία και λειτουργεί σαν κέντρο επιχειρήσεων για τον καιρό.
Στην Ελλάδα, αν θέλεις να μάθεις τον καιρό με ακρίβεια, θα πρέπει να απευθυνθείς όχι σε κάποιο υπουργείο Περιβάλλοντος ή Ενέργειας, αλλά στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία δεν είναι ένας απλός πολιτικός φορέας. Είναι μια στρατιωτική μονάδα. Υπάγεται στο Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας, και αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο.
Η ΕΜΥ ιδρύθηκε το 1931 σε μια εποχή όπου η μετεωρολογία ήταν ζήτημα ζωής και θανάτου για τις στρατιωτικές αποστολές. Η Πολεμική Αεροπορία τότε δεν είχε ανάγκη από τηλεοπτικές προβλέψεις αλλά από έναν μηχανισμό που να λέει πότε ακριβώς μπορεί να απογειωθεί ένα αεροσκάφος. Πού φυσάει. Πού πέφτει ομίχλη. Πού κρύβεται μια ανεμοθύελλα που μπορεί να καταστρέψει μια επιχείρηση πριν καν αρχίσει.
Η μετεωρολογία, για την Πολεμική Αεροπορία, ήταν πάντα ένα κρίσιμο όπλο. Όχι απλώς ένα επιστημονικό πεδίο. Ένα εργαλείο επιχειρήσεων. Και γι’ αυτό, ακόμα και σήμερα, οι περισσότεροι μετεωρολόγοι της ΕΜΥ είναι αξιωματικοί της Σχολής Ικάρων. Όχι απλώς φυσικοί και αναλυτές δεδομένων, αλλά στρατιωτικοί εκπαιδευμένοι να προβλέπουν και να επιχειρούν.
Η έδρα της ΕΜΥ δεν βρίσκεται σε κάποιο διοικητικό κτίριο της Αθήνας. Βρίσκεται στο παλιό στρατιωτικό αεροδρόμιο του Ελληνικού. Εκεί λειτουργεί σαν ένα αληθινό στρατηγείο καιρού, με δικά του ραντάρ, δικούς του σταθμούς, δικά του δελτία. Από εκεί ξεκινούν όλες οι προβλέψεις για κακοκαιρίες, βροχές, χιόνια και καταιγίδες. Και πριν φτάσουν στους πολίτες, φτάνουν πρώτα στους πιλότους.
Η πρόγνωση καιρού για την ΕΜΥ δεν είναι απλώς πληροφορία. Είναι αποστολή. Είναι ασφαλής πτήση, ομαλή προσγείωση, έγκαιρη απόσυρση σκαφών, στρατιωτικές ασκήσεις, επιχειρησιακή ετοιμότητα. Ακόμα και σήμερα, κάθε ακραίο φαινόμενο που μπορεί να επηρεάσει τις Ένοπλες Δυνάμεις αντιμετωπίζεται πρώτα από την ΕΜΥ, και μετά από τον υπόλοιπο κρατικό μηχανισμό.
Η ΕΜΥ συνεργάζεται με στρατιωτικές μονάδες σε όλο τον κόσμο. Ανταλλάσσει πληροφορίες με βάση στρατιωτικά πρωτόκολλα, με συμμετοχή σε διεθνή δίκτυα όπως το EUMETSAT, το ECMWF και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Μετεωρολογίας. Και παρότι τα δελτία της φτάνουν καθημερινά σε αγρότες, οδηγούς και τουρίστες, οι πρώτοι που τα διαβάζουν… φορούν στολή.
Αν το σκεφτεί κανείς, η ύπαρξη μιας στρατιωτικής μετεωρολογικής υπηρεσίας δεν είναι ελληνική ιδιαιτερότητα. Σχεδόν όλες οι μεγάλες αεροπορικές δυνάμεις του πλανήτη έχουν δικό τους μηχανισμό πρόγνωσης. Στην Ελλάδα, όμως, αυτή η υπηρεσία δεν λειτουργεί παράλληλα με την κρατική — είναι η κρατική. Και αν δεν υπήρχε, θα έπρεπε να ιδρυθεί από την αρχή, με στρατιωτικούς όρους.
Ο καιρός δεν είναι απλώς κάτι που μας επηρεάζει. Είναι κάτι που καθορίζει ποιος κινείται, ποιος μένει, ποιος πετά και ποιος αποσύρεται. Και γι’ αυτό, κάθε προειδοποίηση για έντονα φαινόμενα, κάθε έκτακτο δελτίο, κάθε χάρτης που εμφανίζεται στις ειδήσεις, ξεκινά από ένα στρατηγείο. Όχι απλώς από ένα γραφείο.
Γρηγόρης Κεντητός
Γράφω για πράγματα που με συναρπάζουν, αλλά φροντίζω πάντα να τα ερευνώ σαν να τα μελετούσα για πρώτη φορά. Αναζητώ τη σύνδεση ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, το ανθρώπινο μέσα στο ακαδημαϊκό, και τη γνώση που μπορεί να μεταφερθεί με τρόπο απλό, ακριβή και ζωντανό. Είτε πρόκειται για έναν αρχαίο πόλεμο είτε για ένα φαινόμενο της εποχής μας, στηρίζομαι πάντα σε πρωτογενές υλικό, πραγματικές πηγές και σοβαρή τεκμηρίωση. Θέλω κάθε κείμενο να αξίζει τον χρόνο του αναγνώστη — και τον δικό μου.
για άμεση κι έγκυρη ενημέρωση.
