Οι αρχαίοι άνθρωποι ήταν πιο δημιουργικοί από τους σύγχρονους. Πώς γίνεται αυτό;

Η σκέψη ότι οι αρχαίοι άνθρωποι ήταν πιο δημιουργικοί από τους σημερινούς ακούγεται παράλογη στην εποχή των startups, του AI και του ψηφιακού κόσμου. Κι όμως, έρευνες που αναλύουν την ανθρώπινη δημιουργικότητα δείχνουν πως, σε σχέση με το μέγεθος των προκλήσεων που αντιμετώπιζαν, οι πρόγονοί μας υπερτερούσαν σε εφευρετικότητα.

Η αρχαία δημιουργικότητα δεν είχε να κάνει μόνο με τέχνη και αρχιτεκτονική, αλλά κυρίως με την ίδια την επιβίωση. Ο πρωτόγονος άνθρωτπος έπρεπε να λύνει προβλήματα κάθε στιγμή της ημέρας. Πώς να προστατευτεί από άγρια ζώα, πώς να βρίσκει τροφή, πώς να δημιουργεί καταφύγιο με ελάχιστους πόρους. Αυτή η συνεχής ανάγκη εύρεσης λύσεων έκανε τον εγκέφαλό του πιο εύπλαστο και εφευρετικό.

Η ευκολία της σύγχρονης ζωής έχει, παραδόξως, αρνητικές συνέπειες στην ικανότητά μας να σκεφτόμαστε δημιουργικά. Με λιγότερες καθημερινές προκλήσεις, ο εγκέφαλος δεν χρειάζεται να «δουλέψει» τόσο σκληρά. Έτσι, ενώ μπορεί να φαίνεται ότι δημιουργούμε συνεχώς καινούρια πράγματα, στην πραγματικότητα πολλά από αυτά είναι μικρές παραλλαγές ήδη γνωστών λύσεων.

Οι αρχαίοι άνθρωποι δεν είχαν αυτή την «πολυτέλεια». Ένας λάθος υπολογισμός ή η έλλειψη πρωτότυπης ιδέας μπορούσε να σημαίνει το τέλος τους. Αυτή η πίεση τούς ανάγκασε να είναι πιο ευρηματικοί, να επινοούν πράγματα που δεν είχαν καν φανταστεί, και να δοκιμάζουν λύσεις που σήμερα φαίνονται παράλογες ή αδύνατες.

Η δημιουργικότητα, λοιπόν, δεν είναι απλώς ένα ζήτημα ευφυΐας, αλλά κυρίως θέμα ανάγκης. Ίσως τελικά αυτό που έκανε τους προγόνους μας τόσο δημιουργικούς να ήταν ότι δεν είχαν άλλη επιλογή.