Η κόρη των Αθηνών που ερωτεύτηκε ο Βύρωνας, την τραγούδησε ο Γκουνό αλλά την ξέχασε η Ελλάδα
Η συγκινητική ιστορία της Τερέζας Μακρή, της Κόρης των Αθηνών που έγινε μούσα του Βύρωνα, εμπνέοντας ποίηση και μουσική, αλλά έζησε ξεχασμένη στα γεράματα.
Γεννήθηκε στο Ψυρρή της παλιάς Αθήνας, σε ένα αρχοντικό της οδού Αγίας Θέκλας, τον Νοέμβριο του 1797. Ήταν η πρωτότοκη κόρη του Προκοπίου Μακρή, προξένου της Αγγλίας στην πόλη, και μεγάλωσε μέσα στη γοητεία της ελληνικής παράδοσης αλλά και του δυτικού πολιτισμού. Ο πατέρας της την κατέγραψε με υπερηφάνεια στο οικογενειακό κατάστιχο, όπως συνηθιζόταν, σημειώνοντας την ακριβή ημέρα και ώρα γέννησης.
Το 1810, δεκατριών μόλις ετών, η Τερέζα ή Θηρεσία Μακρή γνώρισε έναν νεαρό Άγγλο ποιητή που ήρθε να νοικιάσει δωμάτια στο σπίτι τους: τον λόρδο Τζορτζ Γκόρντον Βύρωνα. Ο Βύρωνας έμεινε στην Αθήνα για τρεις μήνες και μαγεύτηκε από την ομορφιά και τη χάρη της μικρής Τερέζας. Εκείνη έγινε η μούσα του. Της αφιέρωσε το ποίημα “The Maid of Athens”, ένα από τα πιο γνωστά έργα του, που σε κάθε στροφή τελείωνε με τον σπαρακτικό στίχο: “Ζωή μου, σας αγαπώ.”
Το ειδύλλιο έμεινε πλατωνικό. Ο Βύρωνας έφυγε, αλλά η μορφή της Τερέζας Μακρή τον στοίχειωνε για χρόνια. Εκείνη παντρεύτηκε πολλά χρόνια αργότερα, το 1829, τον Άγγλο αξιωματικό Τζέιμς Μπλακ. Μαζί απέκτησαν τέσσερα παιδιά και έζησαν σε διάφορες περιοχές, ανάμεσά τους και το Μεσολόγγι, όπου ο Μπλακ διορίστηκε υποπρόξενος της Αγγλίας.
Η Τερέζα Μακρή ήταν γυναίκα της εποχής της: πανέμορφη, καλλιεργημένη, με γνώσεις ιταλικών και ξένων γλωσσών, είχε διδαχθεί από τον ζωγράφο Λουζιέρι και είχε εκδώσει λεξικό μαζί με την αδερφή της στην Κέρκυρα. Η ζωή της, ωστόσο, προς τα γεράματα πήρε θλιβερή τροπή. Μετά τον θάνατο του άντρα της το 1866, έζησε σε σχετική φτώχεια.
Το 1872, ο διάσημος Γάλλος συνθέτης Σαρλ Γκουνό συνέθεσε το μουσικό έργο “La Fille d’Athenes” προς τιμήν της και έστειλε τις εισπράξεις από τη συναυλία στη γηραιά πλέον Τερέζα, ως βοήθεια. Ήταν μια σπάνια στιγμή ευγνωμοσύνης από την Ευρώπη, την ώρα που η ίδια η Ελλάδα την είχε ήδη ξεχάσει.
Η Τερέζα Μακρή πέθανε το 1875 στην Αθήνα, σε ηλικία 78 ετών. Το φεσάκι της με τη χρυσή φούντα εκτίθεται σήμερα στο Μουσείο Μπενάκη, δίπλα στο γραφείο του Βύρωνα. Η μοναδική της κόρη Καρολίνα πέθανε το 1920, παίρνοντας μαζί της τις τελευταίες αναμνήσεις από τη “Κόρη των Αθηνών” που ενέπνευσε ποιητές, συνθέτες και ρομαντικούς, αλλά λησμονήθηκε από την ίδια της την πατρίδα.
Γρηγόρης Κεντητός
Γράφω για πράγματα που με συναρπάζουν, αλλά φροντίζω πάντα να τα ερευνώ σαν να τα μελετούσα για πρώτη φορά. Αναζητώ τη σύνδεση ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, το ανθρώπινο μέσα στο ακαδημαϊκό, και τη γνώση που μπορεί να μεταφερθεί με τρόπο απλό, ακριβή και ζωντανό. Είτε πρόκειται για έναν αρχαίο πόλεμο είτε για ένα φαινόμενο της εποχής μας, στηρίζομαι πάντα σε πρωτογενές υλικό, πραγματικές πηγές και σοβαρή τεκμηρίωση. Θέλω κάθε κείμενο να αξίζει τον χρόνο του αναγνώστη — και τον δικό μου.
για άμεση κι έγκυρη ενημέρωση.
