Η πρώτη γυναίκα πρέσβης στην ιστορία της Ευρώπης, πίστευαν ότι θα είναι εύκολο να τη χειριστούν. δεν ήταν
Σε μια Ευρώπη γεμάτη άντρες πολιτικούς, μια 22χρονη γυναίκα έγινε η πρώτη πρέσβης στην ήπειρο. Η ιστορία της Αικατερίνης της Αραγωνίας όπως δεν την έχουμε ξαναδιαβάσει.
Στην αυγή του 16ου αιώνα, η διπλωματία ήταν δουλειά ανδρών. Γραφές, κώδικες, συμφωνίες, συνομιλίες — όλα γίνονταν ανάμεσα σε άνδρες που ήξεραν πότε να χαμογελούν, πότε να απειλούν και πότε να παίζουν χαρτιά κάτω από το τραπέζι. Ώσπου εμφανίστηκε μια 22χρονη γυναίκα με κόκκινα μαλλιά, χλωμή επιδερμίδα και βλέμμα που δεν έμοιαζε να συγχωρεί εύκολα.
Ήταν η Αικατερίνη της Αραγωνίας. Κόρη της Ισαβέλλας της Καστίλης και του Φερδινάνδου της Αραγωνίας. Χήρα του Άρθουρ, πρίγκιπα της Ουαλίας. Και — εκείνη τη στιγμή — εγκλωβισμένη στην Αγγλία, χωρίς άντρα, χωρίς προίκα και χωρίς θέση.
Οι συνθήκες ήταν ταπεινωτικές. Ο πεθερός της, ο βασιλιάς Ερρίκος Ζ΄, δεν ήθελε να επιστρέψει την προίκα. Η Ισπανία δεν έστελνε τα υπόλοιπα. Η Αικατερίνη ζούσε σχεδόν σαν αιχμάλωτη, σε ένα παλιό αρχοντικό του Λονδίνου, χωρίς χρήματα και χωρίς σκοπό. Αλλά δεν κάθισε να κλαίει. Το 1507, έκανε κάτι που καμία άλλη γυναίκα στην ιστορία της Ευρώπης δεν είχε κάνει: έγινε επίσημα πρέσβειρα.
Όχι «σύζυγος διπλωμάτη». Όχι «ανεπίσημη σύμβουλος». Όχι «σκιώδης επιρροή».
Κανονική πρέσβειρα. Εκπρόσωπος της Αραγωνίας. Σε άντρα βασιλιά. Με άντρες υπουργούς.
Οι Άγγλοι αυλικοί τη χλεύασαν στην αρχή. Θεώρησαν πως μια νεαρή γυναίκα, χωρίς πολιτική εμπειρία και χωρίς προστασία, θα έσπαγε αμέσως. Εκείνη, όμως, ξεκίνησε να τους ξεγυμνώνει έναν έναν με γράμματα, συμμαχίες και σιωπηλές ταπεινώσεις. Σε επιστολές προς τον πατέρα της, καταγράφει με απίστευτη αυτοκυριαρχία τη δική της υποτίμηση:
«Διαλέγω τι πιστεύω, και δεν λέω τίποτα. Δεν είμαι τόσο απλή όσο φαίνομαι».
Συντόνιζε την πληρωμή των οφειλών, διεκδικούσε τα δικαιώματά της, απαντούσε σε αιτήματα με νομικά επιχειρήματα. Κανένας δεν περίμενε μια τόσο ακριβή, σκληρή, μορφωμένη παρουσία. Ήξερε λατινικά, ελληνικά, θεολογία, φιλοσοφία και ευρωπαϊκή ιστορία καλύτερα από τους περισσότερους υπουργούς του Ερρίκου Ζ΄. Ήξερε και κάτι άλλο: να σωπαίνει όταν όλοι περίμεναν να μιλήσει, και να μιλάει όταν κανείς δεν περίμενε τίποτα από αυτήν.
Το 1509 παντρεύτηκε τον νεαρό διάδοχο, Ερρίκο Η΄. Ο υπόλοιπος κόσμος θυμάται την Αικατερίνη ως την πρώτη σύζυγο του πιο διαβόητου βασιλιά της Αγγλίας. Αλλά αυτό είναι μόνο το τέλος. Η αρχή της ιστορίας της είναι κάτι πολύ πιο σπάνιο: μια γυναίκα που μπήκε στο πιο σκληρό παιχνίδι της εποχής — τη διπλωματία — και βγήκε αλώβητη, χωρίς να χάσει ούτε την πίστη της ούτε τον εαυτό της.
Κι αν νόμιζαν πως θα τη χειριστούν; Έκαναν λάθος.
Τους χειρίστηκε εκείνη — χωρίς στρατό, χωρίς στέμμα, μόνο με λέξεις.
Γρηγόρης Κεντητός
Γράφω για πράγματα που με συναρπάζουν, αλλά φροντίζω πάντα να τα ερευνώ σαν να τα μελετούσα για πρώτη φορά. Αναζητώ τη σύνδεση ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, το ανθρώπινο μέσα στο ακαδημαϊκό, και τη γνώση που μπορεί να μεταφερθεί με τρόπο απλό, ακριβή και ζωντανό. Είτε πρόκειται για έναν αρχαίο πόλεμο είτε για ένα φαινόμενο της εποχής μας, στηρίζομαι πάντα σε πρωτογενές υλικό, πραγματικές πηγές και σοβαρή τεκμηρίωση. Θέλω κάθε κείμενο να αξίζει τον χρόνο του αναγνώστη — και τον δικό μου.
για άμεση κι έγκυρη ενημέρωση.
