Ήξερες πως λεγόταν ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος πριν γίνει ο Β Παγκόσμιος πόλεμος;
Πριν το 1939, ο κόσμος μιλούσε για τον "Μεγάλο Πόλεμο", έναν όρο που περιέγραφε την πιο φονική σύγκρουση που είχε γνωρίσει μέχρι τότε η ανθρωπότητα.
Όταν οι πρώτες σφαίρες έπεσαν το 1914, κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι η σύγκρουση αυτή θα ήταν μόνο η αρχή μιας εποχής παγκόσμιων πολέμων. Μέχρι το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου το 1939, ο πόλεμος του 1914-1918 ήταν γνωστός ως ο “Μεγάλος Πόλεμος” (The Great War). Το όνομα δεν είχε να κάνει μόνο με το εύρος του, αλλά και με το γεγονός ότι ήταν ο πιο καταστροφικός πόλεμος που είχε γνωρίσει ποτέ η ανθρωπότητα. Εκατομμύρια νεκροί, νέες φονικές τεχνολογίες και μια Ευρώπη που άλλαξε ριζικά τα σύνορά της έκαναν τον πόλεμο να μοιάζει μοναδικός.
Πριν το 1914, η Ευρώπη είχε συνηθίσει πολέμους περιορισμένης κλίμακας, συγκρούσεις μεταξύ εθνών που δεν έπαιρναν παγκόσμια διάσταση. Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος όμως άλλαξε τα πάντα. Εμπλέκοντας όλες τις μεγάλες δυνάμεις, από την Αγγλία και τη Γαλλία μέχρι τη Γερμανία, την Αυστροουγγαρία, τη Ρωσία και την Οθωμανική Αυτοκρατορία, μετατράπηκε σε έναν άνευ προηγουμένου πόλεμο χαρακωμάτων, χημικών όπλων και αεροπορικών επιδρομών. Η φρίκη ήταν τόσο πρωτόγνωρη, που πολλοί πίστεψαν πως αυτή ήταν η σύγκρουση που θα έβαζε τέλος σε όλους τους πολέμους.
Η ονομασία “Μεγάλος Πόλεμος” ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής στη Βρετανία και τη Γαλλία, όπου οι άνθρωποι προσπαθούσαν να περιγράψουν το μέγεθος της σύγκρουσης. Ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος Γούντροου Ουίλσον, όταν οι ΗΠΑ μπήκαν στον πόλεμο το 1917, μίλησε για μια «σύγκρουση που θα κάνει τον κόσμο ασφαλή για τη δημοκρατία». Το όνομα αυτό χρησιμοποιήθηκε σχεδόν αποκλειστικά μέχρι το 1939, όταν το ξέσπασμα ενός ακόμα μεγαλύτερου πολέμου έκανε επιτακτική την ανάγκη να διαφοροποιηθεί ο πρώτος από τον δεύτερο.
Μέχρι τότε, όσοι είχαν επιζήσει από τα χαρακώματα του Σομμ και του Βερντέν μιλούσαν για τον «Πόλεμο για να τελειώσουν όλοι οι πόλεμοι». Το 1939 όμως, με τις ναζιστικές επιθέσεις και την έναρξη μιας νέας παγκόσμιας σύρραξης, το όνομα αυτό ξεπεράστηκε από την πραγματικότητα. Ο πόλεμος του 1914-1918 έγινε επισήμως ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, καθώς η ανθρωπότητα βυθιζόταν ξανά στη φωτιά της μάχης, αποδεικνύοντας πως ο πρώτος δεν ήταν τελικά και ο τελευταίος.
Γρηγόρης Κεντητός
Γράφω για πράγματα που με συναρπάζουν, αλλά φροντίζω πάντα να τα ερευνώ σαν να τα μελετούσα για πρώτη φορά. Αναζητώ τη σύνδεση ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, το ανθρώπινο μέσα στο ακαδημαϊκό, και τη γνώση που μπορεί να μεταφερθεί με τρόπο απλό, ακριβή και ζωντανό. Είτε πρόκειται για έναν αρχαίο πόλεμο είτε για ένα φαινόμενο της εποχής μας, στηρίζομαι πάντα σε πρωτογενές υλικό, πραγματικές πηγές και σοβαρή τεκμηρίωση. Θέλω κάθε κείμενο να αξίζει τον χρόνο του αναγνώστη — και τον δικό μου.
για άμεση κι έγκυρη ενημέρωση.
