Μήπως μετά το μπλακ άουτ στην Ισπανία και την Πορτογαλία ήρθε η ώρα να φτιάξουμε το κιτ των 72 ωρών;

Στις 28 Απριλίου 2025, η Ιβηρική Χερσόνησος βυθίστηκε στο σκοτάδι. Μέσα σε λίγα λεπτά, η Ισπανία, η Πορτογαλία, ακόμη και μέρη της νότιας Γαλλίας βρέθηκαν χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα. Τα φανάρια έσβησαν, τα μετρό σταμάτησαν, τα ΑΤΜ πάγωσαν, οι επικοινωνίες κατέρρευσαν. Ήταν μια αιφνιδιαστική υπενθύμιση ότι ο κόσμος μας, όσο πολιτισμένος κι αν μοιάζει, είναι εύθραυστος. Ότι ένα και μόνο blackout μπορεί να μας επιστρέψει σε πρωτόγονες συνθήκες μέσα σε ελάχιστα λεπτά. Και κάπου εκεί, η σύσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να έχουμε όλοι μας έτοιμο ένα “κιτ 72 ωρών” απέκτησε ξαφνικά νόημα πιο δυνατό από ποτέ.

Στην πραγματικότητα, η Ευρώπη δεν εφηύρε την έννοια του κιτ των 72 ωρών. Το μοντέλο αυτό βασίζεται σε πρωτόκολλα πολιτικής προστασίας που έχουν αναπτυχθεί εδώ και δεκαετίες σε χώρες όπως η Ιαπωνία και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Η λογική του είναι απλή: σε περίπτωση φυσικής καταστροφής, πολέμου, κυβερνοεπίθεσης ή διακοπής βασικών υποδομών, τα πρώτα 72 κρίσιμα λεπτά μετατρέπονται σε 72 κρίσιμες ώρες. Και όποιος είναι ελάχιστα προετοιμασμένος, έχει πολύ περισσότερες πιθανότητες να μείνει ασφαλής, ψύχραιμος και ζωντανός.

Το κιτ των 72 ωρών δεν είναι πολυτέλεια. Είναι ζήτημα επιβίωσης. Και μετά το blackout στην Ιβηρική, η ανάγκη να φτιάξουμε όλοι ένα τέτοιο κιτ στο σπίτι, στο αυτοκίνητο ή στο γραφείο, μοιάζει πιο επιτακτική από ποτέ.

Τι πρέπει να περιλαμβάνει ένα σωστό κιτ 72 ωρών;
Το βασικότερο είναι το πόσιμο νερό: τουλάχιστον έξι λίτρα ανά άτομο για τρεις ημέρες. Χωρίς τροφή μπορεί να επιβιώσει κάποιος για εβδομάδες. Χωρίς νερό, μόνο για λίγα 24ωρα. Δεύτερο σε σημασία είναι τα μη αλλοιώσιμα τρόφιμα: κονσέρβες, μπάρες δημητριακών, ξηροί καρποί, ξηρά τροφή. Τρίτο στοιχείο, ένα ραδιόφωνο που λειτουργεί με μπαταρίες ή μανιβέλα — το κινητό τηλέφωνο μπορεί να γίνει άχρηστο μέσα σε ώρες, αλλά οι ραδιοσυχνότητες επιβιώνουν.

Κι έπειτα έρχονται οι φακοί και οι επιπλέον μπαταρίες, οι πρώτες βοήθειες, τα βασικά φάρμακα, ένα μαχαίρι ή πολυεργαλείο, ένας αναπτήρας ή σπίρτα σε αδιάβροχη συσκευασία, ένας χάρτης περιοχής, ένα σφύριγμα ανάγκης, κουβέρτες επιβίωσης, φορτιστές χειροκίνητοι, λίγα μετρητά, αντίγραφα σημαντικών εγγράφων. Τίποτα εξεζητημένο. Όλα απλά. Όλα αναντικατάστατα όταν έρθει η ώρα της ανάγκης.

Γιατί να το φτιάξω αφού δε θα μου χρειαστεί;
Η πιο επικίνδυνη φράση είναι «δεν θα συμβεί σε μένα». Το ίδιο πίστευαν και οι κάτοικοι της Ιβηρικής. Το ίδιο πίστεψαν κάποτε και οι Αμερικανοί πριν τον τυφώνα Κατρίνα, οι Ιάπωνες πριν το τσουνάμι του 2011, οι Ευρωπαίοι πριν τις τεράστιες διακοπές ρεύματος των προηγούμενων δεκαετιών. Η αλήθεια είναι ότι κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το επόμενο μπλακ άουτ, την επόμενη φυσική καταστροφή ή την επόμενη κυβερνοεπίθεση που θα ρίξει το δίκτυο ηλεκτροδότησης, τηλεπικοινωνιών ή υδροδότησης.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, ήδη από το 2024, είχε ξεκινήσει εκστρατείες ενημέρωσης με στόχο κάθε πολίτης να έχει το δικό του κιτ επιβίωσης, με επίκεντρο το “Σενάριο 72 ωρών”. Κι αν νομίζετε ότι αυτό είναι μόνο για «τρομολάγνους» ή “εξτρεμιστές προετοιμασίας”, σκεφτείτε ότι χώρες όπως η Γερμανία, η Ελβετία και η Σουηδία διδάσκουν πλέον στα σχολεία τη βασική επιβίωση σε περίπτωση κρίσης.

Η 72ωρη αυτονομία δεν είναι σημάδι φόβου. Είναι σημάδι ωριμότητας.
Δεν χρειάζεται να ζούμε μέσα στον πανικό. Αλλά χρειάζεται να είμαστε σοβαροί και υπεύθυνοι. Να μπορούμε να διαχειριστούμε 3 μέρες χωρίς ηλεκτρισμό, χωρίς κατάστημα ανοιχτό, χωρίς ΑΤΜ, χωρίς κινητό δίκτυο, χωρίς καμία κρατική βοήθεια. Και ναι, να μπορούμε να το κάνουμε για εμάς, για τους ηλικιωμένους γονείς μας, για τα παιδιά μας, για όσους αγαπάμε.

Ένα κιτ 72 ωρών είναι το ασφαλιστήριο συμβόλαιο που γράφουμε εμείς οι ίδιοι για τον εαυτό μας. Δεν μας το χορηγεί κανένας δήμος. Δεν μας το ετοιμάζει καμία κυβέρνηση. Είναι δική μας ευθύνη και δική μας απόφαση να μην πιαστούμε απροετοίμαστοι.

Το μπλακ άουτ στην Ισπανία και την Πορτογαλία ήταν μόνο μια προειδοποίηση. Η ερώτηση είναι: Θα τη λάβουμε υπόψη μας πριν είναι πολύ αργά;