Ο πονηρός λόγος που τα σούπερ μάρκετ έχουν τα φρούτα και τα λαχανικά δίπλα στην είσοδο
Μπαίνεις και βλέπεις χρώματα, φρεσκάδα, ζωή. Νιώθεις καλά. Κι έτσι αργότερα παίρνεις γλυκά χωρίς τύψεις. Τα σούπερ μάρκετ ξέρουν πώς σκέφτεσαι. Πολύ καλύτερα απ’ όσο νομίζεις.
Δεν το κάνουν για να σε βολέψουν. Τα φρούτα και τα λαχανικά δεν βρίσκονται μπροστά-μπροστά στο σούπερ μάρκετ επειδή χαλάνε πρώτα ή επειδή είναι τα πιο χρήσιμα. Είναι εκεί για να ξεγελαστείς. Μόλις μπεις, σε κατακλύζουν μυρωδιές, χρώματα και υφή. Η φρεσκάδα τους δημιουργεί ένα πρώτο θετικό σοκ. Ο εγκέφαλος νομίζει πως ήδη έχεις κάνει μια υγιεινή και «καλή» επιλογή.
Αυτό λέγεται “moral licensing”. Μόλις πάρεις κάτι υγιεινό, αισθάνεσαι καλύτερα με τον εαυτό σου. Κι έτσι, χωρίς πολλές τύψεις, λίγο πιο κάτω μπορείς να πάρεις και σοκολάτες, μπισκότα ή πίτσες κατεψυγμένες. Τα πρώτα αγνά μήλα σου έχουν εξασφαλίσει το «δικαίωμα» να χαλάσεις τη συνέχεια. Το σούπερ μάρκετ το ξέρει αυτό. Και το αξιοποιεί.
Αλλά δεν σταματά εκεί. Το γάλα και το ψωμί — αυτά που πας μόνο για να πάρεις — βρίσκονται πάντα στο βάθος. Αναγκάζεσαι να διασχίσεις όλους τους διαδρόμους, να περάσεις μπροστά από προσφορές, παγωτά, αναψυκτικά, σνακ, προψημένα, και να μυρίσεις φρέσκο ψωμί που μόλις ψήθηκε. Πόσες φορές γύρισες σπίτι με περισσότερα απ’ ό,τι είχες γράψει στο χαρτί; Δεν είσαι μόνος.
Ακόμα και ο φωτισμός και η μουσική είναι σχεδιασμένα. Χαλαρή μουσική σού ρίχνει την ταχύτητα, για να μείνεις περισσότερο. Ο θερμός φωτισμός στα φρούτα τα κάνει να φαίνονται πιο ζωντανά. Τα νεράκια που ψεκάζουν τα λαχανικά δεν είναι για τη φρεσκάδα — είναι για τη λάμψη. Το μαρούλι αστράφτει σαν να το έκοψες τώρα απ’ τον κήπο.
Τα σούπερ μάρκετ είναι εργαστήρια καταναλωτικής ψυχολογίας. Δεν θέλουν απλώς να ψωνίσεις — θέλουν να ψωνίσεις χωρίς να το καταλάβεις. Από το πού μπαίνεις, μέχρι το πού στέκεσαι στην ουρά, κάθε βήμα σου έχει προβλεφθεί.
Και όλα ξεκινούν με ένα μήλο δίπλα στην είσοδο.