Ποια ήταν η περίοδος των Σκοτεινών Χρόνων για τους Αρχαίους Έλληνες;
Πότε ξεκίνησε η μετάβαση από τους Σκοτεινούς Χρόνους;
Η περίοδος των Σκοτεινών Χρόνων στην αρχαία Ελλάδα αναφέρεται στο χρονικό διάστημα από την κατάρρευση του Μυκηναϊκού πολιτισμού (περίπου 1200 π.Χ.) έως την έναρξη της Αρχαϊκής περιόδου (περίπου 800 π.Χ.). Ονομάζεται «Σκοτεινοί Χρόνοι» λόγω της έλλειψης γραπτών πηγών, της μείωσης του πληθυσμού, της παρακμής των τεχνών και της γενικής πολιτιστικής και κοινωνικής οπισθοδρόμησης σε σχέση με την προηγούμενη Μυκηναϊκή εποχή.
Περίπου το 1200-1100 π.Χ., τα Μυκηναϊκά ανάκτορα (π.χ. Μυκήνες, Πύλος, Τίρυνθα) καταστράφηκαν ή εγκαταλείφθηκαν, πιθανότατα λόγω συνδυασμού εσωτερικών εξεγέρσεων, εξωτερικών επιδρομών (π.χ. από «Λαούς της Θάλασσας»), κλιματικών αλλαγών ή οικονομικής κατάρρευσης.
Η γραφή Γραμμική Β, που χρησιμοποιούνταν για διοικητικούς σκοπούς, εξαφανίστηκε, οδηγώντας σε απώλεια γραπτών μαρτυριών και πολλές περιοχές αποψιλώθηκαν, με εγκατάλειψη μεγάλων οικισμών ενώ το εμπόριο σε μεγάλη κλίμακα, ιδιαίτερα με την Ανατολή, μειώθηκε δραματικά, και η οικονομία περιορίστηκε σε τοπικό, αγροτικό επίπεδο.
Η ιεραρχική δομή των Μυκηναϊκών βασιλείων αντικαταστάθηκε από μικρότερες, φυλετικές κοινότητες με λιγότερο πολύπλοκα πολιτικά συστήματα.
Ακόμα και η κεραμική έγινε πιο απλή (π.χ. πρωτογεωμετρική), χωρίς τη λεπτομέρεια της Μυκηναϊκής εποχής ενώ οι μνημειακές κατασκευές (π.χ. ανάκτορα, τείχη) σταμάτησαν.
Αν και δεν έχουμε γραπτά, η προφορική παράδοση διατήρησε μύθους και έπη (π.χ. ιστορίες που αργότερα κατέγραψε ο Όμηρος στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια).
Η περίοδος συνδέεται με την κάθοδο των Δωριέων, μια μετανάστευση ελληνόφωνων φυλών από τον βορρά, που ίσως συνέβαλε στην κατάρρευση των Μυκηναϊκών κέντρων.
Πολλοί Μυκηναίοι κατέφυγαν σε παράκτιες περιοχές (π.χ. Ιωνία, Κύπρος), θέτοντας τις βάσεις για τη μετέπειτα αποικιοποίηση.
Παρά την παρακμή, η περίοδος αυτή έθεσε τα θεμέλια για την ανάκαμψη της αρχαίας Ελλάδας. Η κατάρρευση της κεντρικής εξουσίας οδήγησε στη δημιουργία μικρών, ανεξάρτητων κοινοτήτων, που εξελίχθηκαν στις πόλεις-κράτη της Αρχαϊκής και Κλασικής περιόδου.
Η μετάβαση από τους Σκοτεινούς Χρόνους ξεκίνησε γύρω στο 800 π.Χ. με την ανάπτυξη της γεωμετρικής τέχνης (π.χ. κεραμική με γεωμετρικά μοτίβα), την ίδρυση των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων (776 π.Χ., συμβολική ημερομηνία) και την αύξηση του εμπορίου και των επαφών με την Ανατολή, που τροφοδότησε την Αρχαϊκή άνθηση.
Διαβάστε επίσης:
Διονύσης Αντωνέλλος
Δημοσιογράφος με εμπειρία σε blogging, ραδιόφωνο και τηλεόραση. Γράφω και μιλάω για όσα με απασχολούν καθημερινά και τις εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά. Πιστεύω στις ιστορίες που κάνουν τον άνθρωπο καλύτερο.
για άμεση κι έγκυρη ενημέρωση.
