Πήγαν να παίξουν μπάλα και ξεσήκωσαν ολόκληρη την Αθήνα ενάντια στους Ναζί
Δεν έπαιξαν μπάλα. Ξεσήκωσαν την Αθήνα. Το «αντιστασιακό ντέρμπι» του 1942 ήταν η πρώτη πράξη εξέγερσης ενάντια στην Κατοχή.
Ήταν άνοιξη του 1942, με την Αθήνα γονατισμένη από την πείνα, τον φόβο και τις μπότες των κατακτητών. Στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, είχε οργανωθεί φιλικός αγώνας μεταξύ Παναθηναϊκού και ΑΕΚ, με στόχο να συγκεντρωθούν χρήματα για το νοσοκομείο «Σωτηρία». Εκατοντάδες ασθενείς του νοσοκομείου με φυματίωση περίμεναν βοήθεια. Ο κόσμος κατέκλυσε τις εξέδρες. Είχε μαζευτεί πλήθος που ξεπερνούσε τις 15.000 ψυχές. Δεν πήγαν μόνο για ποδόσφαιρο. Πήγαν για αξιοπρέπεια.
Λίγο πριν τη σέντρα, οι Γερμανοί αποφάσισαν να παρέμβουν. Όρισαν Αυστριακό αξιωματικό ως διαιτητή και απαίτησαν μέρος από τα έσοδα του αγώνα. Η απαίτησή τους ήταν ξεκάθαρα κλοπή. Ήταν σαν να ήθελαν να φορολογήσουν τη φτώχεια και τον πόνο, να κλέψουν ακόμα και την προσφορά προς τους άρρωστους. Οι δύο αρχηγοί, ο Κρητικός του Παναθηναϊκού και ο Μαρόπουλος της ΑΕΚ, συζήτησαν μόνο για λίγα λεπτά. Και οι δύο συμφώνησαν: δεν θα παίξουμε.
Όταν ο κόσμος άκουσε την απόφαση, δεν απογοητεύτηκε. Ούτε αποσύρθηκε σιωπηλός. Άρχισε να ουρλιάζει. Να φωνάζει. Να σηκώνεται όρθιος. Μέσα σε λίγα λεπτά, το γήπεδο της Λεωφόρου είχε γίνει φλεγόμενο καζάνι. Οι θεατές δεν ήταν πια θεατές. Ήταν αγανακτισμένοι πολίτες. Ήταν λαός.
Τα κάγκελα παραβιάστηκαν. Χιλιάδες ξεχύθηκαν στους δρόμους. Το πλήθος άρχισε να ανεβαίνει προς την Ομόνοια, με φωνές και συνθήματα κατά της Κατοχής. Δεν υπήρχαν όπλα. Υπήρχε μόνο η οργή. Ήταν η πρώτη μαζική αντιστασιακή διαδήλωση στην Αθήνα. Και ξεκίνησε από έναν ποδοσφαιρικό αγώνα που δεν έγινε ποτέ.
Ο αγώνας αυτός πέρασε στην Ιστορία ως το αντιστασιακό ντέρμπι. Δεν είχε σκορ. Δεν είχε τελικό σφύριγμα. Είχε όμως ηρωισμό. Οι ποδοσφαιριστές εκείνης της μέρας, πολλοί από τους οποίους θα καταλήξουν σύντομα στην Αντίσταση, δεν έπαιξαν μπάλα. Έπαιξαν με τη φωτιά και νίκησαν. Για μια μέρα, το γήπεδο έγινε βήμα ελευθερίας. Κι αυτοί, παίκτες, φίλαθλοι και παράγοντες, έγιναν ήρωες χωρίς σπαθί.
Γρηγόρης Κεντητός
Γράφω για πράγματα που με συναρπάζουν, αλλά φροντίζω πάντα να τα ερευνώ σαν να τα μελετούσα για πρώτη φορά. Αναζητώ τη σύνδεση ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, το ανθρώπινο μέσα στο ακαδημαϊκό, και τη γνώση που μπορεί να μεταφερθεί με τρόπο απλό, ακριβή και ζωντανό. Είτε πρόκειται για έναν αρχαίο πόλεμο είτε για ένα φαινόμενο της εποχής μας, στηρίζομαι πάντα σε πρωτογενές υλικό, πραγματικές πηγές και σοβαρή τεκμηρίωση. Θέλω κάθε κείμενο να αξίζει τον χρόνο του αναγνώστη — και τον δικό μου.
για άμεση κι έγκυρη ενημέρωση.
