Σκότωσε τον Τούρκο που οργάνωσε τη γενοκτονία των Αρμενίων και το δικαστήριο τον αθώωσε χωρίς δεύτερη σκέψη

Το 1921, στο Βερολίνο, ένας άντρας πλησιάζει έναν περαστικό στη μέση του δρόμου. Τον κοιτάζει στα μάτια. Βγάζει το πιστόλι. Μια σφαίρα. Μόνο μία. Και το σώμα του ανθρώπου που θεωρούνταν υπεύθυνος για την εξόντωση ενός ολόκληρου λαού, σωριάζεται στο πεζοδρόμιο.

Ο νεκρός είναι ο Ταλαάτ Πασάς. Ο υπουργός Εσωτερικών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο άνθρωπος που έδωσε εντολή για τη μαζική απέλαση και δολοφονία του αρμενικού πληθυσμού το 1915. Ο ιθύνων νους της γενοκτονίας των Αρμενίων. Περισσότεροι από 1.000.000 άνθρωποι χάθηκαν. Ανάμεσά τους και 85 συγγενείς του Σογομόν Τεχλιριάν, του ανθρώπου που τράβηξε τη σκανδάλη εκείνη τη μέρα.

Ο Τεχλιριάν είχε ζήσει την καταστροφή. Είχε δει τη μητέρα του να πεθαίνει μπροστά του. Είχε θάψει παιδιά με τα χέρια του. Κι όταν ο Ταλαάτ Πασάς διέφυγε στη Γερμανία μετά τον πόλεμο, αντί να δικαστεί για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, βρήκε καταφύγιο. Άλλαξε όνομα. Έζησε ήσυχα. Σαν να μην είχε συμβεί τίποτα.

Αλλά δεν είχε ξεχαστεί. Ο Τεχλιριάν τον εντόπισε. Τον παρακολουθούσε μέρες. Κοίταζε τη ρουτίνα του, το βήμα του, την ασφάλεια με την οποία περπατούσε. Και όταν βεβαιώθηκε ότι ήταν εκείνος, προχώρησε. Ήρεμα. Χωρίς μίσος. Σαν να εκτελούσε ένα χρέος.

Συνελήφθη αμέσως. Το όπλο ήταν ακόμα στο χέρι του. Δεν αρνήθηκε τίποτα.

Στο δικαστήριο είπε μόνο:
«Δεν θεωρώ τον εαυτό μου ένοχο, γιατί η συνείδησή μου είναι καθαρή. Σκότωσα έναν άνθρωπο. Αλλά δεν είμαι δολοφόνος.»

Η δίκη συγκλόνισε την Ευρώπη. Η υπεράσπιση παρουσίασε στοιχεία για τη γενοκτονία, τα εγκλήματα του Ταλαάτ, την απουσία οποιασδήποτε διεθνούς δικαιοσύνης. Ο κόσμος παρακολουθούσε, όχι μόνο την υπόθεση ενός φόνου, αλλά την ετυμηγορία για ένα ολόκληρο έγκλημα χωρίς τιμωρία.

Μετά από μόλις μία ώρα, το γερμανικό δικαστήριο απάλλαξε τον Τεχλιριάν από κάθε κατηγορία.

Η απόφαση αυτή δεν αναγνώρισε επίσημα τη γενοκτονία. Αλλά αναγνώρισε κάτι βαθύτερο: ότι μερικές φορές, όταν η Ιστορία σωπαίνει, οι επιζώντες μιλάνε μόνοι τους.

Ο Σογομόν Τεχλιριάν έζησε μέχρι το 1960. Ποτέ δεν μετάνιωσε. Και μέχρι σήμερα, για πολλούς Αρμένιους, δεν είναι δολοφόνος. Είναι εκτελεστής δικαιοσύνης, όταν η ανθρωπότητα γύρισε το βλέμμα αλλού.