Τι ήξεραν οι Αρχαίοι Έλληνες για τις Πυραμίδες της Αιγύπτου; Το μυστήριο που τους βασάνιζε για αιώνες
Οι πυραμίδες της Αιγύπτου προβλημάτισαν βαθιά τους Αρχαίους Έλληνες.
Μπορεί να τις βλέπουμε σήμερα σαν τουριστικό θαύμα, αλλά για τους Αρχαίους Έλληνες οι πυραμίδες ήταν κάτι πολύ περισσότερο. Ήταν ένα αίνιγμα χτισμένο στην έρημο, που κανείς δεν μπορούσε να καταλάβει πώς και γιατί δημιουργήθηκε. Ο Ηρόδοτος, που ταξίδεψε στην Αίγυπτο τον 5ο αιώνα π.Χ., δεν δίστασε να καταγράψει όσα του είπαν οι ιερείς της Μέμφιδας. Κάποιοι του είπαν ότι οι πυραμίδες χτίστηκαν από 100.000 εργάτες που άλλαζαν βάρδιες κάθε τρεις μήνες, και ότι το έργο κράτησε 20 χρόνια. Αλλά ούτε ο ίδιος δεν φαινόταν να πείθεται πλήρως.
Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης, αιώνες μετά, έγραψε ότι οι πυραμίδες δεν χτίστηκαν μόνο για τάφοι, αλλά και για επίδειξη δύναμης, για να τρομοκρατήσουν τους εχθρούς και να θαυμάσουν οι αιώνες την εξουσία του Φαραώ. Οι αρχαίοι Έλληνες δεν πίστευαν ότι τέτοια έργα γίνονται χωρίς λόγο – έβλεπαν σε αυτά κάτι το υπερφυσικό. Ορισμένοι σχολιαστές της ύστερης αρχαιότητας πρότειναν ακόμα και τολμηρές θεωρίες, ότι οι Αιγύπτιοι δεν ήξεραν οι ίδιοι γιατί τις έχτισαν, αλλά τις αναπαρήγαν από παλαιότερες εποχές.
Η ίδια η γεωμετρία των Πυραμίδων προκαλούσε δέος. Οι Έλληνες μαθηματικοί είδαν εκεί χρυσές τομές, παράξενες αναλογίες και σχεδόν αδύνατες συμμετρίες. Κάποιοι όπως ο Ευκλείδης ή ο Πυθαγόρας μελέτησαν τις μορφές, και αναρωτήθηκαν αν υπάρχει θεϊκή αρμονία πίσω από την κατασκευή τους.
Αυτό που έχει σημασία είναι ότι οι Έλληνες δεν γελούσαν με τις πυραμίδες. Τις θεωρούσαν δείγμα αρχαίας γνώσης, ανώτερης τεχνολογίας και μυστηριώδους σοφίας. Ορισμένοι πίστευαν ότι ήταν έργα όχι απλώς ανθρώπινα, αλλά ημίθεων ή εποχών πριν από τον μεγάλο κατακλυσμό. Η ίδια η λέξη “πυραμίς”, άλλωστε, για πολλούς είχε σχέση με τη φωτιά (πυρ) ή με την ιερότητα.
Οι αρχαίοι Έλληνες δεν έλυσαν το μυστήριο των Πυραμίδων. Αλλά ήταν οι πρώτοι που το ανέδειξαν, το κατέγραψαν και το μετέφεραν στη σκέψη της Ευρώπης. Χωρίς τον Ηρόδοτο, τον Πλάτωνα και τον Διόδωρο, ίσως σήμερα να μην συζητούσαμε καν για το τι κρύβουν οι πέτρες της Γκίζας.
Γρηγόρης Κεντητός
Γράφω για πράγματα που με συναρπάζουν, αλλά φροντίζω πάντα να τα ερευνώ σαν να τα μελετούσα για πρώτη φορά. Αναζητώ τη σύνδεση ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, το ανθρώπινο μέσα στο ακαδημαϊκό, και τη γνώση που μπορεί να μεταφερθεί με τρόπο απλό, ακριβή και ζωντανό. Είτε πρόκειται για έναν αρχαίο πόλεμο είτε για ένα φαινόμενο της εποχής μας, στηρίζομαι πάντα σε πρωτογενές υλικό, πραγματικές πηγές και σοβαρή τεκμηρίωση. Θέλω κάθε κείμενο να αξίζει τον χρόνο του αναγνώστη — και τον δικό μου.
για άμεση κι έγκυρη ενημέρωση.
