Το σημείωμα που άφησε ο Κώστας Καρυωτάκης όταν έβαλε τέλος στη ζωή του. Η συμβουλή που έδωσε σε όσους ξέρουν κολύμπι

Ο Κώστας Καρυωτάκης, ένας από τους πιο σημαντικούς ποιητές της νεοελληνικής λογοτεχνίας, έζησε μια ζωή γεμάτη απογοητεύσεις και υπαρξιακή αγωνία. Στις 21 Ιουλίου 1928, βρέθηκε στην Πρέβεζα και πήρε την απόφαση να τερματίσει τη ζωή του. Λίγο πριν το κάνει, άφησε πίσω του ένα αποχαιρετιστήριο σημείωμα, γεμάτο ειρωνεία, πόνο και μια βαθιά υπαρξιακή εξομολόγηση.

Το τελευταίο σημείωμα του Καρυωτάκη

Είναι καιρός να φανερώσω την τραγωδία μου. Το μεγαλύτερό μου ελάττωμα στάθηκε η αχαλίνωτη περιέργειά μου, η νοσηρή φαντασία και η προσπάθειά μου να πληροφορηθώ για όλες τις συγκινήσεις, χωρίς τις περισσότερες, να μπορώ να τις αισθανθώ. Τη χυδαία όμως πράξη που μου αποδίδεται τη μισώ. Εζήτησα μόνο την ιδεατή ατμόσφαιρά της, την έσχατη πικρία. Ούτε είμαι ο κατάλληλος άνθρωπος για το επάγγελμα εκείνο. Ολόκληρο το παρελθόν μου πείθει γι’ αυτό. Κάθε πραγματικότης μου ήταν αποκρουστική.

Είχα τον ίλιγγο του κινδύνου. Και τον κίνδυνο που ήρθε τον δέχομαι με πρόθυμη καρδιά. Πληρώνω για όσους, καθώς εγώ, δεν έβλεπαν κανένα ιδανικό στη ζωή τους, έμειναν πάντα έρμαια των δισταγμών τους, η εθεώρησαν την ύπαρξή τους παιχνίδι χωρίς ουσία. Τους βλέπω να έρχονται ολοένα περισσότεροι μαζί με τους αιώνες. Σ’ αυτούς απευθύνομαι.

Αφού εδοκίμασα όλες τις χαρές (!!!), είμαι έτοιμος για έναν ατιμωτικό θάνατο. Λυπούμαι τους δυστυχισμένους γονείς μου, λυπούμαι τα αδέλφια μου. Αλλά φεύγω με το μέτωπο ψηλά. Ήμουν άρρωστος.

Σας παρακαλώ να τηλεγραφήσετε, για να προδιαθέση την οικογένειά μου, στο θείο μου Δημοσθένη Καρυωτάκη, οδός Μονής Προδρόμου, πάροδος Αριστοτέλους, Αθήνας»

Κ.Γ.Κ.

[Υ.Γ.] Και για ν’ αλλάξουμε τόνο. Συμβουλεύω όσους ξέρουν κολύμπι να μην επιχειρήσουνε ποτέ να αυτοκτονήσουν διά θαλάσσης. Όλη νύχτα απόψε επί δέκα ώρες, εδερνόμουν με τα κύματα. Ήπια άφθονο νερό, αλλά κάθε τόσο, χωρίς να καταλάβω πως, το στόμα μου ανέβαινε στην επιφάνεια. Ωρισμένως, κάποτε, όταν μου δοθεί η ευκαιρία, θα γράψω τις εντυπώσεις ενός πνιγμένου».

Κ.Γ.Κ.

Η τραγική ειρωνεία του υστερόγραφου

Το σημείωμα του Καρυωτάκη είναι γεμάτο πίκρα, ειρωνεία και μια σπάνια μορφή αυτοσαρκασμού. Αν και είναι ένας βαθύς φιλοσοφικός στοχασμός πάνω στην ίδια του την ύπαρξη, το υστερόγραφο προκαλεί σχεδόν μακάβριο γέλιο. Ο ίδιος περιγράφει πως προσπάθησε να αυτοκτονήσει στη θάλασσα, αλλά δεν τα κατάφερε επειδή το σώμα του αντιδρούσε ενστικτωδώς και επέστρεφε στην επιφάνεια.

Η ειρωνική του συμβουλή προς όσους ξέρουν κολύμπι φανερώνει μια σχεδόν κυνική αποδοχή της μοίρας του, καθώς τελικά αποφάσισε να θέσει τέλος στη ζωή του με πιστόλι. Η αποτυχία της πρώτης του απόπειρας δείχνει την αντίφαση ανάμεσα στη λογική και το ένστικτο της επιβίωσης, κάνοντας ακόμα πιο τραγική την αυτοκαταστροφή του.

Ο Καρυωτάκης δεν έβλεπε κανένα ιδανικό στη ζωή και αισθανόταν παγιδευμένος σε μια κοινωνία που δεν μπορούσε να κατανοήσει την ευαισθησία του. Με το τελευταίο του μήνυμα, δεν αποχαιρετά απλώς τους δικούς του ανθρώπους, αλλά απευθύνεται σε όλους όσους αισθάνονται την ίδια υπαρξιακή ματαιότητα, προφητεύοντας ότι θα γίνουν περισσότεροι στο πέρασμα των αιώνων.