Ο πίνακας που όταν τον έκλεψαν, το μουσείο γέμισε κόσμο για να δει τον άδειο τοίχο. Περισσότερο κόσμο απ’ ό,τι όταν ήταν εκεί.

Στις 21 Αυγούστου του 1911, ένας Ιταλός εργάτης με λευκή ρόμπα συντήρησης κρύφτηκε μέσα στο Λούβρο. Ήξερε πού είναι το έργο. Περίμενε το μουσείο να αδειάσει. Κάτω από το φως του πρωινού, ξεκρέμασε τη Μόνα Λίζα από τον τοίχο, την έβαλε κάτω από τη ρόμπα και βγήκε περπατώντας. Έτσι απλά.

Το Λούβρο έμεινε σιωπηλό για ώρες. Όταν συνειδητοποίησαν πως το πιο αναγνωρίσιμο πρόσωπο της Αναγέννησης είχε χαθεί, ξεκίνησε ένα ανθρωποκυνηγητό χωρίς προηγούμενο. Κανείς δεν μπορούσε να εξηγήσει πώς χάθηκε κάτι τόσο διάσημο μέσα σε έναν τόσο φυλασσόμενο χώρο. Και όμως, δεν ήταν ακόμη τόσο διάσημο.

Η Μόνα Λίζα πριν την κλοπή ήταν ένα σπουδαίο έργο — αλλά όχι το πιο σπουδαίο. Ήταν απλώς ένας πίνακας ανάμεσα σε χιλιάδες άλλους. Η δημοτικότητά της δεν είχε φτάσει το επίπεδο θρύλου. Αυτό που την ανέβασε εκεί ψηλά ήταν το γεγονός ότι έλειπε.

Τις επόμενες εβδομάδες, χιλιάδες επισκέπτες πήγαιναν στο Λούβρο μόνο και μόνο για να δουν τον άδειο τοίχο. Όχι τον πίνακα. Τον τοίχο. Το σημείο που κάποτε στεκόταν η Μόνα Λίζα έγινε πιο διάσημο από το ίδιο το έργο. Οι ουρές μεγάλωσαν. Οι εφημερίδες έγραφαν καθημερινά νέα για τον πίνακα-φάντασμα. Ήταν σαν να είχε πεθάνει κάποιος γνωστός, και ο κόσμος πήγαινε να αποτίσει φόρο τιμής στο τίποτα.

Ο δράστης, ο Βιντσέντσο Περούτζια, πίστευε ότι απλώς επανέφερε έναν ιταλικό θησαυρό στην πατρίδα του. Έκρυψε τον πίνακα κάτω από το κρεβάτι του για πάνω από δύο χρόνια, σε ένα απλό δωμάτιο στο Παρίσι. Δεν τον πούλησε. Δεν τον κατέστρεψε. Απλώς τον φύλαγε, μέχρι που προσπάθησε να τον παραδώσει σε ιταλικό μουσείο. Εκεί τον συνέλαβαν.

Όταν ο πίνακας επέστρεψε στο Παρίσι το 1913, τον υποδέχτηκαν σαν θρύλο. Ο κόσμος που πήγε να τον δει ξεπερνούσε κάθε προηγούμενο. Από ένα έργο της Αναγέννησης, η Μόνα Λίζα είχε γίνει σύμβολο μυστηρίου, απώλειας και πολιτισμικής εμμονής.

Η ειρωνεία είναι ξεκάθαρη: η απουσία της έκανε τη φήμη της πιο δυνατή απ’ όσο ποτέ η παρουσία της. Όταν την είχαν, την προσπερνούσαν. Όταν χάθηκε, έγινε το πιο γνωστό χαμόγελο στην ιστορία της τέχνης.