Το ρολόι χειρός ήταν για γυναίκες. Ώσπου ήρθε ο πόλεμος και οι άντρες το φόρεσαν για να ζήσουν

Στην Ευρώπη των αρχών του 20ού αιώνα, αν ένας άντρας φορούσε ρολόι στον καρπό, τον κορόιδευαν. Ήταν κάτι που έκαναν οι κυρίες της αριστοκρατίας. Οι άντρες είχαν ρολόγια τσέπης – βαριά, κομψά, που έβγαιναν με τελετουργία από το γιλέκο. Το να κοιτάξεις την ώρα ήταν σχεδόν στυλιστική πράξη.

Ώσπου ήρθε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Και μαζί του έφερε λάσπη, χαρακώματα, επιθέσεις που έπρεπε να ξεκινήσουν ταυτόχρονα από δεκάδες σημεία. Οι στρατιώτες είχαν στα χέρια τους όπλα, όχι γιλέκα. Δεν είχαν καιρό να βγάζουν αλυσίδες και να ανοίγουν ρολόγια. Έπρεπε να βλέπουν την ώρα με μια κίνηση του καρπού. Χωρίς χέρια ελεύθερα, χωρίς φως, πολλές φορές χωρίς δεύτερη ευκαιρία.

Έτσι γεννήθηκε το λεγόμενο «trench watch». Παλιά ρολόγια τσέπης που τα μετέτρεπαν σε ρολόγια χειρός με δερμάτινα λουράκια, προστατευτικά καλύμματα και φωσφορίζοντες δείκτες. Ήταν πρακτικά, σκληρά και στρατιωτικά. Ήταν ό,τι χρειαζόταν κάποιος για να ζήσει. Και από εκείνη τη στιγμή, ο καρπός έγινε εργαλείο επιβίωσης.

Αξιωματικοί και στρατιώτες τα φορούσαν για να συγχρονίσουν επιθέσεις, να μετρήσουν τον βομβαρδισμό, να οργανώσουν επιδρομές μέσα στη νύχτα. Κάθε λεπτό είχε σημασία. Ένα λάθος στην ώρα μπορούσε να σημαίνει θάνατος. Το ρολόι δεν ήταν διακοσμητικό. Ήταν όπλο συγχρονισμού.

Όταν ο πόλεμος τελείωσε, οι άντρες επέστρεψαν στα σπίτια τους – και κράτησαν τα ρολόγια στους καρπούς τους. Το κοινωνικό στίγμα είχε εξαφανιστεί. Αντί να θεωρείται γυναικείο, το ρολόι χειρός έγινε σύμβολο πειθαρχίας, εμπειρίας και ακρίβειας. Το φορούσαν γιατί το είχαν φορέσει στον πόλεμο. Γιατί είχε δουλέψει.

Η βιομηχανία των ρολογιών ακολούθησε. Μέχρι το 1920, τα εργοστάσια έφτιαχναν αντρικά ρολόγια χειρός με στιβαρούς μηχανισμούς, μεταλλικά εξαρτήματα, και αισθητική χαρακώματος. Δεν ήταν κοσμήματα. Ήταν εργαλεία για εκείνους που ήξεραν τι σημαίνει να μετράς τον χρόνο με τη ζωή σου.

Μια απλή αλλαγή στον καρπό του χεριού έγινε τελεσίδικη αλλαγή στην ιστορία της μόδας και της τεχνολογίας. Το ρολόι χειρός σταμάτησε να είναι «καπρίτσιο». Και έγινε, όπως και σήμερα, ένα σημάδι ότι ο χρόνος μετράει – κι ότι μπορεί να τελειώσει πολύ γρήγορα.