Γιατί η Κακιά Σκάλα λέγεται Κακιά Σκάλα;
Τη λένε Κακιά Σκάλα γιατί κάποτε ήταν πέρασμα για τον θάνατο
Πριν τη λένε έτσι οι χάρτες, τη λέγαν οι νεκροί. Ή μάλλον δεν την ξανάλεγαν. Γιατί όποιος κατέβαινε εκεί, δεν ξανάβγαινε. Η Κακιά Σκάλα ήταν για αιώνες το πιο φονικό πέρασμα της Ελλάδας. Όχι γιατί ήταν γεμάτο ληστές – αλλά γιατί δεν χρειαζόταν. Τα βράχια, οι γκρεμοί, τα κύματα και μια αρχαία κατάρα ήταν αρκετά για να τη φοβούνται και οι θεοί.
Ήταν το φυσικό όριο ανάμεσα στην Αθήνα και την Πελοπόννησο. Ένα κομμάτι γης που δεν ήθελε να ενωθεί. Και έβαλε τον ίδιο τον θάνατο για φρουρό του. Τον είπαν Σκίρωνα. Ήταν ένας γίγαντας με τσεκούρι. Καθόταν στα βράχια και έλεγε στον περαστικό να του πλύνει τα πόδια. Αν το έκανε, του τα ξέπλενε με την τελευταία του ανάσα. Γιατί την ώρα που έσκυβε, ο Σκίρωνας τον κλοτσούσε και τον έριχνε από το γκρεμό. Και κάτω περίμενε μια τεράστια, μυθική χελώνα. Για να μην μείνει τίποτα.
Γι’ αυτό το πέρασμα το είπαν “Κακιά Σκάλα”. Όχι μόνο για τα βράχια. Αλλά για τη σκάλα προς τον θάνατο. Γιατί κανείς δεν κατέβαινε οικειοθελώς. Κι αυτοί που τολμούσαν να ανέβουν, δεν έφταναν ποτέ στην άλλη άκρη.
Ήταν ο Θησέας που άλλαξε την ιστορία της. Ο ήρωας της Αθήνας πέρασε επίτηδες από την Κακιά Σκάλα. Κι όταν του ζήτησε ο Σκίρωνας να του πλύνει τα πόδια, ο Θησέας τον άρπαξε και τον έριξε εκείνον στον γκρεμό. Τον έφαγε η ίδια η χελώνα που τάιζε χρόνια. Και το πέρασμα, λέει ο μύθος, ησύχασε για λίγο.
Χρόνια μετά, όταν ήρθαν τα αυτοκίνητα, η Κακιά Σκάλα έγινε ξανά φόβος. Μια εθνική οδός με απότομες στροφές, θανατηφόρες κατηφόρες και σημεία που τα λάστιχα πάγωναν απ’ τον φόβο. Ο ένας οδηγός έβλεπε τον άλλον να χάνεται σε γκρεμούς. Πάνω από 600 θάνατοι σε λίγες δεκαετίες. Όσοι δεν έφαγε ο Σκίρωνας, τους πήρε η άσφαλτος.
Γι’ αυτό και όταν έσκαψαν τις σήραγγες, τους έδωσαν ονόματα σαν να ήταν ήρωες. «Γεράνεια», «Ευπαλίνος», «Αίθρα», «Θησέας». Για να ξορκίσουν το κακό. Για να γλυκάνουν το πέρασμα. Και να θυμούνται ότι η Κακιά Σκάλα δεν είναι μια κακή τοποθεσία. Είναι μια παλιά, μνησίκακη θεότητα. Μια σκάλα που αν την προσβάλλεις, σε ρίχνει κάτω.
Το όνομά της δεν είναι ποιητικό. Είναι προειδοποίηση. Είναι το ίδιο της το πεπρωμένο. Γιατί όσες φορές κι αν την περάσεις, πάντα κοιτάς δίπλα. Προς τα κάτω. Εκεί που κάποτε περίμενε η χελώνα.
Γρηγόρης Κεντητός
Γράφω για πράγματα που με συναρπάζουν, αλλά φροντίζω πάντα να τα ερευνώ σαν να τα μελετούσα για πρώτη φορά. Αναζητώ τη σύνδεση ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, το ανθρώπινο μέσα στο ακαδημαϊκό, και τη γνώση που μπορεί να μεταφερθεί με τρόπο απλό, ακριβή και ζωντανό. Είτε πρόκειται για έναν αρχαίο πόλεμο είτε για ένα φαινόμενο της εποχής μας, στηρίζομαι πάντα σε πρωτογενές υλικό, πραγματικές πηγές και σοβαρή τεκμηρίωση. Θέλω κάθε κείμενο να αξίζει τον χρόνο του αναγνώστη — και τον δικό μου.
για άμεση κι έγκυρη ενημέρωση.
