Ήξεραν πως δεν θα σωθούν. Κλείστηκαν στο Νεόκαστρο και πέθαναν όλοι. Όλοι.

Η 25η Μαρτίου του 1821 βρήκε την Πύλο έτοιμη να πολιορκηθεί. Οι Οθωμανοί της περιοχής, τρομοκρατημένοι από το ξέσπασμα της Επανάστασης, εγκατέλειψαν τα γύρω χωριά και κλείστηκαν μέσα στο Νεόκαστρο. Ήξεραν πως αν έπεφτε το κάστρο, δεν θα υπήρχε σωτηρία. Ήξεραν επίσης ότι κανείς δεν θα έρθει να τους βοηθήσει εγκαίρως.

Η πολιορκία ξεκίνησε από στεριά με τη βοήθεια των Μανιατών. Στις 18 Μαΐου όμως ήρθε και ο αποκλεισμός από τη θάλασσα, όταν δύο σπετσιώτικα πλοία έκλεισαν τον κόλπο του Ναυαρίνου. Το υδραγωγείο έπαψε να λειτουργεί. Το καλοκαίρι, τα πηγάδια άρχισαν να στερεύουν. Το νερό τους γινόταν αλμυρό. Πείνα, δίψα, αρρώστιες. Το κάστρο είχε γίνει παγίδα.

Μια τελευταία ελπίδα εμφανίστηκε τον Ιούλιο. Ένα πλοίο φορτωμένο τρόφιμα έφυγε από τη Μεθώνη για να φτάσει στο Νεόκαστρο. Οι Σπετσιώτες το είδαν. Το σταμάτησαν. Μια δεύτερη, πιο διακριτική απόπειρα με μικρό στολίσκο απέτυχε κι αυτή. Οι πολιορκημένοι καταλάβαιναν πια πως η βοήθεια δεν θα έρθει. Και πως όσοι άντεχαν, θα πέθαιναν από δίψα.

Μέσα στον Ιούλιο, 125 Τούρκοι βγήκαν από το κάστρο και παραδόθηκαν. Άνδρες και γυναίκες. Ήταν οι πρώτοι που ζήτησαν να σωθούν. Οι διαπραγματεύσεις συνεχίστηκαν, με παρέμβαση του Υψηλάντη. Εστάλη απεσταλμένος του, όμως οι τοπικοί οπλαρχηγοί τον παραγκώνισαν. Ο Μαυρομιχάλης, ο Πονηρόπουλος, ο επίσκοπος Γρηγόριος και οι άλλοι συμφώνησαν με τους πολιορκημένους. Υποσχέθηκαν ζωή.

Οι Τούρκοι παρέδωσαν τα όπλα. Περίμεναν να επιβιβαστούν σε πλοία με προορισμό την Τύνιδα. Έτσι έγραφε το συμφωνητικό. Έτσι τους είπαν. Αντί όμως για πλοία, βρήκαν ένα πλήθος εξαγριωμένο. Όρμησαν να αρπάξουν κοσμήματα, ό,τι πολύτιμο έφεραν μαζί τους. Και μετά ξεκίνησε η σφαγή. Τους μαχαίρωσαν, τους έσφαξαν. Τους κυνήγησαν σαν ζώα. Κανείς δεν τους προστάτεψε.

Μερικοί πρόλαβαν να φτάσουν σε μια μικρή νησίδα. Το Χελωνάκι. Εκεί όμως δεν υπήρχε νερό. Ούτε έλεος. Πέθαναν όλοι από δίψα. Όλοι. Στις 9 Αυγούστου η σφαγή είχε τελειώσει. Ο Κωνσταντίνος Πιερράκος Μαυρομιχάλης είχε σκοτωθεί σε έξοδο την προηγούμενη. Το σώμα του έγινε αφορμή για να ανάψει η φλόγα του μίσους. Η “παράδοση” μετατράπηκε σε εκδίκηση.

Τα λάφυρα μοιράστηκαν. Οι οπλαρχηγοί τσακώθηκαν. Το Δημόσιο δεν πήρε τίποτα. Η επανάσταση κέρδισε έδαφος, αλλά έχασε ψυχή. Γιατί ακόμα και στον πόλεμο, υπάρχουν στιγμές που ο τρόπος που νικάς λέει περισσότερα από το αν νίκησες.