Ένας πόλεμος που κράτησε 116 χρόνια, ξεκίνησε για μια κορώνα και τελείωσε με ένα κανόνι
Μια διαμάχη για τον θρόνο της Γαλλίας, μια πριγκίπισσα που δεν μπορούσε να κληρονομήσει, μια αγία που κάηκε στην πυρά, και ένα κανόνι που έκρινε την τελευταία μάχη.
Ξεκίνησε ως μια διπλωματική προσβολή και εξελίχθηκε σε πόλεμο εθνικής ταυτότητας. Ο Εκατονταετής Πόλεμος δεν ήταν ένας συνεχόμενος πόλεμος 116 χρόνων, αλλά μια αλληλουχία συγκρούσεων μεταξύ Αγγλίας και Γαλλίας με συμμαχίες, επιδημίες, διαδοχικές εκεχειρίες και διαδοχικά σοκ. Η αφορμή; Η άρνηση των Γάλλων να αναγνωρίσουν τον Εδουάρδο Γ΄ της Αγγλίας ως βασιλιά της Γαλλίας, επικαλούμενοι τον αρχαίο νόμο που απέκλειε τη γυναικεία διαδοχή στον θρόνο — τη Σαλική Διάταξη.
Στην καρδιά της διαμάχης δεν βρισκόταν μόνο η τιμή αλλά και η ακμάζουσα Γασκώνη, μια πλούσια επαρχία που η Αγγλία διεκδικούσε ως φέουδο. Ο Εδουάρδος είχε γεννηθεί από την Ισαβέλλα, αδελφή του αποθανόντος Καρόλου Δ΄ της Γαλλίας. Οι Γάλλοι υποστήριξαν ότι μια γυναίκα δεν μπορεί να μεταβιβάσει δικαιώματα διαδοχής, και ανέβασαν στον θρόνο τον Φίλιππο των Βαλουά.
Το 1337, με τη ρήξη οριστική, ξεκινά ο πρώτος γύρος. Οι Άγγλοι κερδίζουν στις μάχες του Κρεσύ και του Πουατιέ, με τον Μαύρο Πρίγκιπα να αιχμαλωτίζει τον ίδιο τον βασιλιά Ιωάννη Β΄ της Γαλλίας. Είναι η εποχή όπου το longbow των Άγγλων κυριαρχεί στα πεδία μάχης και οι ιππότες της Γαλλίας πέφτουν κατά δεκάδες. Όμως πίσω από τις νίκες, ο Μαύρος Θάνατος σκοτώνει τη μισή Γαλλία και πάνω από δύο εκατομμύρια Άγγλους, βυθίζοντας τις δύο χώρες σε κοινωνική αποσύνθεση.
Στη δεύτερη φάση, οι Γάλλοι ανασυντάσσονται. Ο Κάρολος Ε΄, με τη βοήθεια του Μπερτράν ντυ Γκεσκλέν, οδηγεί τις πρώτες μόνιμες επαγγελματικές μονάδες του γαλλικού στρατού και ξαναπαίρνει πίσω σχεδόν όλα τα χαμένα εδάφη. Οι Άγγλοι, χτυπημένοι από φορολογικά βάρη και εμφύλιες εντάσεις, χάνουν το πλεονέκτημα. Ακολουθεί μια δεκαετία σιγής, αλλά το μίσος δεν έχει τελειώσει.
Η τρίτη φάση, η πιο γνωστή, ξεκινά με τον Ερρίκο Ε΄ της Αγγλίας να εισβάλλει στη Γαλλία και να θριαμβεύει στο Αζενκούρ. Παντρεύεται την κόρη του τρελού βασιλιά Καρόλου ΣΤ΄ και υπογράφει τη Συνθήκη της Τρουά το 1420, εξασφαλίζοντας ότι ο γιος του θα είναι διάδοχος του γαλλικού θρόνου. Για λίγο, όλα δείχνουν πως η Αγγλία θα κυριαρχήσει.
Και τότε εμφανίζεται η Ζαν ντ’ Αρκ. Μια 17χρονη χωριατοπούλα, χωρίς στρατιωτική εμπειρία, φτάνει στην Ορλεάνη με όραμα από τον Θεό και πείθει τους άνδρες να πολεμήσουν. Νικάει, αλλά αιχμαλωτίζεται, δικάζεται από φιλοαγγλικό επίσκοπο και καίγεται στην πυρά το 1431. Η φωτιά, όμως, φέρνει ανατροπή: η Γαλλία ξυπνά.
Η τελευταία μάχη στο Καστιγιόν (1453) δεν κρίνεται από ιππότες αλλά από κανόνια. Ο Τάλμποτ, θρύλος των Άγγλων, σκοτώνεται. Οι Άγγλοι χάνουν τη Γασκώνη και μένουν με μόνο την Καλαί ως έρεισμα στην ήπειρο. Η Γαλλία ενώνεται, δημιουργεί τους πρώτους εθνικούς στρατούς, αναπτύσσει φορολογικό μηχανισμό και ξεπερνά το φεουδαρχικό σύστημα. Η Αγγλία, αντιθέτως, μπαίνει σε κρίση που οδηγεί στον Πόλεμο των Ρόδων.
Ο Εκατονταετής Πόλεμος άλλαξε για πάντα την Ευρώπη. Γέννησε τον εθνικισμό, κατέστρεψε τη φεουδαρχία, διέλυσε τους ιππότες, έφερε το πυροβολικό στο πεδίο της μάχης, και δίδαξε ότι τα έθνη δεν χτίζονται με καταγωγή, αλλά με αιματοχυσία .
Διαβάστε ακόμα
Γιατί ο Ψυχρός Πόλεμος ονομάστηκε Ψυχρός;
Δεν έχει τελειώσει ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος ανάμεσα σε Ιαπωνία και Ρωσία εξαιτίας αυτών των νησιών
Γρηγόρης Κεντητός
Γράφω για πράγματα που με συναρπάζουν, αλλά φροντίζω πάντα να τα ερευνώ σαν να τα μελετούσα για πρώτη φορά. Αναζητώ τη σύνδεση ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, το ανθρώπινο μέσα στο ακαδημαϊκό, και τη γνώση που μπορεί να μεταφερθεί με τρόπο απλό, ακριβή και ζωντανό. Είτε πρόκειται για έναν αρχαίο πόλεμο είτε για ένα φαινόμενο της εποχής μας, στηρίζομαι πάντα σε πρωτογενές υλικό, πραγματικές πηγές και σοβαρή τεκμηρίωση. Θέλω κάθε κείμενο να αξίζει τον χρόνο του αναγνώστη — και τον δικό μου.
για άμεση κι έγκυρη ενημέρωση.
