Η ελληνική ταινία του 1950 που έσπασε κάθε ρεκόρ και χρειάστηκαν 14 χρόνια για να την ξεπεράσουν

Ήταν 23 Ιανουαρίου 1950 όταν έκανε πρεμιέρα μια ταινία που έμελλε να αλλάξει για πάντα το ελληνικό σινεμά. Ο τίτλος της: Ο Μεθύστακας. Η ταινία του Γιώργου Τζαβέλλα, με πρωταγωνιστή τον Ορέστη Μακρή, δεν ήταν απλώς μια κινηματογραφική επιτυχία. Ήταν φαινόμενο. Σημάδεψε μια ολόκληρη εποχή, σάρωσε τα ταμεία και κράτησε το ρεκόρ εισιτηρίων για 14 ολόκληρα χρόνια, μέχρι να το ξεπεράσει το «Κάτι να καίει» του Γιάννη Δαλιανίδη το 1963.

Με 304.438 εισιτήρια μόνο στην πρώτη προβολή της, η ταινία έγραψε ιστορία. Κι αυτό, σε μια εποχή που η κινηματογραφική αίθουσα ήταν το μοναδικό παράθυρο του κόσμου στον έρωτα, στο δράμα και στο όνειρο.

Η ιστορία του φτωχού τσαγκάρη Χαραλάμπη, που βυθίστηκε στο ποτό μετά τον θάνατο του γιου και της γυναίκας του, βρήκε ανταπόκριση σε ένα κοινό που μόλις έβγαινε από τον πόλεμο και τον εμφύλιο. Ο ρόλος του Ορέστη Μακρή ήταν συγκλονιστικός: ένας άνθρωπος βαθιά τραυματισμένος, ταλαιπωρημένος αλλά αξιοπρεπής, που προσπαθεί να ξανασταθεί στα πόδια του για χάρη της κόρης του. Όταν, στο τέλος, τραυματισμένος και καταρρακωμένος, δίνει την ευχή του για τον γάμο της, ολόκληρη η αίθουσα έμενε σιωπηλή.

Η ταινία είχε από πίσω της την υπογραφή της Φίνος Φιλμ, και παρόλο που ο ίδιος ο Φιλοποίμην Φίνος αρχικά δεν ήταν σίγουρος για την επιτυχία της, πείστηκε από την επιμονή του σκηνοθέτη. Ο Τζαβέλλας έβαλε μάλιστα δικά του χρήματα στην παραγωγή. Το αποτέλεσμα τους δικαίωσε όλους.

Σημαντικό ρόλο στην επιτυχία της έπαιξε και η ατμόσφαιρα της Αθήνας της εποχής. Τα ταβερνάκια της Πλάκας, τα παλιά σπίτια, οι χωμάτινοι δρόμοι, τα κρασιά και τα μπουζούκια, όλα καδραρισμένα από τον Γιόζεφ Χεπ με μαεστρία, δημιουργούν έναν κόσμο που σήμερα μοιάζει μακρινός, σχεδόν μυθικός. Η μουσική του Κώστα Γιαννίδη και η παρουσία νέων ηθοποιών, όπως ο νεαρός τότε Δημήτρης Χορν και ο –πρωτοεμφανιζόμενος– Νίκος Ρίζος, πρόσθεσαν τη φρεσκάδα που χρειαζόταν το σενάριο.

Ο «Μεθύστακας» δεν ήταν απλώς μελόδραμα. Ήταν κοινωνικό σχόλιο, ψυχολογικό πορτρέτο, και μια κραυγή για αξιοπρέπεια μέσα στη φτώχεια. Το κοινό αναγνώρισε τον εαυτό του στους χαρακτήρες. Οι άντρες δάκρυζαν, οι γυναίκες έσφιγγαν το μαντήλι, και όλοι ένιωθαν πως δεν έβλεπαν μια ταινία, αλλά μια πραγματική ζωή πάνω στο πανί.

Το ρεκόρ της κράτησε 14 χρόνια, μέχρι να το καταρρίψει ένα άλλο «φαινόμενο», το «Κάτι να καίει», με τον Παπαμιχαήλ, την Καραγιάννη και τις χορογραφίες του Τζακ Νίκολσον της Ελλάδας, Γιάννη Δαλιανίδη. Αλλά ο «Μεθύστακας» έμεινε στην καρδιά του κοινού όχι για τα νούμερα, αλλά για το συναίσθημα που άφησε πίσω του. Γιατί κάποια ρεκόρ σπάνε. Άλλα όμως μένουν.