Ήξερες γιατί οι πινακίδες που λένε EXIT είναι πράσινες;

Μέσα σε θέατρα, εμπορικά κέντρα, αεροδρόμια και ξενοδοχεία, υπάρχει μια πινακίδα που δεν αλλάζει ποτέ: η λέξη EXIT, συνήθως με λευκά γράμματα, φόντο πράσινο και ένα ανθρωπάκι που φαίνεται να τρέχει προς την έξοδο. Δεν έχει σημασία σε ποια χώρα βρίσκεσαι ή ποια γλώσσα μιλάς. Το πράσινο EXIT είναι εκεί, σταθερό και οικείο, ένας σιωπηλός οδηγός σε περίπτωση κινδύνου. Αλλά γιατί πράσινο; Γιατί όχι κόκκινο, όπως ο κίνδυνος; Γιατί όχι κίτρινο, όπως οι προειδοποιήσεις; Η απάντηση βρίσκεται στη συνάντηση της ψυχολογίας, της φυσιολογίας και των διεθνών προτύπων ασφαλείας.

Η επιλογή του πράσινου χρώματος για τις πινακίδες εξόδου δεν είναι αισθητική ή τυχαία. Αντίθετα, βασίζεται στη βιολογία του ανθρώπινου ματιού. Το πράσινο βρίσκεται στο κέντρο του φάσματος ορατών χρωμάτων και είναι το χρώμα που το μάτι μας ανιχνεύει πιο εύκολα και πιο άνετα. Σε καταστάσεις χαμηλού φωτισμού ή πανικού, ο εγκέφαλος ανταποκρίνεται πιο γρήγορα σε πράσινα σήματα απ’ ό,τι σε άλλα χρώματα. Το πράσινο, μάλιστα, διακρίνεται και σε συνθήκες καπνού ή φωτιάς καλύτερα από το κόκκινο ή το μπλε. Έτσι, όταν πρέπει να βρεις έξοδο γρήγορα, η επιλογή του πράσινου κάνει πραγματική διαφορά στον χρόνο αντίδρασης.

Από ψυχολογική άποψη, το πράσινο χρώμα προκαλεί αίσθηση ηρεμίας, ασφάλειας και ελευθερίας. Δεν έχει επιθετική χροιά, όπως το κόκκινο, που συχνά χρησιμοποιείται για να δηλώσει “στοπ” ή “κίνδυνος”. Στην περίπτωση της εξόδου, το ζητούμενο είναι να κινηθεί κάποιος γρήγορα αλλά με καθαρή κρίση, όχι να πανικοβληθεί. Έτσι, το πράσινο ενθαρρύνει την πράξη του “φύγε από εδώ” χωρίς να δημιουργεί πανικό. Στην ψυχολογία του πλήθους, μια έξοδος με κόκκινη πινακίδα θα μπορούσε να προκαλέσει ένταση, ενώ το πράσινο επιδρά σχεδόν υπνωτιστικά, οδηγώντας με ηρεμία.

Η καθιέρωση των πράσινων EXIT πινακίδων ήρθε μετά από δεκαετίες δυστυχημάτων, ερευνών και ρυθμιστικών αποφάσεων. Πριν από τη δεκαετία του 1980, πολλές πινακίδες εξόδου ήταν κόκκινες, ιδιαίτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Με τον καιρό, η Ευρώπη υιοθέτησε το πράσινο ως το πρότυπο χρώμα για τις εξόδους κινδύνου, ακολουθώντας τη λογική των χρωματικών σημάτων ασφαλείας που είχαν εφαρμοστεί ήδη σε εργοτάξια και βιομηχανικούς χώρους. Ο Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης (ISO) και αργότερα η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέστησαν το πράσινο το παγκόσμιο χρώμα για την έννοια της διαφυγής.

Το σχέδιο με το ανθρωπάκι που τρέχει προς μια πόρτα, γνωστό και ως “running man”, σχεδιάστηκε στην Ιαπωνία τη δεκαετία του 1980 από τον σχεδιαστή Yukio Ota, με στόχο να είναι αναγνωρίσιμο ανεξαρτήτως γλώσσας. Ο συνδυασμός του με το πράσινο χρώμα έγινε σταδιακά το παγκόσμιο πρότυπο. Το πράσινο EXIT είναι λοιπόν κάτι πολύ περισσότερο από μια πινακίδα. Είναι ένα διεθνές σύμβολο σωτηρίας, αποτέλεσμα δεκαετιών τεχνικής εξέλιξης, πολιτισμικής συνεννόησης και επιστημονικής τεκμηρίωσης, που σχεδιάστηκε για να οδηγεί στην ασφάλεια χωρίς να πει ούτε μια λέξη.