Παραλίγο τραγωδία στη Δονούσα λόγω κρατικής εγκατάλειψης – Ομπρέλα καρφώθηκε στο πόδι λουόμενης – Ανύπαρκτες οι υποδομές σε ώρα ανάγκης!

Να γιατί η υγειονομική εγκατάλειψη των μικρών νησιών πέρα από εθνικό έγκλημα είναι και πιθανή θανατική καταδίκη για κάθε Έλληνα πολίτη. Το σοκαριστικό περιστατικό που συνέβη στις 11 Ιουλίου στη Δονούσα έδειξε ότι το κακό μπορεί να γίνει κυριολεκτικά από το πουθενά. Και ειδικά σε μια τέτοια περίοδο όπως η καλοκαιρινή, χιλιάδες Έλληνες και ξένοι τουρίστες απολαμβάνουν τις διακοπές τους χωρίς να υποπτεύονται ότι στη δύσκολη ώρα θα μείνουν αβοήθητοι από τις κρατικές αρχές.

Το περιστατικό γνωστοποιήθηκε στην εφημερίδα «Αυγή» με σχετική καταγγελία. Μια γυναίκα που έκανε το μπάνιο της σε μια απομονωμένη παραλία της Δονούσας, σε μια στιγμή που φύσηξε δυνατός αέρας, είδε μια ομπρέλα να εκτοξεύεται και να καρφώνεται με το κοντάρι της στον μηρό της! Όντας τυχερή μέσα στην ατυχία της, το κοντάρι δεν χτύπησε κάποια κεντρική αρτηρία.

Ωστόσο η παραλία δεν διέθετε δρόμο για να προσεγγίσει το σημείο κάποιο αυτοκίνητο, ενώ η Δονούσα διαθέτει μόνο ένα μικρό περιφερειακό ιατρείο που βρίσκεται σε τραγική κατάσταση. Εκεί συνήθως υπάρχει μόνο ένας αγροτικός γιατρός που αλλάζει κάθε μερικό διάστημα, ενώ για τραυματιοφορέα ούτε λόγος.

Επίσης στο νησί δεν υπάρχει πλωτό σκάφος του Λιμενικό, αλλά ούτε και Πυροσβεστική. Με λίγα λόγια κάτοικοι και τουρίστες είναι παρατημένοι στην τύχη τους, αφού η κυβέρνηση έχει δείξει με όλους τους τρόπους εδώ και 6 χρόνια ότι δεν ενδιαφέρεται να φτιάξει υποδομές στα μικρά νησιά. Το μόνο που μένει είναι η αλληλεγγύη των νησιωτών οι οποίοι γνωρίζουν από πρώτο χέρι ότι ζουν σε ένα τριτοκοσμικό κράτος. Αυτό ακριβώς έσωσε τη νεαρή γυναίκα.

Οι λουόμενοι που βρίσκονταν στο σημείο σταθεροποίησαν την ομπρέλα και προσπάθησαν να εμψυχώσουν τη νεαρή μέχρι να φτάσει το καραβάκι με την ιατρό και τη νοσηλεύτρια οι οποίες έδεσαν το τραύμα και χορήγησαν ορό στην τραυματία. Το μόνο που απέμενε ως λύση ήταν να μεταφερθεί δια θαλάσσης η κοπέλα στο ελικοδρόμιο του νησιού. Ευτυχώς βρέθηκε ένας 80χρονος που προσέγγισε την παραλία με τη βάρκα του, ενώ οι λουόμενοι πήραν την κοπέλα στα χέρια και προσεκτικά την μετέφεραν στο σκάφος με την ομπρέλα καρφωμένη ακόμα στο πόδι της. Τελικά μεταφέρθηκε με ελικόπτερο στο νοσοκομείο Ερυθρός Σταυρός όπου αναρρώνει εκτός κινδύνου.

Εάν η ομπρέλα είχε καρφωθεί λίγα εκατοστά πιο πέρα στο πόδι της κοπέλας, σήμερα θα μιλούσαμε για μια τραγωδία. Την έσωσε το ότι δεν είχε ακατάσχετη αιμορραγία και άρα υπήρχε χρόνος για να οργανωθεί – έστω αυτοσχέδια – η διακομιδή της στο νοσοκομείο. Όμως δεν υπήρχε καμία κρατική υπηρεσία ώστε να συνδράμει κι έπρεπε να βρεθεί κατά τύχη ένας 80χρονος για να σώσει την κατάσταση. Η ανυπαρξία κρατικής μέριμνας μπορεί σε αυτήν την περίπτωση να μην απέβη μοιραία, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα υπάρχει πάντα η ίδια τύχη.

Η κρατική εγκατάλειψη των μικρών νησιών είναι μια ωρολογιακή βόμβα υγείας που μοιραία θα στοιχίσει ζωές, αλλά η κυβέρνηση δεν δείχνει καμία ευαισθησία γι’ αυτό το ζήτημα.

Αναλυτικά το κείμενο καταγγελίας:

«Ένα σοβαρό ιατρικό περιστατικό στη Δονούσα τις προηγούμενες ημέρες αποκάλυψε με οδυνηρό τρόπο την ανετοιμότητα του συστήματος υγείας στις άγονες περιοχές και, ειδικότερα, την απουσία πρωτοκόλλου για ατυχήματα σε απομονωμένες παραλίες χωρίς οδική πρόσβαση.
Λίγο μετά τις 4 το απόγευμα της 11ης Ιουλίου, η ηρεμία της παραλίας διαταράχθηκε από ένα απρόβλεπτο και σοκαριστικό περιστατικό.

Ξαφνική ριπή αέρα παρέσυρε μια παραλιακή ομπρέλα, η οποία εκτοξεύτηκε με τέτοια δύναμη ώστε να καρφωθεί στον μηρό μιας νεαρής γυναίκας που καθόταν σε διπλανό σκίαστρο. Το τραύμα ήταν βαθύ και σοβαρό, καθώς το κοντάρι της ομπρέλας είχε σχεδόν διαπεράσει τον μηρό από τη μία πλευρά στην άλλη. Παρόντες σταθεροποίησαν την ομπρέλα, ενώ η ιατρός και η νοσηλεύτρια του νησιού, που έφτασαν άμεσα με το καΐκι που μεταφέρει τον κόσμο στην παραλία, έδεσαν το τραύμα και χορήγησαν ορό, διαπιστώνοντας με ανακούφιση πως δεν είχε πληγεί η μηριαία αρτηρία. Το κρίσιμο ερώτημα, ωστόσο, παρέμενε: πώς θα μπορούσε να μεταφερθεί η κοπέλα χωρίς να αφαιρεθεί το κοντάρι, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανεξέλεγκτης αιμορραγίας;

Έπειτα από επικοινωνία με την αγροτική ιατρό, το ΕΚΑΒ ενημέρωσε ότι δεν ήταν δυνατή η προσέγγιση πλωτού ασθενοφόρου από τη Νάξο λόγω της έλλειψης μόλου στην παραλία. Ακόμη κι αν υπήρχε τρόπος, η μετάβαση από και προς τη Νάξο θα απαιτούσε δύο ώρες η κάθε διαδρομή, ενώ εκείνη τη μέρα δεν εφημέρευε ούτε χειρουργός ούτε αναισθησιολόγος, οπότε δεν υπήρχε δυνατότητα άμεσης χειρουργικής αντιμετώπισης. Έτσι αποφασίστηκε η αεροδιακομιδή της κοπέλας με ελικόπτερο στον Ερυθρό Σταυρό στην Αθήνα, πράγμα που ήδη αποτελεί εξαίρεση για την περιοχή, αλλά το ερώτημα παρέμενε: πώς θα μεταφερόταν από την παραλία στο ελικοδρόμιο του Σταυρού;

Στο νησί, όπως μάλλον και σε πολλά άλλα, δεν υπάρχει κανένα πρωτόκολλο ή πλάνο για τέτοιες έκτακτες καταστάσεις. Το Λιμενικό δεν διέθετε πλωτό σκάφος ικανό να προσεγγίσει την ακτή, ενώ το νησί στερείται πλήρως Πυροσβεστικού Σώματος. Αισθητή ήταν και η απουσία τραυματιοφορέα, καθώς η θέση αυτή στο νησί παραμένει ακάλυπτη. Χάρη στην άμεση ανταπόκριση των κατοίκων, το συντονισμό τους και το πνεύμα αλληλεγγύης που διακρίνει τους ανθρώπους του νησιού βρέθηκε ένα ιδιωτικό ταχύπλοο ικανό να προσεγγίσει την παραλία και να παραλάβει το φορείο με τη τραυματία. Σε ρόλο τραυματιοφορέων βρέθηκαν οι λουόμενοι, ενώ μαζί τους στο σκάφος ανέβηκαν η γιατρός, η νοσηλεύτρια και εθελοντές που κρατούσαν σταθερό το κοντάρι της ομπρέλας. Ο οδηγός του φουσκωτού, που ηρωικά ανέλαβε την πρωτοβουλία, ήταν άνω των 80 ετών και με πρόσφατα προβλήματα υγείας, ενώ τα κύματα και ο δυνατός αέρας δυσκόλευαν τη σταθερή μεταφορά. Παρ’ όλα αυτά, κατάφεραν να τη μεταφέρουν με ασφάλεια στο Σταυρό και από εκεί στο ελικοδρόμιο.

Για καλή της τύχη, καθώς το κοντάρι δεν είχε πλήξει τη μηριαία αρτηρία, υπήρχε αρκετός χρόνος για να οργανωθεί η μεταφορά. Παρόλες τις μικρές καθυστερήσεις που σημειώθηκαν και από το ελικόπτερο, η κοπέλα μεταφέρθηκε τελικά στον Ερυθρό Σταυρό, και σήμερα αναρρώνει με ασφάλεια. Η κινητοποίηση των ανθρώπων του νησιού, η άμεση ανταπόκριση της αγροτικής ιατρού, η βοήθεια όσων βρέθηκαν εκεί και η τύχη που απέτρεψε εκτεταμένη αιμορραγία ήταν όσα έσωσαν την κοπέλα.

Ταυτόχρονα, όμως, ανέδειξαν τον ελλιπή σχεδιασμό και την παντελή απουσία πρωτοκόλλου για τέτοιες περιπτώσεις. Αν δεν υπήρχε κάποιος πρόθυμος με φουσκωτό να αναλάβει την ευθύνη, αν δεν υπήρχε ο κόσμος να αναλάβει τον ρόλο του τραυματιοφορέα, ίσως η έκβαση να ήταν διαφορετική.

Πολλοί επισκέπτονται καθημερινά παραλίες χωρίς πρόσβαση και δεν αντιλαμβάνονται ότι, σε περίπτωση σοβαρής ανάγκης, δεν υπάρχει ασφαλής κάλυψη. Δεν αρκεί να βασιζόμαστε στην καλή θέληση των κατοίκων ή στην τύχη. Χρειάζεται θεσμική μέριμνα, σχεδιασμός και την απαραίτητη υλικοτεχνική υποστήριξη για να μην κινδυνεύσουν ξανά ανθρώπινες ζωές εξαιτίας της απουσίας συντονισμού.

Το παράδειγμα της Δονούσας ας είναι αφορμή για αλλαγή, όχι απλώς μια ιστορία που θα ξεχαστεί όπως πολλές άλλες. Σκοπός του παρόντος άρθρου είναι ακριβώς να αναδείξει την ανάγκη για άμεση και ουσιαστική λύση.

Συντάκτες του παρόντος άρθρου, Κωνσταντίνος Κόντρας και Αίγλη Κατσικαβέλα»