Mάριος Παπαευσταθίου: Αποκαλύπτοντας τον Κόσμο των Ηλεκτρονικών Απατών και Προστατεύοντας τους Καταναλωτές στον Ψηφιακό Κόσμο

Ο ψηφιακός κόσμος καλπάζει και εξελίσσεται, φέρνοντας συνεχείς μεταβολές στον τρόπο που εργαζόμαστε, επικοινωνούμε, συνδιαλεγόμαστε και εν τέλει ζούμε.

Μιλώντας στην εκπομπή Alpha Ενημέρωση στον μεγαλύτερο τηλεοπτικό σταθμό της Κύπρου , ο Καθηγητής Οικονομίας και Νέων Τεχνολογιών Μάριος Παπαευσταθίου έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στις προσφορές που παρουσιάζονται στο διαδίκτυο με πολύ χαμηλές τιμές αλλά και στις πληροφορίες που οι χρήστες δίνουν εύκολα είτε μέσω των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης, είτε όταν τους ζητηθεί κακόβουλα.

Θύματα δεν είναι πλέον συνταξιούχοι ή άνθρωποι μεγάλης ηλικίας, αλλά όλων των ηλικιών και από κάθε επαγγελματική κατηγορία

Το γεγονός ότι τα «έξυπνα» κινητά τηλέφωνα πλέον περιέχουν μεγάλο αριθμό προσωπικών δεδομένων του κάθε χρήστη έχει ανοίξει την… όρεξη στους χάκερ.

Σε μια κοινωνία όπου η τεχνολογία είναι αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς μας, είναι κρίσιμο και γόνιμο να επιδιώκουμε να δημιουργούμε ένα ασφαλές και υγιές περιβάλλον στο διαδίκτυο, ιδίως όταν πρόκειται για την εκπαίδευση των παιδιών μας,

Σχετικά με τις προσφορές και τα αντικείμενα που πωλούνται σε πολύ χαμηλή τιμή, ο κ. Παπαευσταθίου αναφέρει ότι στην περιγραφή του προϊόντος μπορεί κανείς να διαπιστώσει συντακτικά λάθη.

«Οι χάκερς χρησιμοποιούν έξυπνες πρακτικές», τονίζει και επισημαίνει ότι θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοίοι χρήστες των έξυπνων κινητών τηλεφώνων, καθώς χρησιμοποιούνται για πληρωμές, δίνονται διευθύνσεις, δίνουμε συνεχώς πληροφορίες στους επιτήδιους, με αποτέλεσμα να τους λέμε πότε λείπουμε από το σπίτι, που βρισκόμαστε, αφήνοντας «ανοιχτή» την πόρτα του σπιτιού μας για κλοπές.

Καθώς η ζωή μας και η επικοινωνία με κάθε δημόσιο ή ιδιωτικό φορέα γίνεται πλέον ψηφιακά και οι συναλλαγές εκτελούνται ηλεκτρονικά, αυξάνονται ραγδαία τα τελευταία δύο χρόνια οι προσπάθειες κλοπής των στοιχείων της κάρτας (πιστωτικής ή χρεωστικής) ή των λογαριασμών στην τράπεζα. Εκτός από τα μηνύματα των ΕΛΤΑ ή άλλων εταιρειών αποστολής δεμάτων, θραύση κάνουν και τα μηνύματα από δημοφιλείς εταιρείες παροχής υπηρεσιών, όπως η συνδρομητική τηλεόραση, που ενημερώνουν ότι τα χρήματα της μηνιαίας συνδρομής δεν έχουν πληρωθεί και ζητούν από τον πελάτη να μπει σε έναν σύνδεσμο προκειμένου να τακτοποιήσει την οφειλή του.

Αντίστοιχα διαδεδομένα είναι τα μηνύματα από τον ΕΦΚΑ, που ενημερώνουν τους ασφαλισμένους για το δικαίωμά τους σε επιστροφή χρημάτων, έχοντας πετύχει σε πολλές περιπτώσεις να υπεξαιρέσουν μεγάλα ποσά, ενώ κλασική μέθοδος παραπλάνησης είναι και η περίπτωση που ο απατεώνας προσποιείται τον λογιστή και προσφέρεται να βοηθήσει στην υποβολή αίτησης για ένα επίδομα που κάποιος δικαιούται να λάβει.

Παραπλανητικά emails

Στα αναρίθμητα περιστατικά που καταγράφονται από την καθημερινή εμπειρία πελατών και τραπεζών, δεν λείπουν φυσικά και τα παραπλανητικά μηνύματα από τις τράπεζες, που ζητούν από τον κάτοχο του λογαριασμού να πιστοποιήσει τα στοιχεία του. Χαρακτηριστικό πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί παραπλανητικό email από «τράπεζα», που καλούσε τους υπαλλήλους της στην κοπή της ετήσιας πίτας,

παραπέμποντάς τους σε έναν σύνδεσμο για να κλείσουν μια θέση πάρκινγκ ή τους ενημέρωνε για την κλήρωσή τους για ένα ταξίδι στο εξωτερικό, καλώντας τους να κλείσουν θέση στα διαθέσιμα ξενοδοχεία που η τράπεζα είχε εξασφαλίσει σε προνομιακή τιμή.

Στις μεθόδους που χρησιμοποιούν κυριαρχούν επίσης τα επενδυτικά προϊόντα και οι επενδύσεις σε κρυπτονομίσματα μέσα από πλατφόρμες που δείχνουν καθ’ όλα νόμιμες και σε αρκετές περιπτώσεις δεν διστάζουν να επιστρέψουν ένα μέρος της απόδοσης των χρημάτων, έτσι ώστε να πείσουν τον επενδυτή για την αξιοπιστία τους. Μεταξύ των διαδεδομένων περιπτώσεων είναι επίσης η προσέγγιση μέσω social media ευάλωτων ανθρώπων με προβλήματα, όπως μια μόνιμη αναπηρία ή ασθένεια και αφού αναπτύξουν μαζί του πολύμηνη σχέση κατανόησης και αλληλοβοήθειας, με στόχο να κερδίσουν την εμπιστοσύνη του, περνούν στο επόμενο βήμα της επίκλησης ενός έκτακτου περιστατικού, ζητώντας την ανταπόδοση της βοήθειας.

Με βάση τα στοιχεία των τραπεζών, στη συντριπτική πλειονότητα αυτών των περιπτώσεων «την πόρτα» για την είσοδο κάποιου τρίτου στα τραπεζικά στοιχεία ανοίγει ο κάτοχος του λογαριασμού, ο οποίος δίνει με τη συναίνεσή του όχι μόνο το νούμερο της κάρτας ή του λογαριασμού του, αλλά και τους κωδικούς εισόδου στο internet/mobile banking και σε ορισμένες περιπτώσεις και τους κωδικούς μιας χρήσης που αποστέλλει πάντα η τράπεζα κατά τη διενέργεια μιας συναλλαγής. Γι’ αυτό, κόκκινο πανί σε τέτοιες «οχλήσεις» θα πρέπει να είναι όχι μόνο η υπόδειξη για την είσοδο στο ebanking προκειμένου να εκτελεστεί μια συναλλαγή, η οποία δεν αποτελεί πρωτοβουλία του κατόχου του λογαριασμού, αλλά και η ανάγκη του «επείγοντος», που συνήθως επικαλούνται παρόμοια μηνύματα.

Όπως τόνισε ο Καθηγητής Οικονομίας και Νέων Τεχνολογιών , Μάριος Παπαευσταθίου, τα ηλεκτρονικά καταστήματα μπορούν να είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για αγορές, αλλά όπως και σε κάθε τομέα, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να πέσετε θύμα απάτης. Είναι σημαντικό να είστε προσεκτικοί και να ακολουθείτε μερικές βασικές οδηγίες για να προστατευτείτε:Επιλέξτε αξιόπιστα καταστήματα: Αγοράζετε από γνωστά και αξιόπιστα καταστήματα με καλές κριτικές και φήμη.

Έρευνα πριν αγοράσετε: Κάντε έρευνα για το κατάστημα πριν κάνετε αγορές. Ελέγξτε αν υπάρχουν παράπονα ή κριτικές που αναφέρουν προβλήματα με τις αγορές από αυτό το κατάστημα.

Ασφαλείς πληρωμές: Προτιμήστε ασφαλείς μεθόδους πληρωμής, όπως πιστωτικές κάρτες ή αντικαταβολή, που παρέχουν προστασία στον καταναλωτή.

Προσοχή στις προσφορές: Αν κάτι φαίνεται υπερβολικά φθηνό για να είναι αληθινό, πιθανότατα δεν είναι. Οι απάτες συχνά χρησιμοποιούν την προσφορά ως δόλωμα.

Επιβεβαιώστε την ασφάλεια του site: Πριν κάνετε πληρωμή, βεβαιωθείτε ότι το κατάστημα χρησιμοποιεί ασφαλή σύνδεση (HTTPS) και ότι η διεύθυνση του ιστότοπου είναι σωστή.

Ο Κύριος Μάριος Παπαευσταθίου τόνισε ότι επιτήδειοι χρησιμοποιούν την μέθοδο της απασχόλησης και του αιφνιδιασμού, προσποιούμενοι πως είναι υπάλληλοι τραπεζών, λογιστές, εφοριακοί, υπάλληλοι Υπουργείων επικοινωνούν με ανυποψίαστους πολίτες και ζητούν ή/και παραπέμπουν σε απατηλές ιστοσελίδες για να υποκλέψουν στοιχεία τραπεζικών λογαριασμών και καρτών τους και οι οδηγίες που έδωσε στο τηλεοπτικό κοινό της Κύπρου και της Ελλάδος είναι οι εξής:

1)Να είστε προσεκτικοί με email που ζητούν προσωπικές πληροφορίες ή που φαίνονται ύποπτα. Μην κάνετε κλικ σε συνδέσμους ή ανοίγετε συνημμένα από απροσδόκητα email.Είναι σημαντικό να είμαστε επιφυλακτικοί και να χρησιμοποιούμε την κοινή μας λογική και ρεαλισμό όταν κάνουμε διαδικτυακές συναλλαγές ή όταν αλληλεπιδρούμε με ανώνυμα πρόσωπα στο διαδίκτυο.

2)Η Τράπεζά σας δεν θα ζητήσει ποτέ με οποιοδήποτε τρόπο (τηλεφωνικώς, μέσω email ή με οποιοδήποτε άλλο μέσο επικοινωνίας) τους κωδικούς σας. Μην απαντάτε σε επικοινωνίες και e-mail που σας ζητούν User Name, Passwords και PIN.Χρησιμοποιείτε πάντα τις πιο ενημερωμένες εκδόσεις Internet browsers (π.χ. Chrome, Microsoft Edge, κλπ), οι οποίες εξασφαλίζουν προηγμένο σχεδιασμό ασφαλείας. 3)Βεβαιωθείτε ότι ο Internet browser που χρησιμοποιείτε δεν αποθηκεύει αυτόματα κωδικούς (User ID & Passwords) σε ιστοσελίδες που επισκέπτεστε (εμπόρων, τραπεζών, κοινωνικής δικτύωσης, κλπ).Μην απαντάτε σε e-mail που σας ζητούν προσωπικά σας στοιχεία. Μην προβαίνετε σε οποιαδήποτε ενέργεια όπως άνοιγμα συνημμένων αρχείων και διαγράψτε τα αμέσως.

4)Μην εμπιστεύεστε συνδέσμους (links) που πιστεύετε ότι σας ανακατευθύνουν σε site της Τράπεζάς σας. Θα πρέπει πάντα να πληκτρολογείτε τη διαδικτυακή διεύθυνση της ιστοσελίδας εσείς οι ίδιοι. Μην ακολουθείτε υπερσύνδεσμο (link) που σας έχει αποσταλεί μέσω e-mail ή δημοσιεύεται σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media), ιστοσελίδες άλλων εταιρειών, μηχανών αναζήτησης, κλπ.

5) Κατά την πλοήγηση στο διαδίκτυο να δίνετε τα στοιχεία των καρτών σας μόνο σε πιστοποιημένους ιστότοπους/επιχειρήσεις. Αν δεν είστε σίγουροι για την ασφάλειά σας, αποφύγετε να συναλλάσσεστε μαζί τους. Πριν από κάθε χρήση των ηλεκτρονικών υπηρεσιών της Τράπεζάς σας, βεβαιωθείτε ότι βρίσκεστε στο ασφαλές περιβάλλον της. Μπορείτε να αναγνωρίσετε τον επίσημο ιστότοπο της τράπεζας από το λουκέτο (security lock) στην αρχή της γραμμής αναζήτησης. Μετά την ολοκλήρωση των συναλλαγών σας, αποσυνδεθείτε από τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες της τράπεζας επιλέγοντας “Έξοδος”.

6) Αν το κινητό σας τηλέφωνο σταματήσει να λειτουργεί για ασυνήθιστους λόγους, επικοινωνήστε αμέσως με τον πάροχο κινητής τηλεφωνίας σας. Μερικές φορές μπορεί να χάσετε σήμα λόγω ευρύτερων προβλημάτων που επηρεάζουν την υπηρεσία κινητής τηλεφωνίας. Εάν δεν έχετε πρόσβαση στον πάροχο κινητής τηλεφωνίας, αν και βρίσκεστε σε περιοχή, που συνήθως διαθέτει καλή κάλυψη σήματος, είναι ασφαλέστερο να επικοινωνήσετε με τον πάροχο του δικτύου σας και να επιβεβαιώσετε ότι δεν έχει απενεργοποιηθεί η SIM σας.

7) Εγγραφείτε στις υπηρεσίες της τράπεζας σας που παρέχουν ασφαλείς ειδοποιήσεις μέσω SMS και e-mail όταν εκτελούνται συναλλαγές σας και να ελέγχετε συχνά τις κινήσεις των λογαριασμών σας. 8)Εάν έχετε πέσει θύμα οποιουδήποτε τύπου απάτης όπως ενδεικτικά «SIM Swapping», «Υποτιθέμενης βλάβης υπολογιστή», «Phishing», κλπ ή έχετε διαπιστώσει συναλλαγές οι οποίες δεν έχουν την έγκρισή σας ενημερώστε αμέσως την Τράπεζά σας.Τόσο η Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ελληνικής Αστυνομίας όσο και οι Τράπεζες – Μέλη της ΕΕΤ έχουν αναρτήσει στις ιστοσελίδες τους χρήσιμες συμβουλές για ασφαλείς ηλεκτρονικές συναλλαγές όλων μας:

Οι συνεντεύξεις του Διακεκριμένου Καθηγητή Μάριου Παπαευσταθίου από το κανάλι του:

1)Ενημέρωση για τις Διαδικτυακές Απάτες μέσω Τεχνητής Νοημοσύνης και των Νέων Τεχνολογιών στην γνωστή Δημοσιγράφο Κάτια Σάββα στον Κύπρου

2)Χάκερ του Μέλλοντος & Τεχνητή Νοημοσύνη Σαρώνουν Ταυτότητες στον δημοσιογράφο Ιάκωβο Ιακώβου στον Κύπρου.