Ο βασιλιάς που σκότωσε 10 εκατομμύρια ανθρώπους για καουτσούκ και λεφτά. Και το έκανε σαν να του ανήκαν

Δεν ήταν κάποιος τυχαίος κατακτητής. Ήταν βασιλιάς. Ο Λεοπόλδος Β΄ του Βελγίου δεν πήγε να αποικήσει το Κονγκό για το κράτος του. Το πήρε για τον εαυτό του. Σαν να αγόραζε ένα τεράστιο κομμάτι γης. Και το μετέτρεψε σε μηχανή εκμετάλλευσης, με εργαλεία τον φόβο, την πείνα και την ωμή βία.

Το αποκάλεσε «Ελεύθερη Πολιτεία του Κονγκό». Στην πραγματικότητα, ήταν ιδιωτική του αποικία, μια απέραντη φυτεία τρόμου. Από το 1885 μέχρι το 1908, δεκάδες φυλές υποτάχθηκαν, χωριά εξαφανίστηκαν, παιδιά αιχμαλωτίστηκαν και ολόκληροι πληθυσμοί έπεσαν από την πείνα και τις αρρώστιες. Ο λόγος; Το καουτσούκ. Ένα προϊόν που είχε γίνει χρυσάφι με την άνοδο της βιομηχανίας στην Ευρώπη.

Οι εργάτες δεν πληρώνονταν. Αν δεν έφερναν την ποσότητα που είχε διαταχθεί, τους έκοβαν τα χέρια. Αν κάποιος τολμούσε να ξεφύγει ή να αντισταθεί, έβλεπε το χωριό του να καίγεται. Γυναίκες κρατούνταν όμηρες για να εξαναγκάζονται οι άνδρες να εργάζονται. Μωρά σφαγιάζονταν. Όλα αυτά, σε μια Ευρώπη που μιλούσε για «πρόοδο» και «πολιτισμό».

Οι εκτιμήσεις μιλούν για 10 εκατομμύρια νεκρούς. Δεν υπάρχει επίσημος αριθμός. Κανείς δεν κρατούσε αρχείο. Ούτε ο Λεοπόλδος, ούτε οι υπάλληλοί του, ούτε οι εταιρείες που συνεργάζονταν. Οι φωτογραφίες που σώθηκαν δείχνουν παιδιά με ακρωτηριασμένα άκρα, χωρικούς με το βλέμμα σβησμένο, και στρατιώτες να ποζάρουν δίπλα σε κομμένα κεφάλια.

Η Ευρώπη άργησε να αντιδράσει. Δεν ήταν κυβερνήσεις αυτές που ξεσήκωσαν τον κόσμο, αλλά λίγοι θαρραλέοι άνθρωποι: ένας Αφροαμερικανός ιεροκήρυκας ονόματι George Washington Williams, ο Ιρλανδός ακτιβιστής Roger Casement, και ο συγγραφέας Joseph Conrad, που περιέγραψε τη φρίκη στο «Heart of Darkness». Το 1908, μετά από διεθνή κατακραυγή, το Βέλγιο αναγκάστηκε να αναλάβει επίσημα τη διοίκηση και να πάρει το Κονγκό από τα χέρια του βασιλιά.

Αλλά η καταστροφή είχε ήδη συντελεστεί. Ο Λεοπόλδος είχε προλάβει να σκοτώσει 10 εκατομμύρια ανθρώπους, να χτίσει παλάτια στο Βέλγιο με τα κέρδη από το αίμα, και να πεθάνει χωρίς ποτέ να λογοδοτήσει.

Ήταν βασιλιάς. Και το έκανε σαν να του ανήκαν.