EXTRATIME

Όντως έστελναν μηνύματα με καπνούς οι Ινδιάνοι ή έχουμε δει πολλά γουέστερν;

Τα “σήματα καπνού” των Ινδιάνων υπήρχαν, αλλά δεν ήταν όπως τα βλέπουμε στις ταινίες.
Όντως έστελναν μηνύματα με καπνούς οι Ινδιάνοι ή έχουμε δει πολλά γουέστερν;

Η εικόνα είναι γνωστή: σε μια ατελείωτη πεδιάδα της Αμερικής, ένας Ινδιάνος ανεβαίνει σε λόφο, ανάβει φωτιά και με μια κουβέρτα ή ένα πανί στέλνει σύννεφα καπνού στον ουρανό. Από μακριά, μια άλλη φυλή διαβάζει το μήνυμα. Είναι σκηνή από δεκάδες γουέστερν, γεμάτη κινηματογραφική ένταση και μυστηριώδη κώδικα. Αλλά συνέβαινε αυτό στην πραγματικότητα ή είναι απλώς ένα εύρημα του Χόλιγουντ; Η απάντηση είναι πιο περίπλοκη και πιο ενδιαφέρουσα απ’ ό,τι νομίζουμε.

Οι αυτόχθονες φυλές της Βόρειας Αμερικής πράγματι χρησιμοποιούσαν καπνό για επικοινωνία, αλλά όχι με τον τρόπο που συχνά βλέπουμε στον κινηματογράφο. Τα λεγόμενα “smoke signals” ήταν μια μορφή οπτικής επικοινωνίας που βασιζόταν σε σύντομα, απλά σήματα, κατανοητά από όσους ανήκαν στην ίδια πολιτισμική περιοχή ή συμμαχία φυλών. Δεν υπήρχε ένας ενιαίος “κώδικας καπνού”, όπως φαντάζεται ο θεατής του σινεμά. Το μήνυμα ήταν συνήθως κάτι πολύ βασικό: “κίνδυνος”, “ερχόμαστε”, “είμαστε καλά” – μηνύματα επιβίωσης, όχι εκτενείς διάλογοι.

Οι φυλές της Μεγάλης Πεδιάδας, όπως οι Λακότα, οι Κρόου ή οι Σιου, χρησιμοποιούσαν καπνό όχι μόνο για επικοινωνία αλλά και για τελετουργικούς σκοπούς. Οι φωτιές με καπνό είχαν πνευματική σημασία. Ο καπνός ανέβαινε προς τον ουρανό σαν προσευχή, γινόταν συνδετικός κρίκος μεταξύ της γης και του κόσμου των πνευμάτων. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η χρήση καπνού για σήματα απέκτησε νόημα όχι μόνο πρακτικό αλλά και συμβολικό. Ο καπνός δεν ήταν απλώς εργαλείο, ήταν μήνυμα από μόνος του.

Ο τρόπος με τον οποίο παραγόταν ο καπνός δεν ήταν τυχαίος. Οι αυτόχθονες γνώριζαν ποια υλικά να χρησιμοποιήσουν για να δημιουργήσουν πυκνό, λευκό καπνό – ορατό από μεγάλη απόσταση. Υγρά φύλλα, φρέσκα χόρτα και συγκεκριμένοι τύποι ξύλου χρησιμοποιούνταν για να ελεγχθεί η πυκνότητα και το χρώμα. Το πανί ή η κουβέρτα χρησιμοποιούνταν για να διακόπτεται περιοδικά η ροή του καπνού και να σχηματίζονται παλμοί. Σε ένα περιβάλλον χωρίς τηλεπικοινωνίες, το να μπορείς να ειδοποιήσεις κάποιον που βρίσκεται δεκάδες χιλιόμετρα μακριά με έναν καθαρό ουρανό ήταν τεράστιο στρατηγικό πλεονέκτημα.

Εκτός από τους ιθαγενείς της Αμερικής, συστήματα επικοινωνίας με καπνό χρησιμοποιήθηκαν και αλλού. Οι Κινέζοι της δυναστείας Χαν, οι αρχαίοι Έλληνες φρυκτωροί, ακόμη και οι στρατοί της Αφρικής ή της Περσίας είχαν αναπτύξει μορφές οπτικής μετάδοσης σημάτων. Η ιδέα ότι ο καπνός μπορεί να λειτουργήσει ως μεταφορέας πληροφορίας είναι παγκόσμια, σχεδόν ενστικτώδης. Όμως στην αμερικανική φαντασία, οι Ινδιάνοι έμειναν συνδεδεμένοι με αυτή τη μορφή επικοινωνίας λόγω της αναπαράστασης τους στα γουέστερν. Το Χόλιγουντ απλοποίησε ένα πολύ πιο σύνθετο φαινόμενο, μετατρέποντάς το σε στερεότυπο.

Εγγραφείτε στα Σελίδα του του Sportime στην πλατφόρμα των Google news για άμεση κι έγκυρη ενημέρωση.
ExtraTime: Ο στρατηγός που κοιμόταν με πριγκίπισσες, σκότωνε εραστές, και κουβαλούσε το ίδιο του το πόδι σε γυάλινη θήκη

Ο στρατηγός που κοιμόταν με πριγκίπισσες, σκότωνε εραστές, και κουβαλούσε το ίδιο του το πόδι σε γυάλινη θήκη

Σκότωσε τον εραστή της γυναίκας του έξω απ’ τον Λευκό Οίκο. Αθωώθηκε επειδή… “είχε τρελαθεί προσωρινά”.

ExtraTime
ExtraTime: Είδε πρώτη φορά τη θάλασσα στα 45. Δεκατρία χρόνια μετά είχε γυρίσει όλο τον κόσμο δύο φορές.

Είδε πρώτη φορά τη θάλασσα στα 45. Δεκατρία χρόνια μετά είχε γυρίσει όλο τον κόσμο δύο φορές.

Ήταν χήρα, χωρίς χρήματα και χωρίς πλάτες. Κι όμως, γύρισε δύο φορές τη Γη, γνώρισε βασίλισσες και κανίβαλους, και πέθανε με πυρετό, γεμάτη αλάτι και χώμα απ’ όλο τον κόσμο.

ExtraTime
Κοινωνία: Οργισμένη ανακοίνωση του Συλλόγου για τα θύματα στο Μάτι: «Στάχτη στα μάτια η δικαστική απόφαση – Δεν σταματούμε τον αγώνα για δικαίωση»

Οργισμένη ανακοίνωση του Συλλόγου για τα θύματα στο Μάτι: «Στάχτη στα μάτια η δικαστική απόφαση – Δεν σταματούμε τον αγώνα για δικαίωση»

Οι συγγενείς των θυμάτων κάνουν λόγο για κακούργημα και απαιτούν την τιμωρία πολιτικών προσώπων και άλλων υπηρεσιακών παραγόντων

Κοινωνία
ExtraTime: Η πιο αλλόκοτη ανταλλαγή στην ιστορία του αθλητισμού. Δύο παίκτες αντάλλαξαν γυναίκες, παιδιά και σκύλους.

Η πιο αλλόκοτη ανταλλαγή στην ιστορία του αθλητισμού. Δύο παίκτες αντάλλαξαν γυναίκες, παιδιά και σκύλους.

Δεν αντάλλαξαν φανέλες. Αντάλλαξαν ζωές. Η πιο απίστευτη «μεταγραφή» στην ιστορία των σπορ έγινε το 1973

ExtraTime
ExtraTime: Το χωριό φάντασμα με το μολυσμένο από βλήματα, πτώματα και χημικά έδαφος έχει 0 κατοίκους εδώ και 100 χρόνια

Το χωριό φάντασμα με το μολυσμένο από βλήματα, πτώματα και χημικά έδαφος έχει 0 κατοίκους εδώ και 100 χρόνια

Καταστράφηκε ολοσχερώς στη Μάχη του Βερντέν, δεν ξαναχτίστηκε ποτέ.

ExtraTime
ExtraTime: Η παράδοση που θέλει το παιδί να παίρνει ένα ασήμαντο, κακό όνομα για να τα γλιτώσει από τον θάνατο

Η παράδοση που θέλει το παιδί να παίρνει ένα ασήμαντο, κακό όνομα για να τα γλιτώσει από τον θάνατο

Αν έχεις χάσει παιδιά, το επόμενο δεν το βαφτίζεις με τιμή. Του δίνεις όνομα που δεν το θέλει κανείς: “Δεν Ξέρω”, “Κανένας”, “Όχι Αυτό”.

ExtraTime
ExtraTime: Στη λίμνη ενός ηφαιστείου κοντά στη Ρώμη, βρήκαν ναό της Άρτεμης που επέπλεε σαν πλοίο

Στη λίμνη ενός ηφαιστείου κοντά στη Ρώμη, βρήκαν ναό της Άρτεμης που επέπλεε σαν πλοίο

Ήταν ναός, αλλά είχε πηδάλιο. Ήταν πλοίο, αλλά φιλοξενούσε κίονες και μωσαϊκά. Μέσα στη λίμνη ενός ανενεργού ηφαιστείου έξω από τη Ρώμη, οι αρχαιολόγοι βρήκαν ένα από τα πιο αδιανόητα δημιουργήματα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.

ExtraTime
ExtraTime: Τον έλεγαν Άσπρο Πουκάμισο. Ο Βίκινγκ που εκτέλεσε βασιλιάδες, πήρε τρία στέμματα και πέθανε προδομένος από τους ίδιους τους Βίκινγκς

Τον έλεγαν Άσπρο Πουκάμισο. Ο Βίκινγκ που εκτέλεσε βασιλιάδες, πήρε τρία στέμματα και πέθανε προδομένος από τους ίδιους τους Βίκινγκς

Εκτέλεσε βασιλιάδες, πήρε τρία στέμματα, αλλά δεν του έφταναν. Πήγε να κυβερνήσει και την Ιρλανδία.

ExtraTime
ExtraTime: Έφτιαξε λιγότερους από 50 πίνακες. Ούτε ένας δεν πουλήθηκε όσο ζούσε. Τώρα τους φυλάνε σαν θησαυρούς.

Έφτιαξε λιγότερους από 50 πίνακες. Ούτε ένας δεν πουλήθηκε όσο ζούσε. Τώρα τους φυλάνε σαν θησαυρούς.

Έζησε φτωχός, πέθανε άγνωστος, δεν πούλησε ούτε έναν πίνακα. Και όμως, 200 χρόνια μετά, θεωρείται ιδιοφυΐα.

ExtraTime