Όσο περίεργος κι αν φαίνεται ο τίτλος, εκεί ακριβώς βρέθηκα. Στο Ιατρείο Ψυχικής Υγείας και Πρόληψης Ψυχικών Διαταραχών που έχει ο γιατρός Χρυσόστομος Καραγκιαούρης, στην πόλη μου, το Μοσχάτο.
Σφίγγουν οι ζέστες, όπως λέει κι ο λαός; Χρειαζόμαστε όλοι ψυχίατρο, στην εποχή που ζούμε; Όλα αυτά, αλλά και πολλά κι ενδιαφέροντα μας είπε ο γιατρός, σε απλή καθημερινή γλώσσα, κάνοντας μαζί του μια άκρως ενδιαφέρουσα κουβέντα.
Θεωρούμαστε όλοι «εν δυνάμει» ασθενείς ενός ψυχιάτρου; Είναι η ειδικότητα του μέλλοντoς;
Αυτή είναι ίσως μια απορία πολλών ανθρώπων και ο γιατρός μας είπε. «Ασθενείς όχι. Το πολιτικά ορθό, για κάποιον που επισκέπτεται έναν ψυχίατρο, είναι ότι είναι λήπτης υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Δεν μιλάμε μόνο για ψυχικές διαταραχές, ή παθήσεις. Μιλώντας για τις ειδικότητες, όλες παραμένουν σύγχρονες, καθώς εξελίσσονται και μεταλλάσσονται, ακολουθώντας τις επιστημονικές εξελίξεις. Η ψυχιατρική θεωρείται νεογνό, καθώς από τη δεκαετία του ’50 άρχισαν να υπάρχουν φάρμακα για την αντιμετώπιση των ψυχικών ασθενειών και ακόμα δεν έχουν αναπτυχθεί, όσο θα μπορούσαν, ίσως λόγω οικονομικών προβλημάτων, που αποτελούν εμπόδιο στην έρευνα και την εξέλιξή τους. Δεν υπάρχει ακόμα προσωποποιημένη θεραπεία, γι’ αυτό και υπάρχουν ποσοστά ασθενών, που δεν ανταποκρίνονται πλήρως σε κάποια θεραπεία. Πάντως, δεν έχουν αυξηθεί τα ποσοστά των ανθρώπων που έχουν ανάγκη τον ψυχίατρο, λόγω κάποιας νόσου. Πολλοί είναι, όμως, που θέλουν να ανακαλύψουν πράγματα για τον εαυτό τους και θέλουν να λύσουν ψυχικές συγκρούσεις και τραύματα του παρελθόντος. Η ψυχοθεραπεία, αποτελεί μέρος της πνευματικής εξέλιξης, όπως και η γενικότερη παιδεία».
Ποιοι είναι οι λόγοι που μας οδηγούν στον ψυχίατρο;
Ρωτήσαμε το γιατρό για το άμεσο και έμμεσο περιβάλλον, που μπορούν μέσω διαφόρων καταστάσεων να μας οδηγήσουν σε ένα τέτοιο είδος βοήθειας. «Σε κάθε διαταραχή υπάρχει το βιολογικό κομμάτι, το ψυχολογικό κομμάτι και το κοινωνικό κομμάτι. Κανένα δεν είναι αρκετό από μόνο του, για να εκδηλωθεί μια διαταραχή. Τα γονίδιά μας, η ψυχολογική μας κατάσταση, αλλά και οι κοινωνικοί παράγοντες, όπως το οικογενειακό, κοινωνικό και επαγγελματικό περιβάλλον παίζουν σημαντικό ρόλο. Όχι μόνο στο αν και πότε θα εκδηλωθεί κάποια νόσος, αλλά και στην εξέλιξη, στις πιθανές υποτροπές, αλλά και την αποθεραπεία της. Πάντα το βασικότερο ρόλο τον έχει η οικογένεια κι εδώ το μυστικό είναι να αντιμετωπίζουμε τον ασθενή, σαν έναν οποιοδήποτε ασθενή, με ένα σωματικό πρόβλημα. Θα ήθελα να τονίσω πως, είναι πολύ επικίνδυνο στην ψυχιατρική, να πει κάποιος πως μία πάθηση θεραπεύτηκε τελείως, καθώς η μετάλλαξη και οι υποτροπές είναι κάτι που συμβαίνει, αν δεν υπάρχει η σωστή παρακολούθηση. Αυτό δεν σημαίνει ότι κάποιος θα χρειάζεται εφ’ όρου ζωής κάποια φαρμακευτική αγωγή».
Διαδίκτυο και ψυχιατρική
Το φαινόμενο της «διάγνωσης» των χρηστών του διαδικτύου είναι πολύ έντονο τα τελευταία χρόνια και ρωτήσαμε για το τι συμβαίνει με την ψυχιατρική. «Το διαδίκτυο δεν το αφορίζει κανένας. Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει φορέας που να ελέγχει και να πιστοποιεί την κάθε πληροφορία που υπάρχει. Αφήνεται στον καθένα να κρίνει, αν αυτό που διαβάζει είναι σωστό, ή όχι. Αν ένας εξειδικευμένος φορέας, από το κοινωνικό κράτος μπει στη διαδικασία εξασφαλίζοντας την εγκυρότητα των πληροφοριών, σίγουρα μπορεί να βοηθήσει, ακόμα και σε καταστάσεις όπως ένας χωρισμός, το άγχος της καθημερινότητας, ακόμα και την απώλεια ενός κοντινού μας προσώπου».
Παθήσεις της μόδας υπάρχουν;
Μόδα δεν μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει, Ακόμα και η επιλόχειος κατάθλιψη είναι κάτι που αν συμβεί, θα είναι σε συγκεκριμένη περίοδο. Η μόδα δημιουργείται πάντα από τα μέσα ενημέρωσης και το διαδίκτυο. Υπάρχουν όμως, νέες μορφές εξάρτηση, όπως είναι το ίδιο το διαδίκτυο, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και το λεγόμενο gaming».
Η συζήτηση πέρασε σε πιο προσωπικές ερωτήσεις και ρωτήσαμε το γιατρό για την επιλογή του, για τη συγκεκριμένη ειδικότητα, αλλά και τις ιδιαιτερότητές της. «Η ψυχιατρική, όπως και η παιδιατρική είναι οι ειδικότητες που έχουν τη λέξη ιατρική σαν συνθετικό. Μπορεί να μην αφορά τελείως αυτό που λέμε ψυχή και να έχει να κάνει περισσότερο με τον εγκέφαλο και το κεντρικό νευρικό σύστημα, αλλά είναι μία τεράστια πρόκληση, καθώς είναι ένας τομέας ανεξερεύνητος κι έχουμε πάρα πολλά να ανακαλύψουμε, να μάθουμε για αυτό και να μάθουμε από αυτό. Είναι μια ειδικότητα που δεν έχει να κάνει με ανθρώπινα όργανα, είναι μια καθαρά κλινική ειδικότητα και υπάρχει πάντα η υποκειμενική αντίληψη του γιατρού, ως προς τον λήπτη των υπηρεσιών του». Το μυστικό ενός επιτυχημένου ψυχιάτρου ποιο είναι άραγε; «Να καταφέρει ο ασθενής του να έχει μικρές στιγμές καθημερινής απόλαυσης. Αυτά είναι που θα του δώσουν τη δύναμη να αντιμετωπίσει όλα τα υπόλοιπα προβλήματα».
Συνεχίζοντας τις πιο προσωπικές ερωτήσεις, ρωτήσαμε αν κλείνοντας το ιατρείο, «παίρνει» μαζί του πράγματα και καταστάσεις. συγκριτικά με μια άλλη ειδικότητα. «Το βασικό εργαλείο της ψυχιατρικής είναι η θεραπευτική σχέση. Αυτό σημαίνει τεράστια επένδυση, όχι μόνο από την πλευρά του ασθενή, αλλά και από του γιατρού. Δεν γίνεται να μείνω αδιάφορος και να απεμπλέκομαι τόσο εύκολα, παρόλο που ο γιατρός με τον ασθενή δεν μπορούν να γίνουν φίλοι, όπως αντίστοιχα δεν μπορεί ένας ψυχίατρος, να έχει ως ασθενή έναν φίλο του. Χάνεται η έννοια της θεραπευτικής σχέσης, που είναι το κλειδί αυτής της ειδικότητας. Μια και περί φιλίας ο λόγος, είναι θεμιτό, αλλά και επιβεβλημένο να συμβουλεύσουμε κάποιο φίλο, να αναζητήσει βοήθεια από έναν ειδικό, όταν δούμε ότι αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα».
Η Ψυχιατρική είναι ταμπού;
Μια απορία που λίγο πολύ, υπάρχει σε όλους μας και μας είπε ο Χρυσόστομος Καραγκιαούρης. «Η επίσκεψη στον ψυχίατρο είναι ταμπού. Ο λόγος είναι η άγνοια, αλλά κυρίως ο φόβος ότι θα μπορούσαμε να είμαστε εμείς στη θέση του ασθενή. Η ψυχική νόσος δεν κάνει διακρίσεις. Δεν παίζει ρόλο η κοινωνική, προσωπική, οικογενειακή θέση, η ηλικία, αλλά και το φύλλο, ώστε να πει κάποιος πως ο άνθρωπος δεν χρειάζεται ψυχίατρο. Η όποια δυσλειτουργία, μπορεί να εμφανιστεί στον καθένα, ακόμα σε κάποιον συνάδελφο. Πρέπει να τονίσω, πως ένας ψυχίατρος, που ασχολείται με την ψυχοθεραπεία, χρειάζεται κι ο ίδιος θεραπευτή. Αυτό δεν κάνει καλό μόνο στον ίδιο, αλλά και στην ποιότητα της προσφοράς των υπηρεσιών του, προς τους ασθενείς του».
Ποια συμβουλή θα έδινε σε ένα νέο συνάδελφο; «Να είναι πρώτα άνθρωπος και μετά γιατρός. Αυτό χρειάζεται σε όλες τις ειδικότητες, αλλά στην ψυχιατρική υπάρχει ένας λόγος παραπάνω. Δεν αντιμετωπίζουμε προβλήματα σε κάποια όργανα του σώματος, αλλά καταστάσεις. Προσωπικές, οικογενειακές, συναισθήματα, με πιο απλά λόγια. Καθαρά ανθρώπινες πλευρές, γι’ αυτό και θα έδινα μόνο αυτή τη συμβουλή».
Η κουβέντα μας έφτασε προς το τέλος της. Σίγουρα μάθαμε πολλά, καθώς η φράση του γιατρού «η ψυχική νόσος δεν κάνει διακρίσεις» είναι κάτι που μπορεί να συμβεί στον καθένα και το απευθυνθούμε σε έναν ειδικό, είναι σίγουρα η καλύτερη λύση για την αντιμετώπιση καταστάσεων, απόλυτα φυσιολογικών και καθημερινών. Θα ήθελα να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ στο γιατρό Χρυσόστομο Καραγκιαούρη για το χρόνο του, την καλή του διάθεση, αλλά κυρίως για το πόσο απλά και κατανοητά μας μίλησε για κάτι που είναι απόλυτα μέσα στην ίδια τη ζωή!