MUST READ

Η αρχαία ελληνική διάλεκτος που δεν είχε άρθρα, είχε δύο w και δεν την καταλάβαινε ούτε ο Όμηρος

Δεν είχε "ο", είχε δύο "w", και δεν την καταλάβαινε ούτε ο Όμηρος. Ήταν η πιο αλλόκοτη διάλεκτος της Αρχαίας Ελλάδας.
Η αρχαία ελληνική διάλεκτος που δεν είχε άρθρα, είχε δύο w και δεν την καταλάβαινε ούτε ο Όμηρος

Δεν είχε «ο», «η», «το». Δεν είχε καθαρές λέξεις. Είχε δύο διαφορετικά γράμματα για τον ήχο w, και μερικές λέξεις που σήμερα δεν ξέρει κανείς πώς να τις προφέρει. Ήταν ελληνική διάλεκτος, αλλά δύσκολα θα τη δεχόταν κανείς ως τέτοια. Λεγόταν παμφυλιακή, και ήταν το απόλυτο outsider της αρχαίας ελληνικής.

Στην Παμφυλία, στα νότια παράλια της Μικράς Ασίας, οι άποικοι έφεραν την ελληνική γλώσσα, αλλά αυτή σύντομα ξέφυγε. Πιθανόν να αποκόπηκε πολύ νωρίς από τους υπόλοιπους διαλεκτικούς κλάδους. Πιθανόν να επηρεάστηκε από τις τοπικές λουβικές και λυκικές γλώσσες. Το σίγουρο είναι ότι η παμφυλιακή ελληνική δεν μοιάζει με τίποτα.

Απουσία άρθρων. Αυτό και μόνο την κάνει μοναδική. Είναι η μόνη ελληνική διάλεκτος της κλασικής εποχής που δεν χρησιμοποιούσε καθόλου άρθρα. Ούτε “ὁ”, ούτε “ἡ”, ούτε “τό”. Σαν να μιλούσαν σε γλώσσα χωρίς ορισμό, χωρίς γραμματική συνοχή, χωρίς γνωστικό άγκιστρο. Και δεν ήταν λάθος. Ήταν κανόνας.

Η γραφή της ήταν ακόμη πιο αλλόκοτη. Χρησιμοποιούσε δύο διαφορετικά διγάμματα: το κανονικό <Ϝ> και ένα περίεργο σύμβολο <Ͷ>. Το πρώτο αποδίδει ήχο σαν v, το δεύτερο σαν w. Κάποιες φορές όμως το Ͷ χρησιμοποιούνταν και για το β. Πλήρης ασάφεια. Πλήρες χάος. Και μαζί, είχε κι ένα ιδιόμορφο γράμμα <ͳ>, που πιθανώς απέδιδε ήχους σαν ss, ps ή κάτι άλλο που σήμερα δεν μπορούμε να αναγνωρίσουμε.

Τα σωζόμενα κείμενα είναι λίγα: επιγραφές από την Άσπενδο, την Πέργη, λίγα νομίσματα και μερικές λέξεις καταγεγραμμένες από λεξικογράφους. Η μεγαλύτερη επιγραφή είναι ένα διάταγμα 36 γραμμών, αλλά ακόμη και οι γλωσσολόγοι δυσκολεύονται να το αποκωδικοποιήσουν. Μία από τις φράσεις που διασώθηκαν είναι:

ͶανάͲαι Πρειίαι Κλεμύτας Λϝαράμυ Ͷασιρϝο̄τας ἀνέθε̄κε

Που σημαίνει κάτι σαν: Ο Κλεμύτας, γιος του Λϝαράμυ, ιερέας, αφιέρωσε αυτό στη βασίλισσα της Περγης. Το «ͶανάͲα» είναι η παμφυλιακή λέξη για το ἄνασσα, δηλαδή «βασίλισσα», από το αρχαϊκό «ϝάναξ». Ούτε σε σχήμα, ούτε σε ήχο, ούτε σε ρίζα δεν σου θυμίζει κάτι αναγνωρίσιμο.

Η παμφυλιακή ελληνική δεν διέδωσε ποιήματα, ούτε φιλοσοφία. Δεν έφτασε στην Αθήνα, ούτε στη Ρώμη. Αλλά επέζησε για αιώνες, πλάι σε λαούς που μιλούσαν εντελώς διαφορετικές γλώσσες. Και ακριβώς γι’ αυτό έχει σημασία. Είναι το απόκρυφο κεφάλαιο της ελληνικής γλωσσικής ιστορίας. Το γλωσσικό ισοδύναμο μιας χαμένης αποικίας που έπλασε το δικό της σύμπαν.

Αν ο Όμηρος διάβαζε μία παμφυλιακή επιγραφή, θα γύριζε το κεφάλι και θα ρώταγε «από πού είσαι εσύ;»

Εγγραφείτε στα Σελίδα του του Sportime στην πλατφόρμα των Google news για άμεση κι έγκυρη ενημέρωση.
Must Read: Ο Έλληνας από τη Λάρισα που πήγε στην Οξφόρδη για να αποδείξει ότι τα ελληνικά δεν πέθαναν ποτέ

Ο Έλληνας από τη Λάρισα που πήγε στην Οξφόρδη για να αποδείξει ότι τα ελληνικά δεν πέθαναν ποτέ

Ένας νεαρός από τη Λάρισα έφτασε στην Οξφόρδη και με τα έργα του έπεισε τους μεγαλύτερους Ευρωπαίους λόγιους ότι τα ελληνικά δεν χάθηκαν ποτέ

Must Read
Must Read: Ο Σύριος που έγραφε ελληνικά, σατίριζε τους θεούς και έστειλε ανθρώπους στο φεγγάρι 1700 χρόνια πριν τον Ιούλιο Βερν

Ο Σύριος που έγραφε ελληνικά, σατίριζε τους θεούς και έστειλε ανθρώπους στο φεγγάρι 1700 χρόνια πριν τον Ιούλιο Βερν

Πολύ πριν από τον Ιούλιο Βερν, ένας Σύρος σατιρικός συγγραφέας, ο Λουκιανός ο Σαμοσατεύς, έγραφε ελληνικά και ταξίδεψε τους ανθρώπους στο διάστημα με τη φαντασία του.

Must Read
Must Read: Έσωσε από τα σκουπίδια τα αρχεία του Μακρυγιάννη και αποκάλυψε ένα από τα σπουδαιότερα κείμενα της Επανάστασης

Έσωσε από τα σκουπίδια τα αρχεία του Μακρυγιάννη και αποκάλυψε ένα από τα σπουδαιότερα κείμενα της Επανάστασης

Το 1907, ο Γιάννης Βλαχογιάννης βρήκε πεταμένα τα απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη, διασώζοντας ένα από τα σημαντικότερα ιστορικά κείμενα της Ελλάδας.

Must Read
Must Read: Ο καλύτερος επιθετικός της Ευρώπης που έβαλε γκολ σε στημένο αγώνα και βρέθηκε νεκρός ένα χρόνο μετά

Ο καλύτερος επιθετικός της Ευρώπης που έβαλε γκολ σε στημένο αγώνα και βρέθηκε νεκρός ένα χρόνο μετά

Ένας ποδοσφαιριστής αρνείται να παίξει το παιχνίδι των ναζί. Σκοράρει κόντρα στις εντολές. Ένα χρόνο μετά βρίσκεται νεκρός. Ποιος ήταν ο Ματίας Ζίντελαρ και γιατί το γκολ του γράφτηκε στην Ιστορία;

Must Read
Must Read: Οι Ισπανοί μιλάνε γρήγορα, οι Κινέζοι έξυπνα, και οι Έλληνες στο ενδιάμεσο. Ποια είναι η πιο αργή και ποια η πιο γρήγορη γλώσσα;

Οι Ισπανοί μιλάνε γρήγορα, οι Κινέζοι έξυπνα, και οι Έλληνες στο ενδιάμεσο. Ποια είναι η πιο αργή και ποια η πιο γρήγορη γλώσσα;

Οι Ισπανοί ρίχνουν συλλαβές σαν πολυβόλο, οι Κινέζοι λένε τα περισσότερα με τα λιγότερα λόγια, και τα ελληνικά βρίσκονται κάπου στη μέση. Ποια είναι τελικά η πιο "γρήγορη" γλώσσα στον κόσμο;

Must Read
Must Read: Το τραγικό τέλος των παιδιών που σκαρφάλωναν στις καμινάδες για καθαρισμό. Πέθαιναν με φρικτό πόνο.

Το τραγικό τέλος των παιδιών που σκαρφάλωναν στις καμινάδες για καθαρισμό. Πέθαιναν με φρικτό πόνο.

Ήταν παιδιά. Τα έστελναν στις καμινάδες. Δεν ξαναέβγαιναν όρθια. Κι αν ζούσαν, πέθαιναν με πόνο από έναν φριχτό καρκίνο που δεν είχε καταγραφεί ποτέ ξανά.

Must Read
Must Read: Μπέρδεψαν μια πόλη και νόμιζαν οτι ήταν στρατηγός. Του έγραψαν τραγούδι, του έφτιαξαν μπύρα και πήγαν να τον παρασημοφορήσουν

Μπέρδεψαν μια πόλη και νόμιζαν οτι ήταν στρατηγός. Του έγραψαν τραγούδι, του έφτιαξαν μπύρα και πήγαν να τον παρασημοφορήσουν

Τον έκαναν θρύλο, του αφιέρωσαν μπύρες και τραγούδια. Κι όταν πήγαν να τον παρασημοφορήσουν, έμαθαν την αλήθεια: ο στρατηγός Χάρκοφ δεν υπήρχε.

Must Read
Must Read: Έκαψε το ωραιότερο κτίριο της αρχαιότητας για να ακουστεί το όνομά του. Και τα κατάφερε.

Έκαψε το ωραιότερο κτίριο της αρχαιότητας για να ακουστεί το όνομά του. Και τα κατάφερε.

Ο Ηρόστρατος μπήκε στον ναό της Αρτέμιδος και τον έκαψε. Όχι από μίσος, αλλά από φιλοδοξία.

Must Read
Must Read: Ήταν φτωχό Ελληνόπουλο με πατέρα κουρέα. Έφτιαξε έναν καθρέφτη με σκοινιά και βαρίδι. Και άλλαξε για πάντα την ιστορία της τεχνολογίας.

Ήταν φτωχό Ελληνόπουλο με πατέρα κουρέα. Έφτιαξε έναν καθρέφτη με σκοινιά και βαρίδι. Και άλλαξε για πάντα την ιστορία της τεχνολογίας.

Ήταν ένα φτωχό παιδί κουρέα. Έφτιαξε έναν καθρέφτη με τροχαλίες και βαρίδι. Από το «φσσστ» του αέρα, γεννήθηκε η πνευματική μηχανική. Και μαζί της, η πρώτη τεχνολογική επανάσταση στην Αλεξάνδρεια.

Must Read