MUST READ

Μετέφερε όπλα με ράσα, έσωζε αντάρτες με ψεύτικα ονόματα και τον δολοφόνησαν μπροστά στα παιδιά του. Σήμερα, το σπίτι του είναι σχολείο.

Ήταν ο άνθρωπος που μετέφερε όπλα με ράσα, που έσωζε αντάρτες με ψεύτικα ονόματα και που έπεσε νεκρός μπροστά στα παιδιά του. Το σπίτι του έγινε το πρώτο σχολείο της πόλης.
Μετέφερε όπλα με ράσα, έσωζε αντάρτες με ψεύτικα ονόματα και τον δολοφόνησαν μπροστά στα παιδιά του. Σήμερα, το σπίτι του είναι σχολείο.

Στα Γιαννιτσά, όταν ακόμα το χώμα ήταν ποτισμένο με αίμα και φόβο, υπήρχε ένας άνθρωπος που δεν δίσταζε. Ο Αθανάσιος Οικονόμου, γιος ιερέα, δεν έγινε πολεμιστής με όπλο, αλλά με πράξεις. Ήταν ο άνθρωπος που περνούσε τραυματίες από τις σκιές, που μετέφερε σφαίρες μέσα σε σακιά με στάρι, που έστελνε γράμματα που μπορούσαν να τον καταδικάσουν σε θάνατο. Και το έκανε μέρα μεσημέρι, με ιερατική ηρεμία και κρύα τόλμη. Ήταν ο Εφοροδημογέροντας, αλλά ήταν και κάτι παραπάνω: ο σιωπηλός πατριώτης που κινούσε τα νήματα του αγώνα πίσω απ’ τη βιτρίνα της κοινότητας.

Το 1904, όταν η Μακεδονία έβραζε από μίσος, οι Ουνίτες και οι Βούλγαροι κομιτατζήδες δεν πολεμούσαν μόνο στα βουνά. Πολεμούσαν και στα κισλά, στα ενοίκια, στα χαρτιά των κοινοτήτων. Ο Οικονόμου δεν υποχωρούσε. Υπέγραφε δημόσια υπέρ των Ελλήνων. Υπέγραφε καταγγελίες. Και φρόντιζε, μαζί με τον πατέρα του Δημήτριο, να μαθαίνουν οι αντάρτες πότε φτάνει τούρκικο απόσπασμα ή ποιο χωριό έχει ανάγκη από όπλα.

Η κτηματική του περιουσία ήταν 280 δενδρύλλια. Οι Βούλγαροι δεν του έκοψαν απλώς τα δέντρα. Του έκαψαν το μέλλον, τη γη του, το ψωμί του. Κι όμως δεν σταμάτησε. Αντί να λυγίσει, ανέλαβε πρόεδρος της Αδελφότητας Γιαννιτσών. Η αποστολή της; Όχι λόγια και λόγοι. Όπλα. Σφαίρες. Διανομή. Υποδομές για τον αγώνα.

Στις 30 Μαρτίου 1906, Μεγάλη Πέμπτη, κατέβαινε στην αγορά με τα δύο του παιδιά. Κρατούσε το χέρι του γιου του. Η αγορά δεν ήταν πια ασφαλής. Οι κομιτατζήδες τον πλησίασαν. Δεν φώναξε. Δεν έτρεξε. Μόνο τα παιδιά του κοίταξε, όπως κάνουν οι πατέρες όταν ξέρουν. Τον πυροβόλησαν εκεί. Μάρτυρας, με μοναδικούς αυτόπτες τους γιους του.

Κηρύχθηκε Μακεδονομάχος Πράκτορας Γ’ Τάξης. Όμως αυτό δεν ήταν το τέλος της ιστορίας. Η χήρα του, Μαρία Οικονόμου, κράτησε το σπίτι. Το κρατούσε σαν φυλαχτό. Και όταν το 1915 ήρθε η στιγμή να ιδρυθεί το πρώτο Ημιγυμνάσιο Γιαννιτσών, δεν υπήρχε χώρος. Τότε εκείνη, η γυναίκα του δολοφονημένου, άνοιξε το σπίτι της για να φτιαχτεί σχολείο.

Τρία δωμάτια. Στο ένα διδάσκονταν, στο άλλο ζούσε ο καθηγητής, στο τρίτο ήταν το γραφείο. Και σήμερα; Είναι το 1ο Γυμνάσιο Γιαννιτσών. Το σχολείο χτίστηκε πάνω στην ίδια πέτρα που βάφτηκε με αίμα Μεγάλη Πέμπτη. Το σπίτι έγινε φάρος.

Και τα παιδιά του; Εκείνα τα δύο μικρά που είδαν τον πατέρα τους να πέφτει στην αγορά; Μεγάλωσαν μέσα σε έναν τοίχο που θυμόταν. Και κάθε βράδυ κοιμόντουσαν σε ένα δωμάτιο όπου κάποτε ο πατέρας τους μετέφερε επιστολές με ψεύτικα ονόματα και γνήσια ιδανικά.

Γρηγόρης Κεντητός

Γράφω για πράγματα που με συναρπάζουν, αλλά φροντίζω πάντα να τα ερευνώ σαν να τα μελετούσα για πρώτη φορά. Αναζητώ τη σύνδεση ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, το ανθρώπινο μέσα στο ακαδημαϊκό, και τη γνώση που μπορεί να μεταφερθεί με τρόπο απλό, ακριβή και ζωντανό. Είτε πρόκειται για έναν αρχαίο πόλεμο είτε για ένα φαινόμενο της εποχής μας, στηρίζομαι πάντα σε πρωτογενές υλικό, πραγματικές πηγές και σοβαρή τεκμηρίωση. Θέλω κάθε κείμενο να αξίζει τον χρόνο του αναγνώστη — και τον δικό μου.

Εγγραφείτε στα Σελίδα του του Sportime στην πλατφόρμα των Google news για άμεση κι έγκυρη ενημέρωση.
Must Read: Το γαλλικό κολλέγιο που σπουδάζουν Έλληνες και παίρνουν πτυχίο Σορβόννης – Τι λέει ο οικονομικός διευθυντής του Ατζούν στην Ελλάδα

Το γαλλικό κολλέγιο που σπουδάζουν Έλληνες και παίρνουν πτυχίο Σορβόννης – Τι λέει ο οικονομικός διευθυντής του Ατζούν στην Ελλάδα

«Προτείνω σε όποιον θέλει ουσιαστικά αποτελέσματα, χωρίς να χάνει τον χρόνο του, να ρίξει μια ματιά στις δυνατότητες που του παρέχει το Idef. Θα γλυτώσει και χρόνο και... χρήμα»

Must Read
Must Read: Πώς φτάσαμε σήμερα μετά από 571 χρόνια η Μεγάλη του Γένους Σχολή να μην έχει ούτε έναν νέο μαθητή στην Α’ Γυμνασίου

Πώς φτάσαμε σήμερα μετά από 571 χρόνια η Μεγάλη του Γένους Σχολή να μην έχει ούτε έναν νέο μαθητή στην Α’ Γυμνασίου

Η Μεγάλη του Γένους Σχολή περνά τη σοβαρότερη κρίση της. Για πρώτη φορά στην ιστορία της, στην Α’ Γυμνασίου δεν γράφτηκε ούτε ένας νέος μαθητής.

Must Read
Must Read: Ο άνθρωπος που άλλαξε το Λαύριο και έφερε την ιδέα της κοινωνικής ασφάλισης στην Ελλάδα

Ο άνθρωπος που άλλαξε το Λαύριο και έφερε την ιδέα της κοινωνικής ασφάλισης στην Ελλάδα

Ο Φωκίων Νέγρης ένωσε το Λαύριο με την Αθήνα, στάθηκε δίπλα στους εργάτες και άφησε παρακαταθήκη τον πρώτο νόμο κοινωνικής ασφάλισης στην Ελλάδα.

Must Read
Must Read: Πως η Citroën σαμπόταρε τους Ναζί με ενα κόλπο που παρέλυσε τα φορτηγά τους

Πως η Citroën σαμπόταρε τους Ναζί με ενα κόλπο που παρέλυσε τα φορτηγά τους

Ο Pierre Jules Boulanger της Citroën βρήκε έναν αθόρυβο τρόπο να σαμποτάρει τα φορτηγά των Ναζί αλλάζοντας μια απλή εγκοπή στον μετρητή λαδιού.

Must Read
Must Read: Η πέτρα των 143 κιλών που αποκάλυψε τη δύναμη των αρχαίων Ελλήνων

Η πέτρα των 143 κιλών που αποκάλυψε τη δύναμη των αρχαίων Ελλήνων

Η πέτρα των 143 κιλών στην Ολυμπία είναι μια ζωντανή μαρτυρία για τη δύναμη των αρχαίων Ελλήνων και το κατόρθωμα του Βύβωνα.

Must Read
Must Read: Ο γιατρός που κατέγραψε την έκρηξη της Σαντορίνης και έσωσε τους λεπρούς του νησιού

Ο γιατρός που κατέγραψε την έκρηξη της Σαντορίνης και έσωσε τους λεπρούς του νησιού

Ο γιατρός που αφιέρωσε τη ζωή του στους λεπρούς και έγραψε το χρονικό της μεγάλης έκρηξης του 1866 στη Σαντορίνη.

Must Read
Must Read: Πως η φωτιά άλλαξε την ανθρώπινη εξέλιξη;

Πως η φωτιά άλλαξε την ανθρώπινη εξέλιξη;

Η φωτιά έδωσε ζεστασιά, έδιωξε τα θηρία, μα το πιο σπουδαίο είναι ότι άλλαξε το ίδιο μας το σώμα και τον τρόπο που σκεφτόμαστε.

Must Read
Must Read: Ο Έλληνας αυτοκράτορας που προσπάθησε να μοιράσει τη γη στους φτωχούς αλλά του την έφεραν οι πλούσιοι

Ο Έλληνας αυτοκράτορας που προσπάθησε να μοιράσει τη γη στους φτωχούς αλλά του την έφεραν οι πλούσιοι

Σαν σήμερα το 1185 ο Ανδρόνικος Α΄ Κομνηνός, ο Έλληνας αυτοκράτορας που θέλησε να μοιράσει τη γη στους φτωχούς, θανατώθηκε από το ίδιο του το πλήθος.

Must Read
Must Read: Το ποίημα του διάσημου Βρετανού για τον Φειδιππίδη, τον Αρχαίο Αθηναίο δρομέα

Το ποίημα του διάσημου Βρετανού για τον Φειδιππίδη, τον Αρχαίο Αθηναίο δρομέα

Ο Robert Browning έγραψε το 1879 το ποίημα Pheidippides, που έκανε τον Αθηναίο δρομέα αθάνατο και ενέπνευσε τον Μαραθώνιο.

Must Read