Το βράδυ που σώθηκε η Μυτιλήνη, θάνατος για όλους τους άνδρες, σκλαβιά για γυναίκες και παιδιά

Η Αθήνα είχε αποφασίσει να δώσει ένα μάθημα. Το 427 π.Χ., στη μέση του Πελοποννησιακού Πολέμου, η Μυτιλήνη –μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας– προσπάθησε να αποσχιστεί. Δεν επρόκειτο για μια απλή στάση. Για την Αθήνα ήταν προδοσία. Και η προδοσία έπρεπε να πληρωθεί με αίμα.

Η απόφαση πάρθηκε σε μια θυελλώδη συνέλευση του Δήμου. Ο Κλέων, ο πιο σκληροπυρηνικός ρήτορας της εποχής, φώναξε πως δεν αρκούσε να τιμωρηθούν οι ηγέτες της πόλης. Όλοι οι ενήλικοι άνδρες της Μυτιλήνης έπρεπε να εκτελεστούν. Οι γυναίκες και τα παιδιά να πουληθούν ως δούλοι. Το πλοίο με τις διαταγές έφυγε την ίδια μέρα για το νησί.

Όμως η Αθήνα, μετά τον θυμό, γνώρισε και τις ενοχές. Την επόμενη μέρα, μια νέα συνέλευση συγκλήθηκε. Οι πολίτες είχαν μετανιώσει. Ίσως όχι για λόγους ανθρωπιάς, αλλά από στρατηγική ανησυχία. Κάποιοι πίστευαν πως μια τέτοια σφαγή θα έκανε τους συμμάχους να στραφούν μαζικά εναντίον της Αθήνας. Ο Διόδοτος, ένας ρήτορας πιο ψύχραιμος, μίλησε για σύνεση.

Η νέα απόφαση ελήφθη με μικρή διαφορά ψήφων. Το αρχικό πλοίο είχε ήδη φτάσει μακριά. Ένα δεύτερο πλοίο στάλθηκε αμέσως. Πιο ελαφρύ, με διπλό πλήρωμα, χωρίς σταθμούς, χωρίς διακοπή. Πρέπει να προλάβει. Γιατί αν δεν το κάνει, μια ολόκληρη πόλη θα σφαγιαστεί.

Οι στρατηγοί στη Μυτιλήνη είχαν λάβει τη διαταγή. Μα καθυστέρησαν να την εκτελέσουν. Περίμεναν την ακριβή ερμηνεία. Ή ίσως δεν είχαν το κουράγιο να αρχίσουν. Και τότε φάνηκε το δεύτερο πλοίο. Οι διαταγές είχαν αλλάξει. Η πόλη σώθηκε μέσα σε λίγες στιγμές.

Οι πρωτεργάτες της στάσης εκτελέστηκαν. Αλλά ο λαός της Μυτιλήνης επέζησε. Γιατί ένα πλοίο έπλευσε όλη νύχτα, και η Αθήνα είχε δισταγμούς. Ήταν το βράδυ που σώθηκε η Μυτιλήνη. Την τελευταία στιγμή πριν το σκοτάδι γίνει μόνιμο.