MUST READ

Γιατί κρατάμε το πιρούνι με το αριστερό και το μαχαίρι με το δεξί ενώ θα ήταν πιο βολικό το πιρούνι με το δεξί και το μαχαίρι με το αριστερό;

Μήπως θα έπρεπε να κρατάμε το πιρούνι με το δεξί και το μαχαίρι με το αριστερό; Πώς ξεκίνησε το πρότυπο που ακολουθούμε όλοι στο φαγητό;
Γιατί κρατάμε το πιρούνι με το αριστερό και το μαχαίρι με το δεξί ενώ θα ήταν πιο βολικό το πιρούνι με το δεξί και το μαχαίρι με το αριστερό;

Η καθημερινή κίνηση του φαγητού μας μοιάζει τόσο φυσική, που κανείς δεν τη ρωτά. Κι όμως, όταν σκεφτείς πρακτικά ότι οι περισσότεροι άνθρωποι είναι δεξιόχειρες, φαίνεται παράδοξο πως η «κύρια» εργασία –το τρύπημα και η μεταφορά της τροφής στο στόμα– ανατίθεται στο αριστερό χέρι. Το μαχαίρι που τεμαχίζει, κόβει ή σπρώχνει, μένει στο δεξί. Αυτό όμως δεν προέκυψε από ανάγκη εργονομίας, αλλά από αιώνες εθιμικής παράδοσης και αυστηρής κοινωνικής πειθαρχίας.

Στην Ευρώπη του Μεσαίωνα, τα μαχαίρια είχαν μεγαλύτερη συμβολική ισχύ απ’ ό,τι λειτουργική. Ήταν ατομικά όπλα, μεταφέρονταν στη ζώνη και θεωρούνταν προέκταση της προσωπικής τιμής. Το να κρατάς το μαχαίρι στο δεξί –το «καλό» και «δίκαιο» χέρι– ήταν δείγμα εμπιστοσύνης. Αν κάποιος το κρατούσε στο αριστερό, προκαλούσε καχυποψία· δεν υπήρχε τρόπος να αμυνθείς έγκαιρα αν ο άλλος στρεφόταν εναντίον σου. Η τοποθέτηση των χεριών στο τραπέζι ήταν φορτισμένη από κοινωνικές ανασφάλειες.

Από τον 17ο αιώνα και μετά, όταν εμφανίζεται ο συνδυασμός πιρουνιού και μαχαιριού σε βασιλικά και αστικά τραπέζια, καθιερώνεται και η “ορθή” τοποθέτηση: πιρούνι στο αριστερό, μαχαίρι στο δεξί. Ήταν θέμα πρωτοκόλλου. Η ευρωπαϊκή αριστοκρατία είχε εμμονή με τη συμμετρία, την ισορροπία και την πειθαρχία της σωματικής στάσης. Το δεξί χέρι σήμαινε ανωτερότητα και έλεγχο. Στο αριστερό έμπαινε το παθητικό εργαλείο – το πιρούνι. Δεν είχε σημασία αν ήταν πρακτικό. Σημασία είχε να δείχνεις “σωστά”.

Σε μια εποχή που η αριστερόχειρη χρήση θεωρούνταν αμαρτωλή ή ανεπίτρεπτη, οι δεξιόχειρες έθεταν τα πρότυπα. Η παραδοσιακή στάση του πιρουνιού στο αριστερό και του μαχαιριού στο δεξί μεταφέρθηκε και στην εκπαίδευση των παιδιών. Αν ένα παιδί έτρωγε «λάθος», διορθωνόταν. Στις οικογένειες της ανώτερης τάξης, υπήρχαν δάσκαλοι που δίδασκαν ακόμα και πώς να τοποθετείς το μαχαίρι στο πιάτο μόλις τελειώσεις.

Η πρακτική αυτή επιβίωσε ακόμη και στις Ηνωμένες Πολιτείες, αν και με παραλλαγή: στο αμερικανικό στυλ φαγητού, πολλοί κόβουν με το μαχαίρι στο δεξί και πιρούνι στο αριστερό, αλλά στη συνέχεια αφήνουν το μαχαίρι και μεταφέρουν το πιρούνι στο δεξί για να φάνε. Το ότι αυτό θεωρείται «απλό» στυλ, δείχνει ότι η αναγκαστική εργονομία αναγνωρίζεται, αλλά και πάλι δεν αλλάζει την ευρωπαϊκή επιρροή.

Αν το εξετάσουμε από άποψη νευρολογίας, η απόδοση του δεξιού χεριού είναι όντως πιο ακριβής. Ένα δεξιόχειρας έχει καλύτερο έλεγχο με το δεξί χέρι όταν χειρίζεται ένα αντικείμενο με δύναμη ή λεπτομέρεια. Όμως η μεταφορά τροφής με πιρούνι δεν απαιτεί τεράστια ακρίβεια – το κόψιμο, αντίθετα, απαιτεί μεγαλύτερη δύναμη και σταθερότητα, άρα ο κανόνας του «μαχαίρι στο δεξί» διατηρήθηκε.

Ακόμη και σήμερα, παρότι η καθημερινότητα έχει γίνει πιο άτυπη και η χρήση των μαχαιροπήρουνων ποικίλλει, το πρότυπο επιβιώνει. Το βλέπεις σε γεύματα, σε εστιατόρια, ακόμα και σε emoji. Είναι τόσο βαθιά ριζωμένο, που δεν το αμφισβητούμε πια – ακόμα κι αν, εργονομικά, θα μας βόλευε περισσότερο το αντίθετο.

Εγγραφείτε στα Σελίδα του του Sportime στην πλατφόρμα των Google news για άμεση κι έγκυρη ενημέρωση.
Must Read: Ο Έλληνας γιατρός που πήγε στους Δελφούς για να ξαναζωντανέψει τον Απόλλωνα, αλλά άκουσε τον τελευταίο χρησμό της ιστορίας

Ο Έλληνας γιατρός που πήγε στους Δελφούς για να ξαναζωντανέψει τον Απόλλωνα, αλλά άκουσε τον τελευταίο χρησμό της ιστορίας

Ο Έλληνας γιατρός Ορειβάσιος πήγε στους Δελφούς να προσφέρει δώρα εκ μέρους του Ιουλιανού.

Must Read
Must Read: Τον αποκεφάλισαν στο ίδιο του το σπίτι. Ήταν ο πιο ισχυρός Έλληνας πριν την Επανάσταση

Τον αποκεφάλισαν στο ίδιο του το σπίτι. Ήταν ο πιο ισχυρός Έλληνας πριν την Επανάσταση

Είχε χτίσει εκκλησίες, κυνηγήσει αρματολούς και προτείνει συμμαχία με τον Ναπολέοντα. Ήταν ο μοραγιάνης της Πελοποννήσου.

Must Read
Must Read: Έγραφε μαθηματικά βιβλία στα ελληνικά για παιδιά στην Ουκρανία. Πριν 250 χρόνια.

Έγραφε μαθηματικά βιβλία στα ελληνικά για παιδιά στην Ουκρανία. Πριν 250 χρόνια.

Ήταν αρχιεπίσκοπος στη Ρωσία και έγραφε βιβλία γεωμετρίας στα ελληνικά για να μορφωθούν φτωχά παιδιά στην Ουκρανία. Πριν 250 χρόνια.

Must Read
Must Read: Ξεκίνησε από χωριό της Κοζάνης και κατέληξε στη Βιέννη, με λεφτά, όπλα και σχέδια που τον έβαλαν στο μάτι της Αυστρίας.

Ξεκίνησε από χωριό της Κοζάνης και κατέληξε στη Βιέννη, με λεφτά, όπλα και σχέδια που τον έβαλαν στο μάτι της Αυστρίας.

Γεννήθηκε σε χωριό της Κοζάνης. Πλούτισε στο Μελένικο. Κατέληξε στη Βιέννη, πλάι στον Ρήγα.

Must Read
Must Read: Αν ζούσε το 1821 θα ήταν ο Κολοκοτρώνης πριν τον Κολοκοτρώνη. Αν ζούσε σήμερα, θα τον λέγανε τρομοκράτη.

Αν ζούσε το 1821 θα ήταν ο Κολοκοτρώνης πριν τον Κολοκοτρώνη. Αν ζούσε σήμερα, θα τον λέγανε τρομοκράτη.

Ήταν αρματολός πριν το ’21, αντάρτης χωρίς σημαία, ήρωας χωρίς κράτος. Αν ζούσε σήμερα, θα τον έλεγαν τρομοκράτη.

Must Read
Must Read: Τον έλεγαν τρελό γιατί δίδασκε φυσική στα ελληνικά. Το έργο του χάθηκε και ξαναβρέθηκε σε χειρόγραφα αιώνες μετά

Τον έλεγαν τρελό γιατί δίδασκε φυσική στα ελληνικά. Το έργο του χάθηκε και ξαναβρέθηκε σε χειρόγραφα αιώνες μετά

Γεννημένος στην Κεφαλονιά του 1700, ο Δαμοδός θέλησε να φέρει τον Καρτέσιο στην ελληνική γλώσσα.

Must Read
Must Read: Πίστευε ότι οι αριθμοί είναι θεοί. Και έφτιαξε μια θεολογία βασισμένη στη γεωμετρία.

Πίστευε ότι οι αριθμοί είναι θεοί. Και έφτιαξε μια θεολογία βασισμένη στη γεωμετρία.

Ο Πρόκλος, νεοπλατωνικός φιλόσοφος και μαθηματικός, πίστευε ότι οι αριθμοί είναι θεοί και έχτισε μια θεολογική κοσμολογία βασισμένη στη γεωμετρία και την Πλατωνική σκέψη.

Must Read
Must Read: Ο Έλληνας που έτρωγε με τον Γαλιλαίο και βάφτισε την εφεύρεση που άλλαξε το Σύμπαν

Ο Έλληνας που έτρωγε με τον Γαλιλαίο και βάφτισε την εφεύρεση που άλλαξε το Σύμπαν

Πριν υπάρξει το τηλεσκόπιο, υπήρχε ένας Έλληνας που ήξερε πώς να το ονομάσει.

Must Read
Must Read: Το έσκασε στα 16, τραυματίστηκε στην Κεφαλονιά, και πέθανε στην Αθήνα για μια πατρίδα που δεν ήταν η δική του

Το έσκασε στα 16, τραυματίστηκε στην Κεφαλονιά, και πέθανε στην Αθήνα για μια πατρίδα που δεν ήταν η δική του

Από τα πεδία των Ναπολεόντειων Πολέμων μέχρι το Φάληρο και το Μεσολόγγι, ο Τσωρτς πολέμησε, τραυματίστηκε και έμεινε για πάντα στην Ελλάδα.

Must Read